تئومن

تئومن پادشاه ایلام بود که از ۶۶۴ تا ۶۵۳ قبل از میلاد مسیح حکومت کرد. او هم دورهٔ پادشاه قدرتمند آشور، آشوربانی پال بود البته اسم او در منابعی تیئومن یا تئومان نیز ذکر شده است. محققان برای زمان طولانی اعتقاد داشتند که او همان تپتی - هوبان - اینشوشیناک ذکر شده در کتیبه ها بوده است، اگرچه این دیدگاه اخیراً مورد بحث قرار گرفته است.
تئومن جانشین اورتک اینشوشینک بود رابطه بین اورتک و تئومن یک موضوع مورد مناقشه است. از یک طرف، دنیل پاتس ( ۲۰۱۵ ) از تئومن به عنوان «ظاهراً بی ارتباط با اورتک یا هوبانهالتاش دوم» یاد می کند. از سوی دیگر، رحیم شایگان مدعی است که «به نظر می رسد که تئومان برادر دو تن از اسلاف سلطنتی خود ( هوبان هلتاش دوم و اورتک ) بوده است». پسران اورتک به آشور گریختند، پس از آن تئومن از آشور خواست پسران اورتک را به او بازگرداند که البته ناموفق بود.
آشوربانیپال در سال ۶۵۳ حمله ای ویرانگر به ایلام آغاز کرد. متنی که در سال ۶۴۹ در میان سالنامه های آشوربانیپال نوشته شده است، توجیهات آشوربانیپال برای جنگ و پایان آن را ثبت کرده است. دلایل آشوربانیپال برای جنگ عبارت بود از: «پیام های وقیحانه تئومن، لاف زدن های او، توطئه های شیطانی او، ماه گرفتگی که سقوط تئومن را پیش بینی می کرد، تشنجی که خدایان به تئومن به عنوان هشدار وارد کردند و اعلان جنگ تئومن به آشوربانیپال». در متن نوشته شده است که آشوربانیپال سر تئومن را بریده و هومبان نیکش دوم را به عنوان پادشاه جایگزین کرده است.