واژه تات ( حرف اضافه ضمیر ) از �تا� و ضمیرمتصل بمعنی �تاترا� ضمایر متصل که به اسم و فعل متصل می شوند گاهی در ضرورت شعری که جمله مقلوب می شود بحرف ( نظیر: تا، اگر، از ) نیز متصل گردند :
دردستانی کن و درماندهی
... [مشاهده متن کامل]
تات رسانند بفرماندهی.
نظامی.
که دراصل چنین است : �تا بفرماندهی رسانندت �:
باز گشای ای نگار چشم به عبرت
تات نکوبد فلک به کوبه کوبین.
خجسته.
که در اصل چنین باشد: �تا فلک ترا به کوبه کوبین نکوبد�:
من ز هجای تو باز بود نخواهم
تات فلک جان و خواسته نکند لوغ.
منجیک.
تات شاعر بمدح در گوید
شادبادی و قصر تومعمور.
ناصرخسرو.
از پس پیغمبر و حیدر بدین در ره مده
یکرمه بیگانگان را، تات نفزاید عطب.
ناصرخسرو.
دیوت از راه ببرده ست بفرمای هلا
تات زیر شجر گوز بسوزند سپند.
ناصرخسرو.
خارش گیتی ز سرت کی شود
تات برانگشت یکی ناخنست.
ناصرخسرو.
بیگنهی تات کار پیش نیاید
و آنگه کت تب گلو گرفته گنهکار.
دین و خرد باید سالار تو
تات کند یارت سالار خویش.
ناصرخسرو.
نام نیکو را بگستر، شو بفعل خویش نیک
تات گوید ای نکو فعل آنکه او آوا کند.
ناصرخسرو.
تات بدیدم چنین اسیر هوی
بر تو دلم دردمند و پرخون شد.
ناصرخسرو.
تات. ( پسوند ) مزید مؤخر ( پساوند ) است و جداگانه معنی ندارد. و در فارسی امروز متداول نیست این مزید مؤخر، آخر بعضی از کلمات بصورت �داد� آید:. . . داد در جزء دوم خرداد در اوستا �تات � می باشد و همین جزء در امرداد هم دیده می شود. در خود اوستا خرداد و امرداد �هئوروتات � و �اَمرتات � آمده است. تات جداگانه مورد استعمال ندارد جزیی ( یعنی سوفیکس ) است که بانجام برخی از واژه ها پیوسته ، میرساند که در آن واژه اسم مجرد و مؤنث است چنانکه در �ارشتات � ( راستی و درستی ) و در �وتات � ( درستی ) و �اوپرتات � ( برتری ) و جز آن. ( پورداود فرهنگ ایران باستان صص 57 - 58 ) .
تات. ( اِخ ) قومی پارسی. ( مازندران و استراباد رابینو ص 63 بخش انگلیسی ) . فارسی زبانان ، طایفه ای از ایرانیان. اهالی ولایات شمالی که به لهجه محلی سخن رانند مثل حسن آبادیان قراچه داغ و مازندرانیها. . . در قفقاز آن قسمت از ایرانیان را که هنوز زبانشان فارسی مانده تات گویند در ایران لرها غیر خود را از ایرانیان تات نامند. . . محمودبن الحسین بن محمد کاشغری دردیوان لغات الترک ( چ استانبول 1333 هَ. ق. ) که تألیف آن در سال 466 هَ. ق. پایان یافته در صفحه 292 جلد اول در ضمن کتاب الاسماء ابواب ثلاثی زیر عنوان برک ( بضم اول و سکون ثانی و ثالث ) می نویسد: �برک = القلنسوة، و فی المثل : تات سیز ترک بلماس ؛ باش سیز برک بلماس ، معناه : لایخلو الترک من الفارسی ، کما لا یخلو القلنسوة من رأس. � یعنی ترک بدون ایرانی و کلاه بدون سر نمی شود و در ( باب فعلل و فعلال و فعلل فی حرکاته ) همین کتاب زیر عنوان : سملم تت ( بضم سین و کسرلام و سکون هر دومیم ، بفتح تاء اول و سکون تاءدوم ) در صفحه 403 جلد اول می نویسد: �سملم تت = الفارسی الذی لایعرف لغة الترک البتة و کذلک کل من لایعرف الترکیة یسمی سملم � یعنی سملم تت آن ایرانی را گویند که اصلا ترکی بلد نباشد و همچنین کسی که ترکی را نداند سملم خوانده می شود، در این دو عبارت محمود کاشغری �تات و تت � را بمعنی ایرانی ترجمه
