زیست داده ورزی[ ۱] یا بیواَنفورماتیک ( به فرانسوی: Bioinformatique ) دانش استفاده از علوم رایانه و آمار و احتمالات در شاخه زیست شناسی مولکولی است. در چند دههٔ اخیر، پیشرفت در زیست شناسی مولکولی و تجهیزات مورد نیاز تحقیق در این زمینه باعث افزایش سریع تعیین توالی ژنوم و به دنبال آن ایجاد کلان داده ها ( Big Data ) بسیاری از گونه های موجودات شده است، تا جایی که پروژه های تعیین توالی ژنوم ها از پروژه های بسیار رایج این حوزه به حسب می آیند. امروزه توالی ژنوم بسیاری از موجودات ساده مانند باکتریها تا موجودات بسیار پیشرفته چون یوکاریوتهای پیچیده شناسایی شده است. پروژهٔ شناسایی ژنوم انسان در سال ۱۹۹۰ آغاز شد و در سال ۲۰۰۳ پایان یافت و اکنون اطلاعات کامل مربوط به توالی هر ۲۳ کروموزوم انسان موجود است.
بیوانفورماتیک یک دانش بین رشته ای است که شامل روش ها و نرم افزارهایی برای فهم اطلاعات زیستی است. بیوانفورماتیک به عنوان یک دانش بین رشته ای، به منظور تجزیه و تحلیل و تفسیر اطلاعات زیست شناسی، از ترکیب علوم رایانه، آمار، ریاضی و مهندسی استفاده می کند. به عبارتی دیگر از بیوانفورماتیک برای تجزیه و تحلیل درون رایانه ایِ مسائل زیست شناسی با استفاده از تکنیک های ریاضی و آمار استفاده می شود.
بیوانفورماتیک از برنامه ریزی های رایانه ای برای تجزیه و تحلیل اختصاصی ژنومیک استفاده می کند. از دیگر کاربردهای متداول بیوانفورماتیک، شناسایی چند شکلی های تک نوکلئوتیدی ( SNPs ) و ژن های کاندید است. چنین شناسایی هایی اغلب، با هدف فهم بهتر پایه ژنتیکی بیماری ها، تطابق و ایجاد خواص مطلوب ( به ویژه در گونه های کشاورزی ) یا شناخت تفاوت های میان جمعیت ها انجام می شود. بیوانفورماتیک همچنین به دنبال فهم بیشتری از اصول ساختاری نوکلئیک اسیدها و توالی پروتئین ها در قالب علم پروتئومیکس می باشد.
در زیست شناسی مولکولی تجربی، تکنیک های بیوانفورماتیک مانند پردازش سیگنال و تصویرسازی سه بعدی منجر می شود مقادیر بالایی از اطلاعات خام بدست بیاید. تفسیر این اطلاعات نتایج جالبی را به ما ارائه می کند. برای مثال در زمینه ژنتیک و ژنومیک، بیوانفورماتیک با طراحی پرایمر به تعیین توالی، تفسیر اطلاعات ژنومی و جهش های مشاهده شده در انسان کمک می کند. که این اطلاعات به تشخیص بیماری ها یا مداوای آنها کمک می کند.
بیوانفورماتیک همچنین نقش مهمی در تجزیه و تحلیل تنظیم و بیان ژن ( Gene Expression ) و پروتئین ایفا می کند. در حالت کلی بیوانفورماتیک به مقایسه ژنتیک و اطلاعات ژنومیک و به دنبال آن به فهم چگونگی تکامل زیست مولکولی کمک می کند. بیوانفورماتیک همچنین در شبیه سازی و مدلسازی رنا، دنا[ ۲] [ ۳] و پروتئین ها[ ۴] و تعاملات زیست مولکولی کمک کننده است. [ ۵] [ ۶] [ ۷]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفبیوانفورماتیک یک دانش بین رشته ای است که شامل روش ها و نرم افزارهایی برای فهم اطلاعات زیستی است. بیوانفورماتیک به عنوان یک دانش بین رشته ای، به منظور تجزیه و تحلیل و تفسیر اطلاعات زیست شناسی، از ترکیب علوم رایانه، آمار، ریاضی و مهندسی استفاده می کند. به عبارتی دیگر از بیوانفورماتیک برای تجزیه و تحلیل درون رایانه ایِ مسائل زیست شناسی با استفاده از تکنیک های ریاضی و آمار استفاده می شود.
بیوانفورماتیک از برنامه ریزی های رایانه ای برای تجزیه و تحلیل اختصاصی ژنومیک استفاده می کند. از دیگر کاربردهای متداول بیوانفورماتیک، شناسایی چند شکلی های تک نوکلئوتیدی ( SNPs ) و ژن های کاندید است. چنین شناسایی هایی اغلب، با هدف فهم بهتر پایه ژنتیکی بیماری ها، تطابق و ایجاد خواص مطلوب ( به ویژه در گونه های کشاورزی ) یا شناخت تفاوت های میان جمعیت ها انجام می شود. بیوانفورماتیک همچنین به دنبال فهم بیشتری از اصول ساختاری نوکلئیک اسیدها و توالی پروتئین ها در قالب علم پروتئومیکس می باشد.
در زیست شناسی مولکولی تجربی، تکنیک های بیوانفورماتیک مانند پردازش سیگنال و تصویرسازی سه بعدی منجر می شود مقادیر بالایی از اطلاعات خام بدست بیاید. تفسیر این اطلاعات نتایج جالبی را به ما ارائه می کند. برای مثال در زمینه ژنتیک و ژنومیک، بیوانفورماتیک با طراحی پرایمر به تعیین توالی، تفسیر اطلاعات ژنومی و جهش های مشاهده شده در انسان کمک می کند. که این اطلاعات به تشخیص بیماری ها یا مداوای آنها کمک می کند.
بیوانفورماتیک همچنین نقش مهمی در تجزیه و تحلیل تنظیم و بیان ژن ( Gene Expression ) و پروتئین ایفا می کند. در حالت کلی بیوانفورماتیک به مقایسه ژنتیک و اطلاعات ژنومیک و به دنبال آن به فهم چگونگی تکامل زیست مولکولی کمک می کند. بیوانفورماتیک همچنین در شبیه سازی و مدلسازی رنا، دنا[ ۲] [ ۳] و پروتئین ها[ ۴] و تعاملات زیست مولکولی کمک کننده است. [ ۵] [ ۶] [ ۷]
wiki: بیوانفورماتیک