تفلیس ( به گرجی: თბილისი ) ( تلفظ: tbilisi ) پایتخت و بزرگ ترین شهر گرجستان است.
این شهر در دو طرف رود متکواری قرار داشته و جمعیتی حدود ۱٫۵ میلیون در آن زندگی می کنند. تفلیس در قرن پنجم میلادی و توسط واختانگ یکم پادشاه گرجستان باستان یا همان ایبریا بنیان گذاری شده و به سبب چشمه های آب گرم آن، «تْبیلیسی» ( مشتق از واژهٔ «تْبیلی» به معنای گرم؛ منسوب به چشمه های آب گرم تفلیس ) نام گرفته است.
تفلیس در جنوب شرق اروپا قرار گرفته است، موقعیت مکانی تفلیس یعنی قرارگیری در مسیر شرق و غرب، این شهر را نقطهٔ اتصال امپراتوریی های رقیب گوناگون قرار می داده است و امروزه موقعیت آن را به عنوان یک مسیر مهم برای انرژی جهان و پروژه های بازرگانی تضمین می کند.
تاریخ پرفراز و نشیب تفلیس را می توان از معماری آن درک کرد که ترکیبی از معماری قرون وسطی، معماری کلاسیک جدید و معماری استالینیست است.
تفلیس در طول تاریخ سکونتگاه مردم مختلفی با نژاد، فرهنگ و مذاهب مختلف بوده است ولی امروزه از نظر مذهبی در شمار شهرهای مسیحی ارتدوکس شرقی به حساب می آید.
تفلیس تا کنون پایتخت موارد زیر بوده است:
• پادشاهی ایبریا ( مستقل )
• پادشاهی گرجستان ( مستقل )
• پادشاهی کارتْلی ( مستقل )
• پادشاهی کارتْل - کاخِتی ( مستقل، بعضاً وابسته به امپراتوری صفویان )
• ایالت قفقاز امپراتوری روسیه ۱۸۴۴ تا ۱۸۸۱ ( امپراتوری روسیه )
• جمهوری دموکراتیک ماورای قفقاز ۱۹۱۸ ( امپراتوری روسیه )
• جمهوری دموکراتیک گرجستان ۱۹۱۸ تا ۱۹۲۱ ( مستقل )
• جمهوری سوسیالیستی گرجستان شوروی ۱۹۲۱ تا ۱۹۷۱ ( اتحاد جماهیر شوروی )
• جمهوری سوسیالیستی ماورای قفقاز شوروی ۱۹۲۲ تا ۱۹۳۶ ( اتحاد جماهیر شوروی )
• گرجستان ۱۹۹۱ به بعد ( مستقل )
در طول قرن های ۴ تا ۶ میلادی مردم گرجستان برای حفظ استقلال خود از امپراتوری های ایران و روم با آن ها جنگیدند. مردم غرب گرجستان حملات رومی ها و مردم شرق گرجستان حملات ایرانی ها را دفع کردند، در اواسط قرن ۵ واختانگ گرگ سر پادشاه گرجستان بود. او پایتخت را از متسختا به تفلیس انتقال داد و رهبری مبارزه علیه ایرانی ها را بر عهده گرفت و در نهایت در سال ۵۷۲ میلادی گرجی ها نیروهای خود را تقویت کرده و ایرانیان را از گرجستان اخراج کردند. [ ۱]
با ظهور اسلام در میانهٔ قرن هفتم میلادی و شروع جهانگشایی اعراب به بهانهٔ گسترش اسلام، گرجستان نیز از حملات اعراب در امان نماند، اعراب با حضور دراز مدت خود، خسارات و لطمات فراوانی به گرجستان وارد ساختند. با کاسته شدن از نفوذ خلفای عباسی در قفقاز و ظهور ترکان سلجوقی وضعیت گرجستان به سبب تجاوز ترکان و فتوحات بزرگ آن ها وخیم شد. ترکان سلجوقی اراضی گرجستان را به مرتع تبدیل می کردند و بدین ترتیب پایهٔ اقتصاد فئودالی را متزلزل ساختند. مبارزهٔ بی امان گرجی ها در نهایت منتج به محدود کردن فضای تأثیر اعراب شد که فقط در تفلیس جریان داشت. حکومت اعراب بر تفلیس با شکست آنها در جنگ دیدگوری در سال ۱۰۲۲ میلادی پایان یافت. [ ۲]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفاین شهر در دو طرف رود متکواری قرار داشته و جمعیتی حدود ۱٫۵ میلیون در آن زندگی می کنند. تفلیس در قرن پنجم میلادی و توسط واختانگ یکم پادشاه گرجستان باستان یا همان ایبریا بنیان گذاری شده و به سبب چشمه های آب گرم آن، «تْبیلیسی» ( مشتق از واژهٔ «تْبیلی» به معنای گرم؛ منسوب به چشمه های آب گرم تفلیس ) نام گرفته است.