کرده است. در کتاب دده قورقود ( چ استانبول 1332 هَ. ق ) که بزبان غزی در حدود نه قرن پیش تألیف یافته ، ضمن داستان بقاج خان پسر درسه خان ( درسه خان اوغلی بقاج خان حکایه سی ) مؤلف موقعی که می خواهد کیفیت طلوع فجر و پیدایش صبح صادق و وزش نسیم ملایم و بانگ نماز برداشتن یک ایرانی مسلمان را شرح دهد در صفحه 12 می نویسد: �سوبلمه :
صلقوم صلقوم طان یللری اسدکنده صلقو بوزاج تورغای سیرادقده بدوی اتلراسین کوروب عقرادقده صقالی اوزون تات اری باکلدقده. . . � یعنی �. . . زمانی که مرد ایرانی ریش درازی ، مشغول اذان دادن بود. . . � در اینجا تات بمعنی ایرانی مسلم استعمال شده است. مولانا جلال الدین رومی در ضمن بیتی از ملمعات خود.
�اگر تات ساک و گر رومساگ و گر تورک
زبان بی زبانی را بیاموز�
یعنی :
�اگر ایرانیستی و گر رومی و گر ترک
زبان بیزبانی را بیاموز�.
لفظ تات را بمعنی ایرانی بکار برده است. ملک الشعرای بهار سبک شناسی ( ج 3 ص 50 ) ضمن بحث از سبک و لغات طبقات ناصری راجع بکلمه تات که در آن کتاب بسیار بکار رفته است می نویسد: �در این کتاب ( طبقات ناصری ) لغات مغولی برای بار اول داخل زبان فارسی شده است و لفظ مغول نیز شنیده می شود و کلمه تات بمعنی تاژیک وتاجیک یعنی فارسی زبانان در این کتاب دیده می شود. . . � و سپس در حاشیه همان صفحه می نوسد: �ایرانیان از قدیم بمردم اجنبی تاجیک و تاژیک می گفته اند چنانکه یونانیان ، بربر و اعراب اعجمی یا عجم گویند. این لفظ درزبان دری تازه ( تازی ) تلفظ شد و رفته رفته خاص اعراب گردید ولی در توران و ماوراءالنهر لهجه قدیم باقی و به اجانب تاجیک گویند و به همان معنی داخل زبان ترکی شد و فارسی زبانان را تاجیک خواندند و این کلمه بر فارسیان اطلاق گردید و ترک و تاجیک گفته شد. � قسمت اول گفتار مرحوم بهار میرساند که لفظ تات بمعنی ایرانی و پارسی زبان بکار رفته است و قسمت دوم آن نیز منطقی و درست است و لفظ تژک ( بکسرژ ) در دیوان لغات الترک بمعنی ایرانی آمده است. ناگفته نماند، اختلاف ترک و تاجیک و یا ترک و تات آنروز که از مطالعه دیوان لغات الترک محمود کاشغری - داستانهای دده قور قودنزهت القلوب حمداﷲ مستوفی و غیره مستفاد می شود امروز با وجود شیوع و رواج کامل زبان ترکی در اغلب نقاط آذربایجان ، در میانروستائیان موجود است و هر یک دیگری رابا نسبت دادن به تات و یا به ترک تعبیر می کنند. شمس الدین سامی در ستون دوم صفحه 370 قاموس ترکی ( چ استانبول 1317 هَ. ق. ) زیر عنوان تات می نویسد: تات ، اسکی ترکلرین کندی حکم لری آلتندا بولونان یرلرده اسکی ایرانی و کردلره ویردیکلری اسم اولوب مقام تحقیر ده قوللانیلیردی. � یعنی ترکان قدیم ایرانیان و اکرادی راکه زیر فرمان خود داشتند تات می نامیدند و این کلمه در مقام تحقیر استعمال می شد. در ترانه معروفی بمطلع:
