بِیکِن، فِرانسیس (۱۵۶۱ـ۱۶۲۶)(Bacon, Francis)
فیلسوف، سیاستمدار و نویسنده انگلیسی و از بنیاد گذاران پژوهش نوین علمی. برخی از آثار او عبارت اند از رسالات (۱۵۹۷، بازنگری و نکات افزوده در ۱۶۱۲ و ۱۶۲۵) با مشخّصۀ ایجاز و اختصار؛ پیشبرد یادگیری (۱۶۰۵)، اثری اساسی در توصیف روش علمی؛ نظام نوین (۱۶۲۰)، که در آن تعریف تازه ای از وظیفۀ علوم طبیعی بیان و آن را ابزاری برای کشف تجربی و عملی و شیوه ای برای افزایش قدرت انسان در غلبه بر طبیعت توصیف کرده است؛ آتلانتیس جدید (۱۶۲۶)، در تشریح ویژگی های کشوری آرمانی، که در آن براساس روشی منظّم دانش علمی کسب و از آن بهره گیری می شود. فرانسیس بیکن در ۱۶۱۸ مدتی ریاست مجلس اعیان را برعهده داشت، اما به جرم فساد از مقام خود برکنار شد. بیکن در لندن زاده شد، از ۱۵۷۳ در کیمبریج، در رشتۀ حقوق درس خواند، تا ۱۵۷۹ در سفارت انگلستان در فرانسه خدمت کرد و در ۱۵۸۴ به عضویت پارلمان درآمد. در ۱۵۹۶ مشاور ملکه شد، بیکن خواهرزادۀ لُرد برلی، مشاور ملکۀ الیزابت، بود اما خودداری برگلی در حمایت از بیکن سبب شد تا او به ارلِ اسکس روآورد، که رقیب برگلی بود. بیکن پس از چندی به اجرای حکم اعدام ارل اسکس در ۱۶۰۴ به جرم خیانت کمک کرد. پس از این رویداد، بیکن به ناسپاسی به ولی نعمت خود متهم شد اما در اثری با نام دفاعیه (۱۶۰۴) در دفاع از خود چنین استدلال کرد که او در درجۀ اول به پادشاه وفادار است. در ۱۶۱۸، که ریاست مجلس اعیان را برعهده داشت، به دریافت رشوه اعتراف کرد و به پرداخت ۴۰هزار پوند جریمه محکوم شد. پس از چندی پادشاه او را از پرداخت این جریمه معاف کرد و چهار روز در برج لندن زندانی شد. پس از این واقعه، بیکن عمر خود را به کسب دانش و نگارش به زبان انگلیسی و لاتین سپری کرد. اَلگزاندر پوپ، بیکن را عاقل ترین، باهوش ترین و در عین حال پست ترین موجود بشری نامید. در ۱۶۰۳، به بیکن، هنگام جلوس جیمز دوم به تخت سلطنت، لقب شوالیه اعطا شد. در ۱۶۱۸ لقب بارون ورولام و در ۱۶۲۱ عنوان ویکُنت سنت آلانز را دریافت کرد. نوشته های بیکن الهام بخش تأسیس انجمن سلطنتی شد. صاحب نظران، نظریۀ بیکنی جیمز ویلمات در ۱۷۸۵ و این ادعا را که آثار شکسپیر نوشتۀ بیکن است جدی تلقی نمی کنند. بیکن در یکی از اولین تجارب منجمدکردن، در حالی که شکم مرغی را با برف می انباشت، دچار سرماخوردگی شد و پس از چندی درگذشت. آثار بیکن دربارۀ روش علمی، تأثیر فراوانی بر فلسفه داشته است. به هنگام تحصیل در کیمبریج به این نتیجه رسیده بود که فلسفۀ ارسطویی به کار رفته در آن زمان فقط به رواج بحث و جدل کمک می کرد و نتیجۀ ملموسی در پی نداشت. بنابراین، بیکن به این نتیجه رسید که برای نظام مند کردن دانش بشری، باید ابزار جدیدی برای تفکر یا نظام نوینی باید ابداع شود تا جای نظام سنتی ارسطو را