تاریخنامه هرات

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] سیفی از طرف غیاث الدین کرت فرمان یافت کتابی در تاریخ هرات از زمان چنگیز و خرابی شهر و به قتل رسیدن ساکنان آن در 618 ق تاعصر خویش بنویسد.تاریخ تألیف تاریخ نامه هرات معلوم نیست اما با توجه به آنکه هروی در چند جا از ممدوح خود،غیاث الدین، با عنوان حاجی یاد می کند، احتمالا تألیف کتاب در حدود 721 ق، مقارن بازگشت غیاث الدین از سفر حج پایان یافته است.با این فرض و با توجه به آنکه سیفی این کتاب را در مدت دو سال و نیم فراهم آورده و به گزارش حوادث 721 ق خاتمه داده است، احتمالا در حدود 718 ق تألیف آن را آغاز کرده است
بنا به گفته سیفی این کتاب را مشتمل بر چهارصد فصل(ذکر) در تاریخ و شرح حال امرا و فرمانروایان و مأموران بلندپایۀ هرات تألیف کرده است، همچنین در انتهای کتاب تألیف دفتر دوم کتاب را وعده داده است؛ ولی با بررسی آثار مورخان بعدی که از تاریخ نامه هرات برای ارائه حوادث پیش از خود بهره برده اند، از ادامۀ این اثر اطلاعی نمی یابیم. آنچه اکنون از این کتاب در دست است، مشتمل است بر 138 فصل. دو فصل نخست، مقدمه ای است دربارۀ بنیاد شهر هرات و احادیث نبوی در مدح آن شهر. سپس حوادث حمله چنگیز تا روی کار آمدن سلسلۀ آل کرت آمده است. از فصل 21 تا پایان کتاب نیز شامل رویدادهای سیاسی خاندان کرت از آغاز فرمانروایی بر هرات در 643ق تا شانزدهمین سال حکومت غیاث الدین کرت، با اشاراتی به اوضاع علمی و فرهنگی و اجتماعی این شهر است.
تاریخ نامۀ هرات به این سبب که دربارۀ حوادث زمان مؤلف و مستند به اطلاعات شخصی یا گزارش راویان و شاهدان عینی است و نیز به جهت برخی تفاصیل منحصر به فرد، سند گرانبهایی از تاریخ هرات در سدۀ هفتم و اوایل سدۀ هشتم هجری و دوران فرمانروایی آل کرت است. افزون بر این هروی دربارۀ وقایع پیش از دورۀ خود از منابعی استفاده کرده که اکنون در دست نیستند. این کتاب از جنبۀ ادبی نیز شایان توجه است. نثر سیفی شیوا و روان است. استفاده منطقی و مناسب از آیات و احادیث و از کلمات قصار بزرگانی؛ چون علی بن ابی طالب(ع)، عمر بن خطاب، حریری، ابوبکر خوارزمی و... ویژگی دیگر این کتاب به شمار می رود. سیفی همچنین با به کار بردن لغات ترکی و مغولی در اثر خود کاربرد الفاظ عوام و متداول آن زمان در هرات را در اختیار خوانندگان و محققین فن قرار داده است.
ویژگی دیگر این کتاب اینست که نویسنده آن هنگام تألیف کتاب و نقل قضایا از مورخان پیش از خودش تقلید کورکورانه ننموده و هر مطلبی را پیش خود رسیدگی و بررسی می نمود. اگر مطمئن می شد که نویسنده راستگو و درست کردار بوده، از او اقتباس و روایت می کرد و الا به تصحیح اشتباهات آنان اقدام می نمود.
از دیگر ویژگی های این کتاب، عنایت ویژه به افتخارات باستانی است. وی هرگز حرمت و عظمت آن دوران پرافتخار را فراموش نکرده است.

[ویکی فقه] تاریخ نامه هرات، قدیم ترین تاریخ محلی برجای مانده از هرات می باشد که به زبان فارسی است.
تاریخ نامه هرات، اثر سیف بن محمد بن یعقوب هروی معروف به سیفی هروی می باشد.

ولادت سیفی هروی
سیفی هروی در ۶۸۱ به دنیا آمد.

دانش اندوزی سیفی هروی
در جوانی علوم و معارف اسلامی را فراگرفت و در ادب فارسی و عربی تبحر یافت.

راه یافتن به دربار حاکم هرات
...

دانشنامه آزاد فارسی

تاریخ نامۀ هرات
کتابی به فارسی در تاریخ هرات مؤلف (۶۸۱ـ۷۲۱ق)، نوشتۀ سیف بن محمد بن یعقوب هروی متخلص به «سیفی»، که آن را به امر غیاثُ الدّین کَرْت تألیف کرد. براساس نوشتۀ خود او، وی تاریخ نامه هرات را در ۴۰۰ فصل نوشته و در پایان کتاب، تألیف بخش دوم آن را وعده داده است که از قسمت دوم این اثر اطلاعی دردست نیست. آنچه اکنون از تاریخ نامه هرات دردست است، ۱۳۸ فصل دارد و مشتمل است بر تاریخ هرات از هجوم چنگیزخان به هرات تا شانزدهمین سال سلطنت ملک غیاثُ الدّین کَرْت. سیفی با آن که از کتاب خود با عنوان تاریخ نامه یا تاریخ آل کَرْت یاد کرده است ولی از آن جا که اساس کارش بر وقایع سلاطین کَرْت در هرات است برخی آن را تاریخ ملوک کَرْت یا تاریخ شهر هرات نیز خوانده اند. کتاب به لحاظ ادبی و نیز به سبب بیان شرح حال برخی از شاعران و علما و شواهد اشعار شاعران ایرانی و عربی درخور توجه است. تاریخ نامه هرات در ۱۳۲۲ش/۱۹۴۳م به کوشش محمد زبیر صدیقی در کلکته و در ۱۳۸۳ش به کوشش غلامرضا طباطبایی مجد در تهران به چاپ رسیده است.

پیشنهاد کاربران

بپرس