�اوشو ددم ها، اوشو ددم
داغدان آلما داشیدیم �
که در میان کودکان خردسال آذربایجانی معمول است ، تات بمعنی مرد آبادی نشین و زراعت پیشه ای استعمال شده است :
گوموشی ویردیم تاتا
تات منه داری ویردی
دارینی سپدیم قوشا
قوش منه قانات ویردی
قاناد لاندیم اوچماقا
حق قاپوسین آچماقا
یعنی : پول ( سیم ) را به تات دادم و ارزن گرفتم ، ارزن را بمرغ دادم مرغ برای من بال و پر داد، پر به پرواز گشودم تا در حق را باز کنم. در مثل مشهور، �بوسوز هیچ تاتین کتابندا یوخدر. � یعنی این حرف در کتاب هیچ تات نیست ، کلمه تات بمعنی شخصی دانشمند و اهل کتاب بکار برده شده است. در مثل معروف �تات ویزدن قیزار، ترک گوزدن �. تات بمعنی مرد آبادی نشینی که برای گرم کردن خود از کرسی استفاده می کند استعمال شده است البته ترکان بیابان گرد از قدیم الایام برای گرم کردن خود در وسط چادرهای بزرگ نمدی که اوتاغ ( محل روشن کردن آتش ) نامیده می شد آتش روشن می کردند وموضوع تنور و کرسی در پیش آنها نبود. از هر فرد روستایی یا ایلات آذربایجان بپرسید تات یعنی چه ؟ بیدرنگ جواب می دهد: �تات یعنی تخته قاپو و آبادی نشین � پس بطور کلی از مراتب مزبور باین نتیجه می رسیم که تات کلمه ای بوده بجای تاجیک که لااقل از ده قرن پیش از طرف ترکان ( بیسواد و مالدار و بیابانگرد ) به ایرانیان ( دانشمند و کشاورز و شهریگر ) اطلاق می شده است و زبان تاتی به لهجه های مختلف زبان ایرانی می گفته اند. ( تاتی وهرزنی عبدالعلی کارنگ صص 30 - 33 ) .
منبع. لغت نامه دهخدا
تات = بومیان اصیل ایرانی که در حدود بیش از یازده هزار سال ییش با استناد به تپه سگزآباد و خله کوى تاکستان در این سرزمین زندگی می کرده اند وهم اکنون هم در مناطقی پراکنده از خراسان تا آذربایجان و از سیستان
... [مشاهده متن کامل] تا اراک و از شمال تا جنوب ایران بطور جزیره هاى کوچک وبزرگ درحال زندگی هستند. ( کتاب سیمای تات نوشته مهران رحمانی )
در ترکی قشقایی از قدیم به غیر تورک تات گفته میشد حتی امروزه نیز فارس گفته نمیشود و صرفا از کلمه تات استفاده می نمایند که ضمن پوزش به معنای بیگانه می باشد و معنی چندان خوبی ندارد و قابل توضیح نیست چون توهین محسوب میشود همچنین کلمه تاتجیک یا تاجیک نیز از همین ریشه هست.
تات کلمه ترکی به معنای ایرانی ، بیگانه ، یکجانشین ( شهری یا روستایی ) هست ، مثلا تاتار قومی ترک هست اما بدان مردم بیگانه گویند، تات ( بیگانه ) ار ( مردم )
به نظرم، قوم تات و تالش واسه پاسداری و ارج زبان و فرهنگ شون به رسانه مستقل تلویزیونی و رادیویی خیلی نیازمندن.
تات ها، تالشی ها، کُردها، زازاها، گیلکها و مازندرانیها از لحاظ کلاسیک از قبایل امپراتوریِ ماد هستن. به دلیل شباهت های زبانی زیاد.
