تاده.[ دِ ] ( اِخ ) یکی از حواریون مسیح. نویسندگان کلیسایی گویند، که آبگار پادشاه خُسْرُوِن معاصر مسیح ( ع ) بود. او بمرضی علاج ناپذیرمبتلا گردید و توسط آنانیاس یکی از پیروان مسیح نامه ای برای او ارسال داشت. عیسی ( ع ) شخصی را «تاده »نام نزد وی فرستاد و آبگار و مرضای دیگر از او شفا یافتند. این خبر از اِوْسویوس نویسنده کلیسایی است و نویسندگان دیگر کلیسایی نیز بعدها آن را ذکر کرده اند ولی اکنون عموماً این خبر را صحیح نمیدانند. بعض نویسندگان کلیسایی نوشته اند که جواب مسیح ( ع ) بنامه آبگار و صورت عیسی ( ع ) مدتها در اِدِس بوده و این اشیاء را در زمان سلطنت لوکاپن ( در حدود 920 م. ) به قسطنطنیه نقل کردند، تا زمان امپراطور میشل ِ پافلاگونی در آن شهر بود و پس از آن مفقود گردید. موسی خورن گوید ( کتاب 2، فصل 29 ) که جواب نامه آبگار را طوماس نامی از حواریون عیسی ( ع ) نوشت. ترجمه ارمنی نامه عیسی با ترجمه یونانی روایت اوسویوس مغایرت کلی ندارد و از اینجا باید استنباط کرد که هر دو ترجمه یک اصل بوده که به مسیح ( ع ) نسبت میداده اند. موسی خورن گوید که آبگار سی وهشت سال سلطنت کرد و بدست تاده حواری عیسی که او را شفا داد دین مسیح را اختیار کرد. ( تاریخ ارمنستان فصل 30 ) ( ایران باستان ج 3 ص 2633 ).
