تاکسی

تاکسی ( وام واژه از زبان فرانسوی، به فرانسوی: taxi ) یا تَکسی ( تلفظ انگلیسی، رایج در فارسی افغانستان ) [ ۱] یک وسیله حمل و نقل عمومی است که برای ترابری مسافر به کار می رود. تاکسی معمولاً یک خودرو دارای مجوز برای حمل و نقل افراد است که با با رنگ متمایز یا یک نشان بر بالای آن مشخص می شود. تاکسی از وسایل نقلیه کرایه ای به حساب می آید که بیشتر برای مسافرت های کوتاه و درون شهری مورد استفاده است.
هرچند بیشتر تاکسی ها از نوع خودروهای شخصی ( اتومبیل ) هستند اما در کشورهای مختلف برحسب ویژگی های جغرافیایی ممکن است تاکسی دریایی و نیز تاکسی هوایی نیز مورد استفاده قرار گیرند. تاکسی آبی قایق های مسافربری کوچک هستند و تاکسی هوایی ممکن است هلی کوپتر یا هواپیمای کوچکی باشد.
در ایران تاکسی ها به گروه های مختلفی تقسیم می شوند. سهمیه بنزین تاکسی های با مجوز، متفاوت و بیشتر از اتومبیل های شخصی است:
• تاکسی های عمومی: در بیشتر شهرهای ایران، تاکسی ها با رنگ زرد یا نارنجی مشخص شده اند. این تاکسی ها گاه دارای مسیر خاصی هستند و تنها مجاز به فعالیت در آن خط هستند. همچنین ممکن است مجبور باشند در روزهای خاصی از هفته فعالیت کنند. تاکسی های عمومی در ایران گرچه قابل کرایه کردن توسط یک فرد هستند اما بیشتر اوقات به صورت مشترک توسط مسافران یک مسیر خاص مورد استفاده قرار می گیرند. ظرفیت آنان چهار مسافر است. این نوع تاکسی ها ارزانترین تاکسی های مورد استفاده در شهرهای گوناگون ایران به حساب می آیند.
• تاکسی های خصوصی: این تاکسی ها که بیشتر با نام آژانس یا تاکسی تلفنی شناخته می شوند در شهرهای بزرگ بیشتر در سطح یک منطقه خاص فعالیت می کنند و اداره شان با شرکت های خصوصی ( آژانس های تلفنی ) است. این تاکسی ها به صورت کرایه ای و با درخواست تلفنی فعالیت می کنند و گاه برای مشتریان دائمی خود شماره عضویت تهیه می کنند. این تاکسی ها در تاریخ ۱۲ مهر ۱۳۴۸ در تهران راه اندازی شدند.
• تاکسی بی سیم: این نوع تاکسی که ابتدا در تهران توسط شرکت تعاونی تاکسیرانی تهران راه اندازی گردید در حدود نیم قرن است که به خدمات رسانی درون و برون شهری در ۳ شیفت شبانه روزی مشغول به کار است و سپس در اکثر کلانشهرها به خصوص مشهد، شیراز، اصفهان، تبریز، قزوین، قم، کرج و برخی شهرهای دیگر به این صورت فعالیت می کند که پس از تماس با شماره خاصی که در اکثر شهرها ۱۳۳ می باشد، و در تهران، اراک، خرم آباد، یزد شماره ۱۸۲۸ نیز فعال است و اعلام موقعیت خود پس از چند دقیقه تاکسی در محل اعلامی از سوی شما حاضر و به صورت کامل در اختیار شما قرار می گیرد.
• تاکسی ویژه: تاکسی هایی هستند که به صورت خاص برای مسیرهای خاصی تهیه شده اند. بیشتر این تاکسی ها در مسیر فرودگاه ها یا ترمینال های مسافربری کار می کنند
• تاکسی زنان: در تهران در سال های اخیر نوعی تاکسی ویژه زنان در تهران راه اندازی شده که تاکسی بیسیم بانوان نام دارد. تاکسی بیسیم تهران ویژه بانوان با خودروهای پراید ۱۴۱ و رانندگان آنان زن هستند. این نوع تاکسی هم اکنون در کلانشهرهایی که در قسمت تاکسی بیسیم توضیح داده شد فعالیت می کنند.
• تاکسی ون: درتهران و اکثر مراکز استان ها خودروهای ون که ظرفیتی بیش از تاکسی های سواری دارند ( حدود۱۱ ) نفر درخطوط تاکسیرانی شهرها فعالیت دارند و از کرایه ای حدود۳۰٪پائین تر برخوردارند.
• تاکسی گردشگری: نخستین بار در شیراز و تبریز ناوگان تاکسی های گردشگری با ۱۴۷ تاکسی راه اندازی شد. رانندگان این تاکسی ها دارای آموزش های لازم در زمینه گردشگری هستند. [ ۱] با آموزش رانندگان تاکسی در سراسر کشور، قرار است طرح تاکسی گردشگری در شهرهای دیگر ایران نیز پیگیری شود. [ ۲]
• مسافربرهای شخصی: خودروهای شخصی مسافرکش در ایران شامل طیف وسیعی از خودروهای سواری به ویژه پیکان، پژو و پراید می شوند که بیشتر متعلق به افرادی است که به صورت آزادانه، تمام وقت یا پاره وقت به حمل مسافران می پردازند. این تاکسی ها عمدتاً در مسیر یا زمان خاصی کار نمی کنند و کرایه بیشتری در مقایسه با تاکسی های عمومی دریافت می کنند. [ ۳]

تاکسی! ( انگلیسی: Taxi! ) یک فیلم جنایی به کارگردانی روی دل روت است که در سال ۱۹۳۲ منتشر شد. از بازیگران آن می توان به جیمز کاگنی، لرتا یونگ، جرج رفت، گای کیبی و نات پندلتن اشاره کرد.

تاکسی (فیلم ۱۹۵۳). «تاکسی» ( انگلیسی: Taxi ) یک فیلم درام به کارگردانی «گرگوری راتوف» است که در سال ۱۹۵۳ منتشر شد. از بازیگران آن می توان به دن دیلی، بلانش یورکا و نوا پترسون اشاره کرد.