تاریخ قرقیزستان

تاریخچه مردم قرقیز و سرزمینی که اکنون به آن قرقیزستان گفته می شود، به بیش از ۲۰۰۰ سال پیش بر می گردد. گرچه از نظر جغرافیایی به دلیل موقعیت کوهستانی خود از سایر کشورهای منطقه جدا شده است، اما به عنوان بخشی از مسیر تاریخی تجارت جاده ابریشم نقش مهمی داشته است. در بین دوره های خودگردان، قبل از فتح شدن به دست مغول ها در قرن سیزدهم توسط گوک ترک ها، خاقانات اویغور و خیتان اداره می شد. پس از آن استقلالی دوباره به دست آورد اما مورد حمله قالموق ها، منچو و ازبک ها قرار گرفت. در اوایل سدهٔ ۱۹ میلادی، قرقیزستان تحت حکومت خانات خوقند درآمد. در سال ۱۸۷۶ قرقیزستان به امپراتوری روسیه ضمیمه شد که باعث برخی از تنش ها و شورش ها شد. در طول تسلط روسیه بسیاری از قرقیزها به چین و افغانستان مهاجرت کردند.
در سال ۱۸۷۶ بخشی ازامپراتوری روسیه شد و در اتحاد جماهیر شوروی بعنوان جمهوری سوسیالیستی قرقیز شوروی پس از انقلاب روسیه در اتحاد جماهیر شوروی باقی ماند. در دوران تسلط شوروی، قرقیزستان از نظر اقتصادی و اجتماعی توسعه یافت. در ۱۹۲۴ الفبای جدید عربی به رسمیت شناخته شد که بعدها در سال ۱۹۲۸ به لاتین و در ۱۹۴۱ به سیرلیک تغییر یافت. [ ۱]
به دنبال اصلاحات دموکراتیک میخائیل گورباچف در اتحاد جماهیر شوروی، در سال ۱۹۹۰ نامزد طرفدار استقلال عسکر آقایف به عنوان رئیس جمهور اتحاد جماهیر انتخاب شد. در ۳۱ اوت ۱۹۹۱، قرقیزستان استقلال خود را از مسکو اعلام کرد و متعاقباً یک دولت دموکراتیک تأسیس شد.
سکاها که قومی ایرانی تبار بودند ساکنان نخستین منطقه کنونی قرقیزستان را تشکیل می دادند. [ ۲]
ریشه های فرهنگی قرقیزها را در بخش های بالایی رود ینی سئی در کوهستان آلتای پیدا کرده اند. بنظر می رسد آنان در قرن دهم میلادی از آلتای، به جایی که اکنون قرقیزستان نام دارد، مهاجرت کرده اند و در آنجا ساکن شده اند. ترکان سلجوقی و مغول ها تأثیر زیادی بر فرهنگ این منطقه گذاشته اند. قرقیزها اسلام و تیراندازی را از ترکان سلجوقی و اسب سواری ماهرانه را از سواران ترک نژاد آسیای میانه یادگرفتند. هنوز هم سوارکاران چابکی در این کشور یافت می شود.
لوازم سنگی که در کوه های تین شان یافت می شود، حاکی از حضور جامعه بشری در قرقیزستان است که در حدود ۲۰۰۰۰۰ تا ۳۰۰٬۰۰۰ سال پیش وجود دارد. اولین اسناد مکتوب یک تمدن در منطقه اشغال شده توسط قرقیزستان در اسناد تاریخی چینی ظاهر می شود که از حدود ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح شروع می شود.