[ویکی فقه] تاجُ الدّینِ مَکّی (د ربیع الاول ۱۰۶۶/دسامبر ۱۶۵۵)، فرزند احمد بن ابراهیم، معروف به ابن یعقوب، شاعر، کاتب و قاضی مالکی عصر والیان دولت عثمانی در مکه بود.
آگاهی ما از زندگانی وی بیش تر برگرفته از گزارش مفصل علی خان مدنی است که او را در مکه، به هنگام کهن سالی ملاقات کرده، و شرح احوال او را به صورت مجموعه ای از اخبار و اشعار در سلافة العصر فراهم آورده است. گـویا اجداد وی در مدینه می زیستند و به همین سبب، در منابع گاه او را مدنی نیز خوانده اند.
تحصیل و تدریس
تاج الدین در مکه زاده شد و همان جا رشد یافت و از محضر استادانی چون عبدالقادر طبری، عبدالملک عصامی (صاحب سمط النجوم العوالی، که در این کتاب به شاگردش اشاراتی دارد) و خالد مالکی دانش آموخت. پس از دریافت اجازه از ایشان، در مسجد الحرام به تدریس مشغول شد و همان جا امامت مسجد مالکیان را برعهده گرفت. او علاوه بر رسیدگی به امور مذهبی مردم، به کار قضا نیز می پرداخت.
اشعار در مـدح والیـان
وی در نثر متکلف عربی تبحر داشت و نیز خطیبی توانا بود. زندگانی وی هم زمان با ولایت ۵ تن از والیـان دولت عثمانی مکـه بود و او بیش تر اشعار خود را در مدح یا رثای آنان سـروده است. با مقایسۀ تاریخ وفـات شاعر و اولین مدحیه ای که برای والیان عثمانی سروده، می توان گفت که او از همان دوران جوانی به مدح ایشان پرداخته است. از جمله در ۱۰۱۹ق/۱۶۱۰م، قصیده ای ۵۴ بیتی در ستایش شریف محسن بن حسین (ولایت مشترک: ۱۰۱۲- ۱۰۱۹ق) سرود. در ۱۰۲۸ق/ ۱۶۱۹م، قصیده ای ۵۴ بیتی در مدح شـریف ادریس بن حسن (ولایت مشترک: ۱۰۱۹-۱۰۳۴ق) سرود و از وی خلعت گرفت. در ۱۰۳۴ق/۱۶۲۵م، زمانـی که شریف محسـن والی مکه شد، تاج الدین در یک میمیۀ ۲۰ بیتی ولایتش را تبریک گفت، تا آن که در ۱۰۳۹ق مسعـود بن ادریـس به جای وی نشست. این بار نیز شاعـر در یک قصیـدۀ ۵۰ بیتی او را ستود. وی در این قصیده به معارضه با قصیـدۀ احمد بن عیسی مرشدی پرداخته است. آخرین والی ای که تـاج الدین در زمان وی می زیست، شریف زید بن محسن (ولایت: ۱۰۴۵-۱۰۷۷ق) بـود. تاج الدین نامه های بسیاری برای وی کتـابت کرد و در (۱۰۵۳ق/۱۶۴۳م) او را بـه سبب احداث راه و ایجـاد آب انبار مـدح گفت. شاعر در سوگ این والیان نیز اشعاری سروده است، از جمله در رثای شریف ادریس (د ۱۰۳۴ق)، شریف محسن (د ۱۰۳۸ق)، شریف مسعود و دیگران. اگر چه شاعر ۴۷سال این والیان را ستود و در مرگشان مرثیه سرود، اما هیچ گاه نتوانست به دربارشان راه یابد و مقامی شایسته کسب کند. آنچه امروزه از شعر تاج الدین می شناسیم، از ۴۷۱ بیت درنمی گذرد و هیچ یک از منابع به دیوان وی اشاره ای ندارند.
دیگر موضوعات شعر تاج
...
آگاهی ما از زندگانی وی بیش تر برگرفته از گزارش مفصل علی خان مدنی است که او را در مکه، به هنگام کهن سالی ملاقات کرده، و شرح احوال او را به صورت مجموعه ای از اخبار و اشعار در سلافة العصر فراهم آورده است. گـویا اجداد وی در مدینه می زیستند و به همین سبب، در منابع گاه او را مدنی نیز خوانده اند.
تحصیل و تدریس
تاج الدین در مکه زاده شد و همان جا رشد یافت و از محضر استادانی چون عبدالقادر طبری، عبدالملک عصامی (صاحب سمط النجوم العوالی، که در این کتاب به شاگردش اشاراتی دارد) و خالد مالکی دانش آموخت. پس از دریافت اجازه از ایشان، در مسجد الحرام به تدریس مشغول شد و همان جا امامت مسجد مالکیان را برعهده گرفت. او علاوه بر رسیدگی به امور مذهبی مردم، به کار قضا نیز می پرداخت.
اشعار در مـدح والیـان
وی در نثر متکلف عربی تبحر داشت و نیز خطیبی توانا بود. زندگانی وی هم زمان با ولایت ۵ تن از والیـان دولت عثمانی مکـه بود و او بیش تر اشعار خود را در مدح یا رثای آنان سـروده است. با مقایسۀ تاریخ وفـات شاعر و اولین مدحیه ای که برای والیان عثمانی سروده، می توان گفت که او از همان دوران جوانی به مدح ایشان پرداخته است. از جمله در ۱۰۱۹ق/۱۶۱۰م، قصیده ای ۵۴ بیتی در ستایش شریف محسن بن حسین (ولایت مشترک: ۱۰۱۲- ۱۰۱۹ق) سرود. در ۱۰۲۸ق/ ۱۶۱۹م، قصیده ای ۵۴ بیتی در مدح شـریف ادریس بن حسن (ولایت مشترک: ۱۰۱۹-۱۰۳۴ق) سرود و از وی خلعت گرفت. در ۱۰۳۴ق/۱۶۲۵م، زمانـی که شریف محسـن والی مکه شد، تاج الدین در یک میمیۀ ۲۰ بیتی ولایتش را تبریک گفت، تا آن که در ۱۰۳۹ق مسعـود بن ادریـس به جای وی نشست. این بار نیز شاعـر در یک قصیـدۀ ۵۰ بیتی او را ستود. وی در این قصیده به معارضه با قصیـدۀ احمد بن عیسی مرشدی پرداخته است. آخرین والی ای که تـاج الدین در زمان وی می زیست، شریف زید بن محسن (ولایت: ۱۰۴۵-۱۰۷۷ق) بـود. تاج الدین نامه های بسیاری برای وی کتـابت کرد و در (۱۰۵۳ق/۱۶۴۳م) او را بـه سبب احداث راه و ایجـاد آب انبار مـدح گفت. شاعر در سوگ این والیان نیز اشعاری سروده است، از جمله در رثای شریف ادریس (د ۱۰۳۴ق)، شریف محسن (د ۱۰۳۸ق)، شریف مسعود و دیگران. اگر چه شاعر ۴۷سال این والیان را ستود و در مرگشان مرثیه سرود، اما هیچ گاه نتوانست به دربارشان راه یابد و مقامی شایسته کسب کند. آنچه امروزه از شعر تاج الدین می شناسیم، از ۴۷۱ بیت درنمی گذرد و هیچ یک از منابع به دیوان وی اشاره ای ندارند.
دیگر موضوعات شعر تاج
...
wikifeqh: تاج_الدین_بن_احمد_بن_ابراهیم