تاریخ ال سلجوق در اناطولی

[ویکی نور] تاریخ آل سلجوق در آناطولی. تاریخ آل سلجوق در آناطولی، نوشته نویسنده ای ناشناخته (زنده در 765ه.ق)، تحقیق و تعلیق نادره جلالی
این کتاب به فارسی نوشته شده و در باره تبار و خاست گاه دودمان سلجوقیان و آغاز پادشاهی آنان و فرمان روایی شان بر آسیای صغیر گزارش می دهد. زمان تألیف آن روشن نیست، اما شاید چند سال پیش از 765 هجری قمری نوشته شده باشد. نویسنده خود در باره انگیزه تألیف این کتاب می گوید: «این کتاب مشتمل است بر تاریخ پادشاهان و سلجوقیان ماضی روم... به رسم مطالعه شاه و شاه زاده جهان... سلطان علاء الدین بن سلجوق...».
نسخه خطی یگانه این کتاب، در کتاب خانه ملی پاریس وجود دارد، اما نامی از نویسنده در آن نیست. به گفته استاد مینوی، شاید مؤلف یا کاتب این اثر از اهل قونیه بوده باشد؛ زیرا خط او از گونه های خطهای کاتبانی است که برای خاندان جلال الدین رومی در آن جا به کتابت می پرداختند.
این کتاب 95 صفحه و 33 عنوان (فصل) دارد و مؤلف آن، تاریخ سلاجقه را از آغاز پیدایی دولت ایشان و اصل و نسبشان آغاز کرده، سپس به شرح حال پادشاهان سلجوقی ایران و روم پرداخته و رویدادهای زندگی ایشان را تا زمان سلطان علاء الدین کی قباد چهارم، پسر سلیمان شاه (765ه) دنبال کرده و بنا بر این، نویسنده دست کم تا آن دوران زنده بوده است. انشای کتاب به رغم تاریخ ابن بیبی، شیوه ای ساده و روان دارد، اما نقص های دستوری فراوانی در آن هست. این کتاب را پس از سلجوق نامه ابن بیبی، از گسترده ترین کتاب ها در این زمینه می توان برشمرد.
ترکان در اواخر سال های هزار میلادی به بعد، به سرزمین آناتولی آمدند. آناتولی در آن هنگام، از سرزمین های بیزانسیان (مسیحیت) به شمار می رفت. سلجوقیان به فرمان دهی آلپ ارسلان و سربازان وی، با بیزانسیان به فرمان دهی رمانسون دیوژن Romanson Diogenes، در جایی به نام «ملازگرد» با یک دیگر جنگیدند (1071م) و به پیروزی بزرگی دست یافتند.

[ویکی فقه] تاریخ آل سلجوق در آناطولی (کتاب). تاریخ آل سلجوق در آناطولی، نوشته نویسنده ای ناشناخته (زنده در ۷۶۵ ه. ق)، تحقیق و تعلیق نادره جلالی می باشد.
این کتاب به فارسی نوشته شده و در باره تبار و خاست گاه دودمان سلجوقیان و آغاز پادشاهی آنان و فرمان روایی شان بر آسیای صغیر گزارش می دهد. زمان تالیف آن روشن نیست، اما شاید چند سال پیش از ۷۶۵ هجری قمری نوشته شده باشد. نویسنده خود درباره انگیزه تالیف این کتاب می گوید: «این کتاب مشتمل است بر تاریخ پادشاهان و سلجوقیان ماضی روم... به رسم مطالعه شاه و شاه زاده جهان... سلطان علاء الدین بن سلجوق...» . نسخه خطی یگانه این کتاب، در کتاب خانه ملی پاریس وجود دارد، اما نامی از نویسنده در آن نیست. به گفته استاد مینوی، شاید مؤلف یا کاتب این اثر از اهل قونیه بوده باشد؛ زیرا خط او از گونه های خطهای کاتبانی است که برای خاندان جلال الدین رومی در آن جا به کتابت می پرداختند.
ساختار کتاب
این کتاب ۹۵ صفحه و ۳۳ عنوان (فصل) دارد و مؤلف آن، تاریخ سلاجقه را از آغاز پیدایی دولت ایشان و اصل و نسبشان آغاز کرده، سپس به شرح حال پادشاهان سلجوقی ایران و روم پرداخته و رویدادهای زندگی ایشان را تا زمان سلطان علاء الدین کی قباد چهارم، پسر سلیمان شاه (۷۶۵ ه) دنبال کرده و بنابراین، نویسنده دست کم تا آن دوران زنده بوده است. انشای کتاب به رغم تاریخ ابن بیبی، شیوه ای ساده و روان دارد، اما نقص های دستوری فراوانی در آن هست. این کتاب را پس از سلجوق نامه ابن بیبی، از گسترده ترین کتاب ها در این زمینه می توان برشمرد.
گزارش محتوا
ترکان در اواخر سال های هزار میلادی به بعد، به سرزمین آناتولی آمدند. آناتولی در آن هنگام، از سرزمین های بیزانسیان (مسیحیت) به شمار می رفت. سلجوقیان به فرمان دهی آلپ ارسلان و سربازان وی، با بیزانسیان به فرمان دهی رمانسون دیوژن ()، در جایی به نام «ملازگرد» با یک دیگر جنگیدند (۱۰۷۱ م) و به پیروزی بزرگی دست یافتند. بیزانس پس از این جنگ ، سرزمین های پیرامون سوریه و آسیای صغیر را از دست داد و شمار ترکان در آن جا فزونی گرفت و زبان آناتولی آرام آرام به ترکی بدل شد. اروپاییان نیز به جنگ های صلیبی دست زدند تا سرزمین ها و مکان های مقدس خود را باز ستانند، اما در این کار توفیق نیافتند.
← دوران حکومت سلجوقیان بر ایران
...