بیکار ( به
انگلیسی :unemployed ) ، در
اقتصاد به فردی گفته می شود که در سن کار ( ۱۵ تا ۶۵ سال ) جویای کار باشد اما شغل یا منبع درآمدی پیدا نکند. کودکان و افراد مسن از آن جهت توانایی انجام کار ندارند، جزو
جمعیت فعال به حساب نمی آیند. زنان خانه دار و دانشجویان اگر جویای کار نباشند، و حتی کسانی که با وجود منبع درآمد کافی مشغول به انجام کاری نیستند نیز، جزو جمعیت فعال شمرده نمی شوند.
جمعیت بیکار به تعداد افراد بیکار گفته می شود. بیکار از منظر مرکز آمار ایران، فردی بالای ۱۶ سال است که در هفتهٔ پیش از آمارگیری بدون کار باشد، و در آن هفته یا پس از آن آمادهٔ کار باشد و در آن هفته و سه هفته پیش از آن در جستجوی کار باشد. همچنین افرادی که به دلیل آغاز به کار در هفتهٔ آینده یا انتظار بازگشت به شغل پیشین جویای کار نیستند، بیکار محسوب می شوند. [ ۲] [ پیوند مرده]
جمعیت بیکار به علاوه شاغل تقسیم بر افراد در سن کار را نرخ مشارکت می نامند. [ ۳]
تجربه بیکاری برای کسانی که به داشتن شغل ثابت و مطمئن عادت کرده اند، می تواند بسیار ناراحت کننده باشد. مستقیم ترین نتیجه بیکاری، از دست دادن درآمد است. فشار اقتصادی برای کسانی که بدون کار هستند بسیار زیاد است. از جمله عوامل شناسایی شده مؤثر بر افزایش نرخ جرم و جنایت و فقر، می توان به بیکاری اشاره کرد.
•
بیکاری اصطکاکی در مدت
زمان بین دو اشتغال در هنگام تغییر شغل
• بیکاری فصلی: زمانی که تقاضا برای کاری در فصل مشخصی وجود نداشته باشد؛ مثلاً برخی آموزگاران که در تابستان نمی توانند تدریس کنند یا کشاورزان و کارگران ساختمانی.
• بیکاری پنهان: وقتی است که شخص به کاری مشغول است و منبع درآمدی دارد اما کار او در اقتصاد کشور اثر مثبت ندارد.
• بیکاری ادواری : زمانی رخ می دهد که رکود گریبان اقتصاد را گرفته باشد که در این حالت باید با استفاده از سیاست های کلان اقتصاد این
تورم را کنترل کرد.
• بیکاری ساختاری: بیکاری که به علت ساختارهای اقتصادی رخ می دهد، گاهی بیکاری فصلی را در این دسته قرار می دهند.
در واقع به علت عدم تطابق بین مهارت های شغلی و مورد نیاز تولیدکنندگان ایجاد می شود.
افزایش جمعیت و کمبود تقاضای نیروی کار، اتوماسیون، مهم ترین علل بیکاری هستند. یک عامل مهم بیکاری، افزایش رقابت بین المللی در صنایعی است که پیش رفت روزافزون غرب بر پایه آن بنیاد نهاده شده بود. یکی از عوامل دیگر بیکاری عدم برنامه ریزی درست دولت و خانواده است که دلیل اصلی بیکاری در برخی کشورها همین موضوع است. [ ۴] [ ۵] [ ۶] [ ۷]