تاریخ گذاری مطلق

تاریخ گذاری مطلق[ ۱] یا سن یابی[ ۲] مطلق روشی است که در آن قدمت تقریبی فسیل ها مشخص می شود و در باستانشناسی و زمین شناسی کاربرد دارد برخی دانشمندان و باستانشناسان از دیگر عبارت ها مانند تاریخ گذاری تقویمی ( به انگلیسی: chronometric dating یا calendar dating ) به جای این عبارت استفاده می کنند زیرا باور دارند واژه ( مطلق ) در این عبارت نشان دهنده دقت و اطمینان بی جایی است. تاریخ گذاری مطلق بر خلاف تاریخ گذاری نسبی که تنها رشته ای از اتفاقات رخ داده را برای فسیل معین می کند می تواند سال دقیق مربوط به فسیل را مشخص کند. در باستانشناسی باستانشناسان با استفاده از تاریخ گذاری مطلق معمولاً با تجزیه و بررسی خواص فیزیکی و شیمیایی آثار باقی مانده ساخت دست انسان به قدمت آن ها پی می برند.
تاریخ گذاری رادیومتریک روشی است که در آن با استفاده از نرخ یا سرعت شناخته شده و ثابت فروپاشی رادیو ایزوتوپ ها که ایزوتوپ هایی ناپایداری هستند به تاریخ گذاری اشیایی که این رادیو ایزوتوپ ها در ساختار آن ها به کار رفته اند پرداخته می شود.
تاریخ گذاری رادیوکربن یکی از روش های تاریخ گذاری رادیومتریک می باشد که جهت تخمین تاریخ مرگ موجوداتی که کربن مصرف می کنند ( مانند گیاهان ) کاربرد دارد. در این روش ایزوتوپ کربن - ۱۴ که یکی از ایزوتوپهای رادیواکتیو کربن با نیمه عمر حدود ۵۷۳۰ سال می باشد مورد بررسی قرار می گیرد. از محدودیت های این روش می توان به نیمه عمر محدود حد اکثر ۵۷۳۰ سال ایزوتوپ کربن اشاره کرد که اجازه تاریخ گذاری اشیایی با قدمت بیشتر را با استفاده از این روش نمی دهد.
در روش تاریخ گذاری پتاسیم و آرگون تاریخ گذاری اشیای تاریخی بر اساس بررسی نیمه عمر ۱٫۳ میلیارد ساله رادیو ایزوتوپ پتاسیم ۴۰ و سپس تبدیل آن به رادیو ایزوتوپ آرگون ۴۰ انجام می شود. در این روش نشان داده می شود که شی چه زمان برای آخرین بار حرارت داده شده بنابراین قدمت تقریبی شی تاریخی به دست می آید. از مشکلات این روش درصد خطای بالا ی آن و غیر دقیق بودن آن است.
در روش تاریخ گذاری ترمولومینسانس تاریخ گذاری اشیای تاریخی بر اساس حرارت دریافت شده توسط ان بررسی می شود. در این روش اشیا تا حدود ۵۰۰ درجه سلسیوس حرارت می بینند که منجر به آزاد شدن الکترون هایی می شود که در طول تاریخ در اثر دریافت امواج مختلف خصوصاً گرمایی در اشیای تاربخی به گیر افتاده بودند. آزاد شدن این الکترون ها منجر به آزاد شدن نور می شود که با بررسی میزان این نور می توان به تاریخ و قدمت این اشیا پی برد. از محدودیت های این روش این است که میزان امواج دریافت شده توسط اشیای تاریخ در طول تاریخ یکسان نبوده بنابراین این روش آنچنان دقیق نیست.