تاسیس الشیعه لعلوم الاسلام

[ویکی نور] تأسیس الشیعة لعلوم الإسلام نوشته مرجع بزرگ دینی علامه سید حسن صدر(کاظمین 1272ق1234/ش - 1354ق1314/ش کاظمین) است. این اثر یکی از مهمترین منابع پژوهشی است که نقش شیعیان را در تولید و نشر علوم اسلامی به روشنی آشکار می سازد. در این اثر مستند بیان شده است که شیعه در بنیان گذاری علوم متعدد اسلامی مانند علم الحدیث، فقه، اصول فقه، علوم قرآن، کلام و اخلاق نقش اساسی داشته و در این موضوع نسبت به سایر فرقه های اسلامی پیشتاز بوده است. نویسنده کتابش را در تاریخ یکشنبه 18 جمادی الثانی سال 1328 برابر با ششم تیر 1289 در کاظمین به پایان رسانده است.
این کتاب از یک مقدمه و چهارده فصل تشکیل شده است که هر کدام بیانگر پیشگامی شیعه در بنیانگذاری یکی از علوم گوناگون اسلامی است. عناوین فصول کتاب به ترتیب عبارتند از: 1- نحو، 2- صرف، 3- لغت، 4- معانی و بیان و بدیع، 5- عَروض، 6- فنون و روش های شعر، 7- تاریخ و سیره، 8- علم حدیث، 9- تأسیس علم حدیث و رشد آن، 10- علم فقه، 11- علم اصول فقه، 12- علوم قرآن، 13- علم کلام، 14- علم اخلاق.
کتاب حاضر از نظر شناسایی تاریخ پیدایش علوم اسلامی، اثری ممتاز و ابتکاری به شمار می رود زیرا با یک نوآوری جالب و مفید یکی از شبهات مطرح درباره شیعه را پاسخ داده و اثبات کرده است که شیعیان، علوم گوناگون اسلامی را تأسیس کرده اند و نقش آنان در آفرینش این علوم به هیچ وجه قابل انکار نیست. به این ترتیب نقش سرنوشت ساز شیعیان در پیدایش و استمرار فرهنگ و تمدن اسلامی و گسترش مرزهای دانش بشری روشن تر می شود. در مورد روش و محتوای اثر حاضر چند نکته گفتنی است:
فهرست مطالب، اعلام، القاب و کنیه ها در انتهای کتاب آمده است.
2- حکیمی، محمد رضا، «شیخ آقا بزرگ تهرانی»، قم، انتشارات دلیل ما، چاپ هشتم، 1385ش.