ولایت توس در قرون پیشین به منطقه ای در میان دو رشته کوه بینالود در جنوب و هزار مسجد در شمال گفته می شد. این ولایت مشتمل بر چهار شهر تابران، رادکان، نوغان و تروغبذ بوده و تابران که اکنون به توس مشهور است در قرن ۴ هجری قمری بزرگترین شهر منطقه محسوب می شد.
... [مشاهده متن کامل]
آرامگاه فردوسی شاعر نامی و آرامگاه امام غزالی در این شهر قرار دارد.
طابران یکی از دو شهر مهم ولایت توس به شمار آمده و در کتب تاریخی از آن یاد شده است.
اصطخری در نیمه اول قرن چهارم می نویسد:
«اگر طوس را در شمار نیشابور گیریم شهرهای طوس عبارتست از رادکان، طابران، بزدغور ، نوقان
ابن حوقل در نیمه دوم همین قرن می نویسد:
«طوس در مجموع نیشابور باشد شهرهای آن عبارتست از رادکان، طبران، نوقان، تروغوز
صاحب حدود العالم ولایت توس را توصیف کرده و می نویسد:
«طوس ناحیتی است و اندر وی شهرکهاست چون طوران، نوقان، بروغون، رایکان، بنوازه و اندر میان کوه هاست و اندر کوه های وی معدن پیروزه و معدن مس و سرب و سرمه و شبه و دیگ سنگین و سنگ خان و شلواربند و جوراب خیزد».
مقدسی صاحب احسن التقاسیم در نیمه دوم قرن چهارم هجری ولایت طوس را چنین توصیف نموده است:
«طوس خزانه ایرانشهر است که قصبه اش طابران، نوقان، رادکان، جنابذ، استورقان و تروغبذ است».
ابن خلکان در وفیات الأعیان می نویسد:
«طوس ناحیه ای است در خراسان مشتمل بر دو شهر یکی طابران و دیگری نوقان که دارای هزار قریه بوده است».
یاقوت حموی در نیمه اول قرن هفتم هجری از طوس چنین یاد کرده:
«طوس شهری است در خراسان که فاصله میان آن و نیشابور ده فرسخ می باشد و مشتمل است بر دو شهر ( طابران و نوقان )
آنچه از تابران توس پیشین بر جای مانده عبارتند از: باروی شهر، ارگ توس، گنبد هارونیه و بقایای مسجد جامع تابران است.
بارو یا حصار توس دیوار عظیمی از خشت و گل است که حدود ۶ کیلومتر بر گرد شهر تابران کشیده شده و امروزه در ۲۴ کیلومتری شمال شهر مشهد واقع است. این بخش از شهر در زمان رونق خود دارای ۹ دروازه و ۱۰۶ برج بوده و در حال حاضر ۴ دروازه آن قابل تشخیص است. کهن دژ در گذشته شامل ابنیه حکومتی و عمارات شاهی و… بوده است.
این مکان تاریخی در حدود ۶۰۰ متری از آرامگاه حکیم ابوالقاسم فردوسی قرار گرفته و منحصراً خانقاه یا مقبره ای است که در سده هشتم هجری بر روی بناهای کهن شهر تابران بنیاد گردیده است. در کنار این بنا سنگ سیاهی به عنوان یادبود امام محمد غزالی از عرفای سده پنجم و ششم هجری دیده می شود.
... [مشاهده متن کامل]
آرامگاه فردوسی شاعر نامی و آرامگاه امام غزالی در این شهر قرار دارد.
طابران یکی از دو شهر مهم ولایت توس به شمار آمده و در کتب تاریخی از آن یاد شده است.
اصطخری در نیمه اول قرن چهارم می نویسد:
«اگر طوس را در شمار نیشابور گیریم شهرهای طوس عبارتست از رادکان، طابران، بزدغور ، نوقان
ابن حوقل در نیمه دوم همین قرن می نویسد:
«طوس در مجموع نیشابور باشد شهرهای آن عبارتست از رادکان، طبران، نوقان، تروغوز
صاحب حدود العالم ولایت توس را توصیف کرده و می نویسد:
«طوس ناحیتی است و اندر وی شهرکهاست چون طوران، نوقان، بروغون، رایکان، بنوازه و اندر میان کوه هاست و اندر کوه های وی معدن پیروزه و معدن مس و سرب و سرمه و شبه و دیگ سنگین و سنگ خان و شلواربند و جوراب خیزد».
مقدسی صاحب احسن التقاسیم در نیمه دوم قرن چهارم هجری ولایت طوس را چنین توصیف نموده است:
«طوس خزانه ایرانشهر است که قصبه اش طابران، نوقان، رادکان، جنابذ، استورقان و تروغبذ است».
ابن خلکان در وفیات الأعیان می نویسد:
«طوس ناحیه ای است در خراسان مشتمل بر دو شهر یکی طابران و دیگری نوقان که دارای هزار قریه بوده است».
یاقوت حموی در نیمه اول قرن هفتم هجری از طوس چنین یاد کرده:
«طوس شهری است در خراسان که فاصله میان آن و نیشابور ده فرسخ می باشد و مشتمل است بر دو شهر ( طابران و نوقان )
آنچه از تابران توس پیشین بر جای مانده عبارتند از: باروی شهر، ارگ توس، گنبد هارونیه و بقایای مسجد جامع تابران است.
بارو یا حصار توس دیوار عظیمی از خشت و گل است که حدود ۶ کیلومتر بر گرد شهر تابران کشیده شده و امروزه در ۲۴ کیلومتری شمال شهر مشهد واقع است. این بخش از شهر در زمان رونق خود دارای ۹ دروازه و ۱۰۶ برج بوده و در حال حاضر ۴ دروازه آن قابل تشخیص است. کهن دژ در گذشته شامل ابنیه حکومتی و عمارات شاهی و… بوده است.
این مکان تاریخی در حدود ۶۰۰ متری از آرامگاه حکیم ابوالقاسم فردوسی قرار گرفته و منحصراً خانقاه یا مقبره ای است که در سده هشتم هجری بر روی بناهای کهن شهر تابران بنیاد گردیده است. در کنار این بنا سنگ سیاهی به عنوان یادبود امام محمد غزالی از عرفای سده پنجم و ششم هجری دیده می شود.