معنی تات و تاجیک
سرزمین اساطیری تِتالیا در منابع کهن ارامنه می تواند به معنی سرزمین تاتها باشد:
گفته میشود مورخین ارمنی از تِتالیا ( سرزمین شراب هوم ) کشور باختر ( بلخ، در سرزمین دربیکان/دریها ) و حوالی آن را در نظر داشته اند ولی در خبر موسی خورنی آن جزء متصرفات واقارشاک پادشاه ارمنستان در سمت آذربایجان و بحر خزر یاد شده است. این می رساند که منظور از این تِتالیان، تاتهای دروپیک/دربیک/دری تبار ( گرامی دارندگان شراب هوم، سکائیان برگ هئومه ) بوده است:
... [مشاهده متن کامل]
तत्त्व n. tatt[va] essence or substance of any thing.
आलय m. Alaya place
بر این اساس نام تاجیک نیز به معنی دارندگان شراب هوم است:
तत्त्व n. tatt[va] essence
तेजस् n. teja[s] essence
نام دیگر آنها ( یا گروهی از آنها ) یعنی سار - ت ( سار - ها ) نیز به همین معنی است:
सार m. n. sAra [t] essence[s]
تات یعنی غیر ترک
واژه ای بود که ترکان به غیر ترکان و همچنین ترکان غیر مسلمان می گفتند ، این غیر ترکان می توانست از هر قومی باشد ؛ به همین سبب امروزه تات زبان های مختلف ، زبان یکدیگر را متوجه نمی شوند چون از قوم واحدی نیستند.
... [مشاهده متن کامل]
معنی خود واژه تات در ترکی را اینجا نمی نویسم چون می تواند توهین به هموطنان تات عزیزمان تلقی گردد .
ضمنا برخی از غیر ترکان که فرزند عرب بودند و در عجم بزرگ شدند ، تات جیق نامیده شدند تات به علاوه پسوند تصغیر جیق
تات جیق به مرور تبدیل به تاجیک شده است .
منابع : دیوان لغات الترک کاشغری
برهان قاطع
لغت نامه سروری
لغت نامه امیرخیزی
لغت نامه شاهمرسی
تات ها ساکنین اصلی و بومی شهرهای شرق مازندران، گلستان، آذربایجان، اردبیل، باکو، کرج، قزوین هستند که با حمله ور شدن قبایل بیابانگرد ترک به مرز نابودی رسیدند.
زبان تاتی زبانیست که از قفقاز تا خراسان گویشور دارد.
تمامی نواحی کوهستانی البرز یعنی قزوین و تاکستان و اسفرورین و خیارج و بوئین زهرا و الموت و جنوب گیلان و رودبار و کلیشم و خورگام و عمارلو و شرق مازندران و گلوگاه و کلباد و هزارجریب و خلیلشهر و بهشهر و و غرب گلستان و کردکوی و سدن رستاق و سیدمیران و غرب گرگان و شمال زنجان و طارم و شمال سمنان و شمال شاهرود و ایوانکی و کرج و اشتهارد و جنوب دماوند و لواسان و شرق طالقان و شمال اراک و تفرش و فراهان و وفس و شرق اردبیل و خلخال و کلور و نمین تات نشین و تات زبان هستند.
... [مشاهده متن کامل]
تات ها قومی از تبار قوم ماد هستند و زبان تاتی همان زبان مادی هست.
من از تات های مازندران هستم. تات های مازندران در نواحی کوهستانی شرق مازندران و غرب گلستان از محدوده کوهستانی گرگان تا ساری سکونت دارند. مردم این محدوده خود را تات معرفی میکنند و میگویند من تات هستمه و
... [مشاهده متن کامل] زبان خود را تاتی معرفی میکنند و میگویند من تاتی گپ زمبه. مازرونی ها یعنی سکنه جلگه مازندران ما را کوهی خطاب میکنند ولی همانطور که ذکر کردم ما خودمون را تات معرفی میکنیم و بعضا خود را کوهی هم مینامیم. زبان تاتی مازندران به زبان مازرونی مازندران نزدیکی دارد مثلا تات های کلباد و گلوگاه و هزارجریب میگویند گومبه ولی مازرونی های ساری و بهشهر میگویندگامبه یا گمبه که همگی به معنی می گویم هست. تات قومی بزرگ از منطقه قفقاز تا منطقه خراسان هست و تات ها همگی البرزنشین هستند.