تفلیس در جنوب شرق اروپا قرار گرفته است، موقعیت مکانی تفلیس یعنی قرارگیری در مسیر شرق و غرب، این شهر را نقطهٔ اتصال امپراتوریی های رقیب گوناگون قرار می داده است و امروزه موقعیت آن را به عنوان یک مسیر مهم برای انرژی جهان و پروژه های بازرگانی تضمین می کند.
تاریخ پرفراز و نشیب تفلیس را می توان از معماری آن درک کرد که ترکیبی از معماری قرون وسطی، معماری کلاسیک جدید و معماری استالینیست است.
تفلیس در طول تاریخ سکونتگاه مردم مختلفی با نژاد، فرهنگ و مذاهب مختلف بوده است ولی امروزه از نظر مذهبی در شمار شهرهای مسیحی ارتدوکس شرقی به حساب می آید.
تفلیس تا کنون پایتخت موارد زیر بوده است:
• پادشاهی ایبریا ( مستقل )
• پادشاهی گرجستان ( مستقل )
• پادشاهی کارتْلی ( مستقل )
• پادشاهی کارتْل - کاخِتی ( مستقل، بعضاً وابسته به امپراتوری صفویان )
• ایالت قفقاز امپراتوری روسیه ۱۸۴۴ تا ۱۸۸۱ ( امپراتوری روسیه )
• جمهوری دموکراتیک ماورای قفقاز ۱۹۱۸ ( امپراتوری روسیه )
• جمهوری دموکراتیک گرجستان ۱۹۱۸ تا ۱۹۲۱ ( مستقل )
• جمهوری سوسیالیستی گرجستان شوروی ۱۹۲۱ تا ۱۹۷۱ ( اتحاد جماهیر شوروی )
• جمهوری سوسیالیستی ماورای قفقاز شوروی ۱۹۲۲ تا ۱۹۳۶ ( اتحاد جماهیر شوروی )
• گرجستان ۱۹۹۱ به بعد ( مستقل )
در طول قرن های ۴ تا ۶ میلادی مردم گرجستان برای حفظ استقلال خود از امپراتوری های ایران و روم با آن ها جنگیدند. مردم غرب گرجستان حملات رومی ها و مردم شرق گرجستان حملات ایرانی ها را دفع کردند، در اواسط قرن ۵ واختانگ گرگ سر پادشاه گرجستان بود. او پایتخت را از متسختا به تفلیس انتقال داد و رهبری مبارزه علیه ایرانی ها را بر عهده گرفت و در نهایت در سال ۵۷۲ میلادی گرجی ها نیروهای خود را تقویت کرده و ایرانیان را از گرجستان اخراج کردند. [ ۱]
با ظهور اسلام در میانهٔ قرن هفتم میلادی و شروع جهانگشایی اعراب به بهانهٔ گسترش اسلام، گرجستان نیز از حملات اعراب در امان نماند، اعراب با حضور دراز مدت خود، خسارات و لطمات فراوانی به گرجستان وارد ساختند. با کاسته شدن از نفوذ خلفای عباسی در قفقاز و ظهور ترکان سلجوقی وضعیت گرجستان به سبب تجاوز ترکان و فتوحات بزرگ آن ها وخیم شد. ترکان سلجوقی اراضی گرجستان را به مرتع تبدیل می کردند و بدین ترتیب پایهٔ اقتصاد فئودالی را متزلزل ساختند. مبارزهٔ بی امان گرجی ها در نهایت منتج به محدود کردن فضای تأثیر اعراب شد که فقط در تفلیس جریان داشت. حکومت اعراب بر تفلیس با شکست آنها در جنگ دیدگوری در سال ۱۰۲۲ میلادی پایان یافت. [ ۲]
wiki: تاریخ تفلیس