بیوراکتور

بیورآکتور. رآکتور زیستی یا واکنش گاه زیستی ( به انگلیسی: Bioreactor ) گونه ای از راکتورهای شیمیایی است که در آن واکنش های زیستی شبیه سازی می شوند. [ ۱] از این نوع راکتورها برای فرآوری زیستی، تولید اسانس ها و به ویژه تولید متابولیت های ثانویه؛ در صنایع داروسازی، صنایع غذایی، صنایع بیوتکنولوژی، صنایع بیوشیمیایی، عطرسازی و صنایع تولید محصولات آرایشی و بهداشتی استفاده می شود.
یک بیوراکتور می تواند به هر سامانه یا دستگاه مصنوعی ساخته یا مهندسی شده که از یک محیط زیستی فعال حمایت می کند گفته شود. [ ۲] به عبارتی یک بیوراکتور ظرفی است که در آن یک فرایند شیمیایی حاصل از فعالیت ارگانیسم ها ( جانداران ) یا مواد فعال بیوشیمیایی مشتق از آن ها در حال انجام است که می توانند به صورت هوازی یا بی هوازی باشند. بیوراکتورها معمولاً استوانه ای، در اندازه های متغیری از لیتر تا متر مکعب و اغلب از فولاد ضدزنگ ساخته می شوند.
یک بیوراکتور همچنین می تواند به دستگاه یا سیستمی که به منظور رشد سلول ها یا بافت ها در یک محیط کشت سلولی طراحی شده است گفته شود. استفاده از این دستگاه ها در مهندسی بافت و مهندسی بیوشیمیایی در حال گسترش می باشد.
بر اساس نحوهٔ عمل، یک بیوراکتور می تواند به انواع Fed - Batch , Batch یا Continuous ( پیوسته ) ( به عنوان مثال مدل راکتور همزن دار پیوسته ) طبقه بندی شود. به طور مثال Chemostat نمونه ای از یک بیوراکتور پیوسته، است.
ارگانیسم های در حال رشد در بیوراکتورها می توانند در محیط کشت مایع غوطه ( Submerged in liquid medium ) یا به سطح یک محیط جامد متصل شده باشند ( Attached to the surface of a solid medium ) . محیط کشت های تعلیقی ( Submerged cultures ) می توانند معلق ( Suspenden ) یا ثابت باشند ( Immobilized ) . از آنجا که در بیوراکتورهای تعلیقی به سطوح اتصالی خاصی نیاز نبوده و در مقایسه با محیط کشت های ثابت قابلیت استفاده در مقیاس های بسیار بزرگتر را دارند، برای تنوع وسیع تری از ارگانیسم ها استفاده می شوند. و. با این حال، در یک بیوراکتور تعلیقی و طی یک فرایند عملی پیوسته، امکان حذف ارگانیسم ها از راکتور همراه با خروج پساب وجود خواهد داشت. ثابت سازی یک اصطلاح کلی است که طیف گسترده ای از سلول ها یا ذرات چسبیده یا به دام افتاده را توصیف می کند[ ۳] و می تواند برای انواع تجزیه گرهای زیستی ( بیوکاتالیز ) شامل آنزیم ها، اندامک های سلولی، سلول های گیاهی و جانوری به کار رود. [ ۴] ثابت سازی برای فرایندهای عملی پیوسته مفید است، چون ارگانیسم ها با پساب راکتور حذف نمی شوند، اما از نظر مقیاس محدود تر هستند چرا که میکروب ها تنها روی سطح ظرف حضور دارند.