تاتها در جمهوری آذربایجان هم هستند که معروف به ( ( پارسیان قفقاز ) ) میباشند: یکی از قوم های ایرانی تبار و شاخه ای از فارسی زبانان بومی قفقاز میباشند که در جمهوری آذربایجان، فدراسیون روسیه ( بیشتر در داغستان
... [مشاهده متن کامل] جنوبی ) و ارمنستان سکونت دارند. این قوم بسته به منطقهٔ زندگی، خود را �تاتی�، �پارسی�، �داغلی� و �لاهیجان ( لُهیجُن ) � می نامند. همچنین تات ها در استان اردبیل هستند ولی زبانشون ترکی داره میشه تات مخالف ترک مثلا ترک زبان ها قدیم به یکجا نشینهای فارس زبان میگفتند ترک هستی یا تات، خراسان هم به رازی ها و جرگلانی های فارس که در مرز ترکمنستان سکونت دارن با گویش محلی رو میگن تات و این واژه از سمت ترکمن های سمت جرگلان بیشتر بکار میره. مثال تاتی قزوین رو تحت عنوان لغات فرس قدیم ثبت کردن زمان قاجار
تات کلمه ای تورکی است و به معنی یکجانشین می باشد و در اصل به قوم خاصی دلالت نمی کند کما اینکه در اردبیل عشایر شاهسون به شهری ها و روستایی ها تات می گویند و از انجا که فارسها یکجا نشین هستند و عشایر فارس نداریم به اسم تات معروف شدند
تات نام قومی آریایی است که در استان گلستان زندگی می کنند و به زبان فارسی با لهجه تاتی صحبت می کنند.
این قوم یکی از اقوام باهوش و پر افتخار در زمینه های مختلف در این منطقه است.
و می توان گفت که قوم تات دومین یا سومین قوم پر جمعیت استان گلستان می باشد.
نام سابق بانک آینده
بعضا در مدرسه بعضی کلمات را باید چسبیده بهم می نوشتیم. و بعضی کلمات را جدا از هم می نوشتیم. فلسفه ی اینکار را نمی دانستم. تا اینکه متوجه شدم. خیلی از هواداران ایرانی ابراهیم تاتلی سس اسم این خواننده را
... [مشاهده متن کامل] غلط تلفظ می کنند. بعدا به این راز پی بردم. که دیکته این اسم غلط و به طور چسبیده نوشته شده است. و مردم به صورت تات لیسس می گویند. . . . . . . . . . . . . . . . . . تات ( مزه ) تاتلی ( بامزه. شیرین ) سس ( صدا. سدا ) کسی که دارای صدای بامزه و شیرین است. . . . . البته اسم خاص نباید. ترجمه شود. چون از مزه می افتد.
تات ( Tat ) :در زبان هندی به معنی پلاس و چیزی است مثل کرباس که از ریسمان پوست درخت سن بافند
تات ( Tat ) :در زبان ترکی به معنی طعم و مزه است
اصلیت تات ها آذریان باستان یا آتروپاتگان و آذربایگان هستند که ویکی پدیا زحمت توضیح دادن شو کشیده. که جزوی از اقوام آریایی بودند و در جمهوری آذربایجان و ارمنستان و روسیه و سرزمین های قفقازی و قزوین و البرز
... [مشاهده متن کامل] و اراک و زنجان و کلشتر و بیرجند و اردبیل و گیلان و رودبار و . . . سرزمین های تات نشینن که بعد از دوران سلجوقیان ریخت زبانیمون آمیخته به فارسی شد و قبل از دوران غزنوی و سلجوقی و خوارزمیان و هجوم مغولیان اویغوری و تاتاری آذری ها به تاتی زبانشان گویش میگردید که بعد از آن ، طایفه ی آذری به دودسته ی تاتی و ترکی تقسیم بندی شد.
