تاتوا

تاتوا ( انگلیسی: tattva ) ، در هر دو آئین ( سانکیها و بودا ) از «تاتوا» به عنوان اصول جهان شناسی یاد شده است.
طبقه بندی چهارگانه مقولات بیست و پنجگانه:
• اصلی که به وجود می آورد ولی به وجود نیامده است.
• اصولی که هم به وجود آمده و هم به وجود می آورند.
• اصولی که به وجود آمده اند ولی به وجود نمی آورند.
• اصلی که نه به وجود آمده و نه به وجود می آورد.
این طبقه بندی چهارگانه مقولات بر اساس سلسله مراتب پیدایش آنان، وضع گردیده، شامل بیست و پنج اصل است، این اصول را «تاتوا» ( Tattavs ) گفته اند.
برای بیان آفرینش عالم، آئین «شیوائی» متوسل به بیست و پنج اصل جهان شناسی سامخیا «سانکیها» Samkhya شده است و یازده اصل دیگر به آن افزوده است.
هر اسمی به صورتی اشارت دارد، و همه صور عینی ( objective ) هستند. تجلی صور نیز از توالی سه مرحله ای برخوردار می باشد که عبارتند از کالاها ( نمودها ) ، تاتتواها ( Tattwas ) ( اصول ) ، و بهوواناها ( Bhuwanas ) و حوزه ها ( Spheres ) . روی هم رفته پنج کالا، سی و شش تاتتوا و دویست و بیست حوزه وجود دارند. [ ۱] [ ۲]