بگیرد. بدین ترتیب طرح بزرگ بیکن برای احیای علم بنیاد نهاده شد، که او در سال های جوانی مطرح کرده و رئوس آن را در ۱۶۲۰ در پیش گفتار اثرش با نام نظام نوین آورده بود. این طرح آن چنان عظیم بود که او فقط به تکمیل بخش هایی از آن توفیق یافت. بیکن معتقد بود که در مرحلۀ نخست، باید دانش موجود بشر بررسی و ارزیابی شود. اولین گام در این باره در کتاب پیشبرد یادگیری برداشته شد که پس از چندی با بازنگری و افزودن نکات تازه ای به آن با نام اعتلای علم (۱۶۲۳) به لاتین منتشر شد. گام دوم، تشریح روش تازۀ کسب دانش بود. رئوس این شیوه جدید در کتاب نظام نوین، که شالودۀ اصول روش بیکنی است، بدین گونه تشریح شده است: کشف قوانین پنهان و سادۀ جهان هستی از طریق گردآوری داده های علمی و حذف تمامی جنبه های اتفاقی و تصادفی برای رسیدن به علل اصلی. قرار بود طرح بیکن در برگیرندۀ بخش دیگری از داده های عملی و تجربی، دیگر راه حل های پیشنهادی و بخشی نهایی حاوی چکیده ای از این فلسفه نوین باشد. کتاب آتلانتیس جدید بیکن همانند کتاب آرمان شهر تامس مور به تشریح یک آرمان کشور اختصاص دارد. در این کتاب پیش بینی های جالبی دربارۀ اختراعات علمی، ازجمله نوعی تلفن، به عمل آمده است. سیلوا سیلوارم (۱۶۲۷)، که بیکن در روزهای پایانی زندگی اش به نوشتن آن مشغول بود، به تاریخ طبیعی اختصاص داشت و درعین حال بخشی از کتاب احیای علم محسوب می شد.
فیلسوف، سیاستمدار و نویسنده انگلیسی و از بنیاد گذاران پژوهش نوین علمی. برخی از آثار او عبارت اند از رسالات (۱۵۹۷، بازنگری و نکات افزوده در ۱۶۱۲ و ۱۶۲۵) با مشخّصۀ ایجاز و اختصار؛ پیشبرد یادگیری (۱۶۰۵)، اثری اساسی در توصیف روش علمی؛ نظام نوین (۱۶۲۰)، که در آن تعریف تازه ای از وظیفۀ علوم طبیعی بیان و آن را ابزاری برای کشف تجربی و عملی و شیوه ای برای افزایش قدرت انسان در غلبه بر طبیعت توصیف کرده است؛ آتلانتیس جدید (۱۶۲۶)، در تشریح ویژگی های کشوری آرمانی، که در آن براساس روشی منظّم دانش علمی کسب و از آن بهره گیری می شود. فرانسیس بیکن در ۱۶۱۸ مدتی ریاست مجلس اعیان را برعهده داشت، اما به جرم فساد از مقام خود برکنار شد. بیکن در لندن زاده شد، از ۱۵۷۳ در کیمبریج، در رشتۀ حقوق درس خواند، تا ۱۵۷۹ در سفارت انگلستان در فرانسه خدمت کرد و در ۱۵۸۴ به عضویت پارلمان درآمد. در ۱۵۹۶ مشاور ملکه شد، بیکن خواهرزادۀ لُرد برلی، مشاور ملکۀ الیزابت، بود اما خودداری برگلی در حمایت از بیکن سبب شد تا او به ارلِ اسکس روآورد، که رقیب برگلی بود. بیکن پس از چندی به اجرای حکم اعدام ارل اسکس در ۱۶۰۴ به جرم خیانت کمک کرد. پس از این رویداد، بیکن به ناسپاسی به ولی نعمت خود متهم شد اما در اثری با نام دفاعیه (۱۶۰۴) در دفاع از خود چنین استدلال کرد که او در درجۀ اول به پادشاه وفادار است. در ۱۶۱۸، که