تاتارها ( تاتار: Tatarlar / Татарлар ) و گاه: Tartars ) ، یکی از اقوام ترک تبار هستند، که محل اصلی سکونت آن ها جمهوری تاتارستان در غرب مرکزی فدراسیون روسیه و بخش هایی از سیبری و آسیای میانه است. جمعیت تاتارهای روسیه در سرشماری سال ۲۰۰۲ روسیه ۵٬۵۴۵٬۶۰۱ نفر اعلام شده است. تاتارهای تاتارستان که به تاتارهای قازان هم معروف هستند. شاخه اصلی قوم تاتار را تشکیل می دهند که به زبان تاتاری از شاخه قبچاق خانواده زبان های ترکی صحبت می کنند.
... [مشاهده متن کامل]
اقلیتی از تاتارها علاوه بر روسیه در کشورهای ازبکستان، قزاقستان، قرقیزستان، ترکمنستان، تاجیکستان، اوکراین و آذربایجان، ایران هم سکونت دارند.
لفظ تاتار اولین بار در قرن پنجم برای ترکان عشایر که در حوالی دریاچه بایکال سکنی گزیدند بکار رفت. این افراد شاید با قبایل کومان و به احتمال قوی با قبچاق ها ارتباط داشته باشد. واژه تاتار برگرفته از عبارات و متون باستانی چین است که حکایت از قومی دارد که در این مناطق سکنی داشته اند. از نام های دیگر این مردمان که در نوشته های چینی ضبط شده است می توان تاتان و داتان را نام برد. نام تاتار برای قبایلی که در سپاه گونش خان در پیکار و جنگ با روس های و مجارها شرکت داشتند، توسط اروپاییها به کار برده می شد. برخی از محققین واژه تاتار را ترکیبی از واژه تات ( به معنی بیگانه و غیرخودی ) و ار ( به معنی مرد و مردم ) می دانند.
موطن اصلی تاتارها در قرن پنجم شمال شرقی گوبی بوده است؛ ولی پس از مطیع شدن توسط ختن به جنوب مهاجرت کردند. بعد توسط خان مغول، گونش خان تحت کنترل درآمده است؛ و تحت رهبری باتو خان نوه گونش خان به سمت غرب منتقل شدند. در واقع آن ها از کوه های آلتای به دشت های روسیه امروزی منقل شده اند. در اروپا تاتارها توسط مردم بومی یا خودشان با نامهای: ترک های قبچاقی، بلغارهای ولگا، آلان ها و کیماک ها شناخته می شوند.
تاتارهای سیبری از بازماندگان ترک های ساکن آلتایی هستند. زبان این مردم مخلوطی از زبان ترکی و مغولی است که بعدها با گرویدن به اسلام در زمرهٔ زبان های ترکی به تصویب رسیده است؛ و دو قوم تاتارهای ولگا و کریمه از این قوم در قرن سیزدهم به سمت شرق مهاجرت کردند.
تاتارهای ولگا شاخه اصلی مردم تاتار هستند که تاتارهای قازان اکثریت آن ها را تشکیل می دهند.
دیگر طوایف بزرگ تاتار عبارتند از:
... [مشاهده متن کامل]
اقلیتی از تاتارها علاوه بر روسیه در کشورهای ازبکستان، قزاقستان، قرقیزستان، ترکمنستان، تاجیکستان، اوکراین و آذربایجان، ایران هم سکونت دارند.
لفظ تاتار اولین بار در قرن پنجم برای ترکان عشایر که در حوالی دریاچه بایکال سکنی گزیدند بکار رفت. این افراد شاید با قبایل کومان و به احتمال قوی با قبچاق ها ارتباط داشته باشد. واژه تاتار برگرفته از عبارات و متون باستانی چین است که حکایت از قومی دارد که در این مناطق سکنی داشته اند. از نام های دیگر این مردمان که در نوشته های چینی ضبط شده است می توان تاتان و داتان را نام برد. نام تاتار برای قبایلی که در سپاه گونش خان در پیکار و جنگ با روس های و مجارها شرکت داشتند، توسط اروپاییها به کار برده می شد. برخی از محققین واژه تاتار را ترکیبی از واژه تات ( به معنی بیگانه و غیرخودی ) و ار ( به معنی مرد و مردم ) می دانند.
موطن اصلی تاتارها در قرن پنجم شمال شرقی گوبی بوده است؛ ولی پس از مطیع شدن توسط ختن به جنوب مهاجرت کردند. بعد توسط خان مغول، گونش خان تحت کنترل درآمده است؛ و تحت رهبری باتو خان نوه گونش خان به سمت غرب منتقل شدند. در واقع آن ها از کوه های آلتای به دشت های روسیه امروزی منقل شده اند. در اروپا تاتارها توسط مردم بومی یا خودشان با نامهای: ترک های قبچاقی، بلغارهای ولگا، آلان ها و کیماک ها شناخته می شوند.
تاتارهای سیبری از بازماندگان ترک های ساکن آلتایی هستند. زبان این مردم مخلوطی از زبان ترکی و مغولی است که بعدها با گرویدن به اسلام در زمرهٔ زبان های ترکی به تصویب رسیده است؛ و دو قوم تاتارهای ولگا و کریمه از این قوم در قرن سیزدهم به سمت شرق مهاجرت کردند.
تاتارهای ولگا شاخه اصلی مردم تاتار هستند که تاتارهای قازان اکثریت آن ها را تشکیل می دهند.
دیگر طوایف بزرگ تاتار عبارتند از:
