[ویکی نور] تاریخ سنی ملوک الارض و النبیاء اثر حمزه بن حسن اصفهانی است که به زبان عربی و متعلق به قرن 280ق می باشد. این کتاب که به ذکر مطالب تاریخی به صورت مختصر پرداخته، دارای موضوعات مختلف و ذکر رویدادهای گوناگون است. یکی از جالب ترین مطالب این کتاب، بررسی تطبیقی عید نوروز با ماه های هجری قمری تا زمان وفات مؤلف است که به صورت مقارنه ای و تطبیقی هر سال را جداگانه ذکر نموده است.
مؤلف بزرگ، حمزه اصفهانی در این کتاب به موضوع تاریخ و کار تاریخ تطبیقی می پردازد که در نوع خود ابتکاری است. نام مشهور این کتاب «تاریخ سنی ملوک الارض و الانبیاء» می باشد؛ ولی صاحب الذریعه نام این کتاب را «تاریخ ملوک الارض» ذکر کرده است.
مؤلف، این کتاب را به «ده باب» تقسیم و باب دهم را نیز به 10 فصل تقسیم کرده است.
در باب اول به تاریخ حکومت ملوک فارس و ضمن نقد، صحت و سقم این تاریخ ها مدت حکومت هر یک را بیان می کند. این باب در پنج فصل می باشد. در باب دوم تا نهم نیز به همین شیوه عمل کرده و درباره ملوک روم، یونان، قبطی ها، لخمی ها، غسّانی ها، حمیری ها و ملوک کنده و مدت حکومت آن ها سخن گفته است.
در باب دهم به تفصیل به ذکر تاریخ قریش و ملوک عرب پرداخته و با سال های ایرانی یا زمان حکومت شاهان ایرانی تطبیق داده و در ده فصل نکاتی در زمینه و حوادث مختلف بیان کرده است. جالب توجه این که وی در چندین جای به وضعیت آب و هوایی، زلزله ها، بیماری های شایع و گسترده هم اشاره می کند. در فصل نهم و دهم از باب دهم به ذکر والیان طبرستان و خراسان می پردازد و سال به قدرت رسیدن آن ها را یک به یک بیان می کند.
مؤلف بزرگ، حمزه اصفهانی در این کتاب به موضوع تاریخ و کار تاریخ تطبیقی می پردازد که در نوع خود ابتکاری است. نام مشهور این کتاب «تاریخ سنی ملوک الارض و الانبیاء» می باشد؛ ولی صاحب الذریعه نام این کتاب را «تاریخ ملوک الارض» ذکر کرده است.
مؤلف، این کتاب را به «ده باب» تقسیم و باب دهم را نیز به 10 فصل تقسیم کرده است.
در باب اول به تاریخ حکومت ملوک فارس و ضمن نقد، صحت و سقم این تاریخ ها مدت حکومت هر یک را بیان می کند. این باب در پنج فصل می باشد. در باب دوم تا نهم نیز به همین شیوه عمل کرده و درباره ملوک روم، یونان، قبطی ها، لخمی ها، غسّانی ها، حمیری ها و ملوک کنده و مدت حکومت آن ها سخن گفته است.
در باب دهم به تفصیل به ذکر تاریخ قریش و ملوک عرب پرداخته و با سال های ایرانی یا زمان حکومت شاهان ایرانی تطبیق داده و در ده فصل نکاتی در زمینه و حوادث مختلف بیان کرده است. جالب توجه این که وی در چندین جای به وضعیت آب و هوایی، زلزله ها، بیماری های شایع و گسترده هم اشاره می کند. در فصل نهم و دهم از باب دهم به ذکر والیان طبرستان و خراسان می پردازد و سال به قدرت رسیدن آن ها را یک به یک بیان می کند.