تاریخ گاه شماری ( به انگلیسی: History of calendars ) به بررسی آغاز و سیر تحول گاه شماری ( تقویم ) برای نگهداری زمان ( سال و تقسیمات آن ) در تاریخ بشر می پردازد.
آغاز تقویم را باید با شروع دوره تاریخی و زندگی اجتماعی و کشاورزی بشر و نیاز او برای تعیین زمانبندی کشاورزی دانست. بشر اولیه با مقایسه و محاسبه پدیده های متوالی و منظم طبیعی مانند حرکت اجرام آسمانی و آثار آن به تقویم اولیه دست یافت. از میان پدیده های طبیعی تکرار منظم شب و روز، تغییر تناوبی اهله ماه و تغییر تناوبی فصول گرم و سرد، پیشتر از هر چیز مورد توجه بشر اولیه بود. تغییر تناوبی اهله قمر بیشتر نظر انسان را به خود جلب کرد از این رو، تقویم قمری را می توان نخستین تقویم مدون دانست و طبق شواهد ثبت اهله قمر توسط بشر قدمتی حداقل ۳۰۰۰۰ ساله دارد. از نظر تاریخی شکل دوم تقویم قمری - خورشیدی و شکل مدرن آن تقویم خورشیدی است. پیدایش هفته را نیز معمولاً بخاطر فواصل ۷ روزه بین اهله چهارگانه ( ۴ تربیع ) یک ماه قمری می دانند. سپس کلدانیان هر روز هفته را با یکی از اجرام هفتگانه ( خورشید و ماه و سیارات نمایان ) نامگذاری کردند. بابلی ها روز آخر هفته ( شنبه ) را نحس و تعطیل می دانستند؛ و بعضی هفته را از فرامین آمده از یهود می دانند. مصری ها از ۴۲۴۱ قبل از میلاد[ ۱] [ نیازمند منبع] اولین بار از تقویم خورشیدی برای سالشماری استفاده کردند و بابلی ها با توجه به ماه های قمری آن را دوازده قسمت یا ۱۲ماه ( و حدوداً در هر سه سال یکبار ۱۳ماه ) تقسیم کردند ( تقویم خورشیدی - قمری ) . سپس مصری ها تقویم خورشیدی را کمال بخشیدند. ابتدا یکسال ۳۶۰ روزه ( ۱۲ماه ۳۰روزه ) داشتند سپس با محاسبه دقیقتر به آخر آن ۵ روز افزودند. سپس در تقویم ژولینی ( یا تقویم میلادی قدیم ) در ۴۵ قبل از میلاد و سپس دوره میلادی، کسر یک چهارم روز نیز در محاسبه سال در نظر گرفته شد. پس از آن دقیقترین تقویم در احتساب کسر دقیق سال را می توان تقویم جلالی ایرانی ( ۴۷۱ قمری / ۱۰۷۹ میلادی ) دانست. در سال ۱۵۸۲ تقویم میلادی ( تقویم گریگوری یا میلادی جدید ) نیز مانند تقویم جلالی تا حدودی محاسبات خود را از پیش دقیقتر کرد. اما هنوز تقویم هجری خورشیدی ( برگرفته و ادامه جلالی ) دقیقترین تقویم جهان است. تقویم مسلمانان و یهودیان نیز دو تقویم قمری اند که از بدو پیدایش این دو دین به وجود آمدند. قدیمی ترین تقویم ایرانی تقویم فرس ۳۶۵ روزه با مبدأ سال ۵۰۲۵ قبل از میلاد است که با تقویم باستانی مصر مشابه بود. [ ۲]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفآغاز تقویم را باید با شروع دوره تاریخی و زندگی اجتماعی و کشاورزی بشر و نیاز او برای تعیین زمانبندی کشاورزی دانست. بشر اولیه با مقایسه و محاسبه پدیده های متوالی و منظم طبیعی مانند حرکت اجرام آسمانی و آثار آن به تقویم اولیه دست یافت. از میان پدیده های طبیعی تکرار منظم شب و روز، تغییر تناوبی اهله ماه و تغییر تناوبی فصول گرم و سرد، پیشتر از هر چیز مورد توجه بشر اولیه بود. تغییر تناوبی اهله قمر بیشتر نظر انسان را به خود جلب کرد از این رو، تقویم قمری را می توان نخستین تقویم مدون دانست و طبق شواهد ثبت اهله قمر توسط بشر قدمتی حداقل ۳۰۰۰۰ ساله دارد. از نظر تاریخی شکل دوم تقویم قمری - خورشیدی و شکل مدرن آن تقویم خورشیدی است. پیدایش هفته را نیز معمولاً بخاطر فواصل ۷ روزه بین اهله چهارگانه ( ۴ تربیع ) یک ماه قمری می دانند. سپس کلدانیان هر روز هفته را با یکی از اجرام هفتگانه ( خورشید و ماه و سیارات نمایان ) نامگذاری کردند. بابلی ها روز آخر هفته ( شنبه ) را نحس و تعطیل می دانستند؛ و بعضی هفته را از فرامین آمده از یهود می دانند. مصری ها از ۴۲۴۱ قبل از میلاد[ ۱] [ نیازمند منبع] اولین بار از تقویم خورشیدی برای سالشماری استفاده کردند و بابلی ها با توجه به ماه های قمری آن را دوازده قسمت یا ۱۲ماه ( و حدوداً در هر سه سال یکبار ۱۳ماه ) تقسیم کردند ( تقویم خورشیدی - قمری ) . سپس مصری ها تقویم خورشیدی را کمال بخشیدند. ابتدا یکسال ۳۶۰ روزه ( ۱۲ماه ۳۰روزه ) داشتند سپس با محاسبه دقیقتر به آخر آن ۵ روز افزودند. سپس در تقویم ژولینی ( یا تقویم میلادی قدیم ) در ۴۵ قبل از میلاد و سپس دوره میلادی، کسر یک چهارم روز نیز در محاسبه سال در نظر گرفته شد. پس از آن دقیقترین تقویم در احتساب کسر دقیق سال را می توان تقویم جلالی ایرانی ( ۴۷۱ قمری / ۱۰۷۹ میلادی ) دانست. در سال ۱۵۸۲ تقویم میلادی ( تقویم گریگوری یا میلادی جدید ) نیز مانند تقویم جلالی تا حدودی محاسبات خود را از پیش دقیقتر کرد. اما هنوز تقویم هجری خورشیدی ( برگرفته و ادامه جلالی ) دقیقترین تقویم جهان است. تقویم مسلمانان و یهودیان نیز دو تقویم قمری اند که از بدو پیدایش این دو دین به وجود آمدند. قدیمی ترین تقویم ایرانی تقویم فرس ۳۶۵ روزه با مبدأ سال ۵۰۲۵ قبل از میلاد است که با تقویم باستانی مصر مشابه بود. [ ۲]
wiki: تاریخ گاه شماری