در زبان کُردی به معنای "سنگ" است و اکثرا سنگی را گویند که سطح اش پَهن باشد. مثلا به سنگِ پهنی که در جوارِ چشمه می گذارند و رهگذران روی آن نماز می خوانند "تاته نویژ" می گویند. [نویژ = نماز]
یالان کرج و بیلقان و جاده چالوس به زبان تاتی تکلم مینن
سلسه تات موزسس، یکی از سلسله های حاکم بر مصر باستان که به پادشاهان آن فرعون می گفتند. ومصر باستان تحت نفوذ وقلمر و کاسی ها بود. وخط هیروگیلیف ( احتمالا همان گیلیک ) ، خط، هیرو گیلیک است. زبان گیلکی وخط
... [مشاهده متن کامل] وحماسه گیل گومش در اثار در الواح وآثار سومریان ( گالش های کاسی تبار ) به صراحت بیان شده. وبه این تریب وپیشنه 7 هزار ساله تات ها و77 هزارساله گالش ها ونام قزوین ( کاسبین ) می توان گفت تات ها یکی ازآقای کاسی ها هستند.
تاکستان در استان قزوین، بزگترین مرکز تجمع تات ها می باشد. که قدمتی 7 هزار ساله دارد. وخود قزوین شکسته شده کاسبین است. که یکی از پایتخت های دیلمیان ( کاسی نژاد ) بود. و زبان تاتی شباهت خیلی زیادی به گالشی ودیلمی دا رد. وازانجایکه تمدن تاتی 7هزارساله است، وقبل از ورود اریایها ( حداثر4هزارسال قبل ) به ایران می باشد. می توان گفت تات ها یک قوم از نژاد کاسی می باشند. ودر زبان گالشی معنی رفتن ویا رونده را می دهد ( کسی که توانایی پیمودن وردکردن موانع را دا رد. بر گ فته از کلمه رتا بو ( رد شدن، رفتن ) . رت ( رفتن، کنا ر زدن، دو ر شدن ) .
... [مشاهده متن کامل]
طایفه لر طاهر تاتی
امروزه از این طایفه فقط نامی مانده
در زبان لری بختیاری کلمه ی تات علاوه بر معانی بالا معنی دیگری نیز دارد
تات ( تاد - صاد - ساد ) ::گراز
در قدیم اکثر طوایف جنگجو در ایل بزرگ بختیاری لقب تات می دانند
طایفه تات خیری ایل میوند ایل لر بختیاری قوم لر آریایی
تیره ها
تیره اکبر
تیره حسین
تیره نصرالله
تیره شکرالله
تیره گیمدی ( گگه مهدی )
. .
. .
. .
( در زبان لری بختیاری به جای کلمه برادر از
... [مشاهده متن کامل]
کلمات زیر استفاده می کنند
گئو. گگه. برار. کاکا )
*****
. .
. .
ترک ها به اقوام لر و کرد در محل سکونت خود تات می گفتند
در زبان لری بختیاری به معنی
عمو. مرد با تجربه. پیرمرد.
در لغت نامه دهخدا به ایل لر طاهر
تاتی اشاره شده
Tate
کلمه ای است که ترکان به ایرانیان که ساکنین اولیه و اصلی ایران بوده اند دادند. زمستانی بسیار سرد وطاقت فرسای در سرزمین ترکان که در مجاورت شمال ایران بودند حکم فرما میشود بطوریکه آنان برای گذران زندگی دچار
... [مشاهده متن کامل] مشکل میشوند به همین جهت به نقاط جنوبی که گرمتر بوده ( ایران ) حمله ورمیشوند . در ابتدا با مقابله ایرانیان مواجه میشوند لاکن پس از مدتی به جهت خوی جنگندگی که داشتندپیروز شده وایرانیان را از قسمت های شمال وشمال غربی ایران بیرون می کنند اندک کسانی که ماندند یا بعدا به نوعی برگشتندوباترکان مهاجرهمنشین شدند ترکان آنها را تات می گفتند یعنی کسی که ترک نیست یا از نژاد دیگری است . و این کلمه از همان زمان استعمال وتاکنون بجا مانده است.
در گویش مردم جنوب خراسان به معنای انسان گیج و هواس پرت است.
مشاهده ادامه پیشنهادها (١٠ از ٢٨)
