تب زرد

تب زرد ( به انگلیسی: Yellow fever ) که در طول تاریخ با عنوان طاعون زرد ( به انگلیسی: yellow plague ) نیز شناخته می شده است، نوعی بیماریِ[ ۱] حادِ ویروسی است. [ ۲] در بیشتر موارد، نشانه های بیماری شامل تب، لرز، از دست دادن اشتها، تهوع، دردهای ماهیچه ای ( به ویژه در پشت ) و سردرد است. [ ۲] این مشکلات غالباً طی پنج روز بهبود می یابند. [ ۲] در برخی افراد، یک روز پس از بهبودی مجدداً تب بازمی گردد، دردهای شکمی رخ می دهد و آسیب کبدی باعث بروز زردی پوست می شود. موجب خودایمنی میشود. [ ۲] در صورت بروز این مشکلات، خطر خونریزی و مشکلات کلیوی نیز افزایش می یابد. [ ۲]
عامل این بیماری ویروس تب زرد است که توسط نیش پشه ماده منتقل می شود. [ ۲] این بیماری تنها قابل انتقال به انسان، پستانداران نخستین پایهٔ دیگر و چندین گونه از پشه ها است. [ ۲] در شهرها، این بیماری عمدتاً از طریق پشه های متعلق به گونه «آئدس ایجیپتی» گسترش می یابد. [ ۲] این ویروس یک ویروس آران ای از سرده «فلاوی ویروس» است. [ ۳] تشخیص این بیماری از بیماری های دیگر، به خصوص در مراحل اولیه، بسیار دشوار است. [ ۲] برای تأیید یک مورد مشکوک نیاز به آزمایش نمونه خون با واکنش زنجیره ای پلیمراز است. [ ۴]
برای مقابله با تب زرد واکسنی مطمئن و مؤثر وجود دارد و در برخی از کشورها انجام این واکسیناسیون برای مسافران الزامی است. [ ۲] راه دیگر برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری کاهش جمعیت پشه های ناقل است. [ ۲] در مناطقی که تب زرد شایع و واکسیناسیون غیرمعمول است، تشخیص زودهنگام بیماری و واکسیناسیون بخش عمده جمعیت برای جلوگیری از شیوع آن بسیار با اهمیت است. [ ۲] در صورت ابتلا به این بیماری، مدیریت شرایط برای مقابله با ویروس از اهمیت ویژه ای برخوردار است. [ ۲] شدت بالای بیماری و درمان نکردن منجر به مرگ نیمی از افراد مبتلا به این بیماری می گردد. . [ ۲]
تب زرد سالانه ۲۰۰٬۰۰۰ نفر را مبتلا کرده، منجر به مرگ ۳۰٬۰۰۰ نفر می گردد، [ ۲] که حدوداً ۹۰٪ از این موارد در آفریقا رخ می دهد. [ ۴] حدوداً یک میلیارد انسان در مناطقی از زمین زندگی می کنند که این بیماری شایع است. [ ۲] این بیماری در مناطق گرمسیری آمریکای جنوبی و آفریقا شایع است اما در آسیا شایع نمی باشد. [ ۲] [ ۵] از دهه ۱۹۸۰ تعداد موارد ابتلا به تب زرد افزایش یافته است. [ ۲] [ ۶] گمان می رود که علت این امر واکسینه بودن تعداد کمتری از افراد، جمعیت بیشتر افرادی که در شهرها زندگی می کنند، جابه جایی بیشتر افراد و تغییرات آب و هوایی باشد. [ ۲] منشأ این بیماری در آفریقا بوده و در قرن ۱۷ از طریق تجارت برده به آمریکای جنوبی گسترش یافته است. [ ۱] از قرن ۱۷ تا کنون این بیماری چندین بار در قاره های آمریکا، آفریقا و اروپا به صورت گسترده شیوع پیدا کرده است. [ ۱] در قرن های ۱۸ و ۱۹، تب زرد به عنوان یکی از خطرناکترین بیماری های واگیردار قلمداد می شده است. [ ۱] ویروس تب زرد اولین ویروس انسانی کشف شده بوده است. [ ۳]

تَب زرد (yellow fever)
بیماری ویروسی حاد مناطق گرمسیری. این بیماری در منطقۀ کارائیب، برزیل، و سواحل غربی افریقا شایع است. نوعی آربوویروس عامل بیماری است و با پشه منتقل می شود. علایم بیماری عبارت اند از تب شدید، سردرد، درد مفاصل و ماهیچه ها، استفراغ، و زردی. زردی ناشی از آن ممکن است به نارسایی کبد منجر شود. قلب و کلیه ها نیز ممکن است درگیر شوند. ۹۱ درصد از موارد بیماری در افریقا واقع می شود. میزان مرگ ومیر ناشی از بیماری ۲۵ درصد است. پیش از ورود اروپایی ها، تب زرد بیماری مهمی نبود، زیرا بومی ها نسبت به آن مصونیت پیدا کرده بودند. وقتی پشۀ آئده اجیپتی، ناقل بیماری، شناخته شد، بیماری را مهار کردند. ماکس تایلر (۱۸۹۹ـ۱۹۷۲)، اهل افریقای جنوبی، نخستین واکسن های مؤثر برضد این بیماری را ساخت و به همین سبب جایزۀ نوبل فیزیولوژی و پزشکی ۱۹۵۱ را دریافت کرد. بر اساس برآورد سازمان جهانی بهداشت، سالانه ۲۰۰هزار نفر در افریقا به تب زرد مبتلا می شوند و ۳۰هزار نفر از این بیماری می میرند (۱۹۹۳).