ریاست مجلس اعیان را برعهده داشت، به دریافت رشوه اعتراف کرد و به پرداخت ۴۰هزار پوند جریمه محکوم شد. پس از چندی پادشاه او را از پرداخت این جریمه معاف کرد و چهار روز در برج لندن زندانی شد. پس از این واقعه، بیکن عمر خود را به کسب دانش و نگارش به زبان انگلیسی و لاتین سپری کرد. اَلگزاندر پوپ، بیکن را عاقل ترین، باهوش ترین و در عین حال پست ترین موجود بشری نامید. در ۱۶۰۳، به بیکن، هنگام جلوس جیمز دوم به تخت سلطنت، لقب شوالیه اعطا شد. در ۱۶۱۸ لقب بارون ورولام و در ۱۶۲۱ عنوان ویکُنت سنت آلانز را دریافت کرد. نوشته های بیکن الهام بخش تأسیس انجمن سلطنتی شد. صاحب نظران، نظریۀ بیکنی جیمز ویلمات در ۱۷۸۵ و این ادعا را که آثار شکسپیر نوشتۀ بیکن است جدی تلقی نمی کنند. بیکن در یکی از اولین تجارب منجمدکردن، در حالی که شکم مرغی را با برف می انباشت، دچار سرماخوردگی شد و پس از چندی درگذشت. آثار بیکن دربارۀ روش علمی، تأثیر فراوانی بر فلسفه داشته است. به هنگام تحصیل در کیمبریج به این نتیجه رسیده بود که فلسفۀ ارسطویی به کار رفته در آن زمان فقط به رواج بحث و جدل کمک می کرد و نتیجۀ ملموسی در پی نداشت. بنابراین، بیکن به این نتیجه رسید که برای نظام مند کردن دانش بشری، باید ابزار جدیدی برای تفکر یا نظام نوینی باید ابداع شود تا جای نظام سنتی ارسطو را بگیرد. بدین ترتیب طرح بزرگ بیکن برای احیای علم بنیاد نهاده شد، که او در سال های جوانی مطرح کرده و رئوس آن را در ۱۶۲۰ در پیش گفتار اثرش با نام نظام نوین آورده بود. این طرح آن چنان عظیم بود که او فقط به تکمیل بخش هایی از آن توفیق یافت. بیکن معتقد بود که در مرحلۀ نخست، باید دانش موجود بشر بررسی و ارزیابی شود. اولین گام در این باره در کتاب پیشبرد یادگیری برداشته شد که پس از چندی با بازنگری و افزودن نکات تازه ای به آن با نام اعتلای علم (۱۶۲۳) به لاتین منتشر شد. گام دوم، تشریح روش تازۀ کسب دانش بود. رئوس این شیوه جدید در کتاب نظام نوین، که شالودۀ اصول روش بیکنی است، بدین گونه تشریح شده است: کشف قوانین پنهان و سادۀ جهان هستی از طریق گردآوری داده های علمی و حذف تمامی جنبه های اتفاقی و تصادفی برای رسیدن به علل اصلی. قرار بود طرح بیکن در برگیرندۀ بخش دیگری از داده های عملی و تجربی، دیگر راه حل های پیشنهادی و بخشی نهایی حاوی چکیده ای از این فلسفه نوین باشد. کتاب آتلانتیس جدید بیکن همانند کتاب آرمان شهر تامس مور به تشریح یک آرمان کشور اختصاص دارد. در این کتاب پیش بینی های جالبی دربارۀ اختراعات علمی، ازجمله نوعی تلفن، به عمل آمده است. سیلوا سیلوارم (۱۶۲۷)، که بیکن در روزهای پایانی زندگی اش به نوشتن آن مشغول بود، به تاریخ طبیعی اختصاص داشت و درعین حال بخشی از کتاب احیای علم محسوب می شد.
wikijoo: بیکن،_فرانسیس_(۱۵۶۱ـ۱۶۲۶)