[ویکی نور] ابوبکر احمد بن حسین بیهقی، معروف به امام بیهقی، محدث و فقیه شافعی سدۀ پنجم.
در 384 در خسروجرد به دنیا آمد. اصل خاندانش از شامگاه نیشابور بود . از کودکی به تحصیل علم و حفظ احادیث مبادرت کرد و از پانزده سالگی نزد محمد بن حسین علوی (متوفی 410) به فراگیری حدیث پرداخت. همچنین وی در حدیث از شاگردان بزرگ و برجستۀ حاکم نیشابوری بود، اگر چه گفته اند که در انواع دانشهای دیگر بر وی برتری داشته است. او از حاکم، بیش از دیگر مشایخ خود نقل خبر کرده است .
بیهقی برای فراگیری علوم و حدیث به شهرهای متعددی در خراسان، عراق، حجاز و جبال سفر کرد و از اساتید بسیاری علم آموخت. شمار شیوخ و اساتید وی را افزون از صد تن دانسته اند که همگی از بزرگان قرن چهارم و نیمۀ اول قرن پنجم بودند. فقه را از ابوالفتح ناصر بن حسین عمری (متوفی 444) و ابوالقاسم فورانی، که خود شاگرد بیهقی در علم حدیث بود، فراگرفت .
از دیگر اساتید و مشایخ او می توان از اینان نام برد: أبو عبدالرحمان سلمی (303-412)، مؤلف طبقات الصوفیه؛عبدالملک بن أبی عثمان خرکوشی نیشابوری (متوفی 407)، مؤلف شرف النّبی؛سهل بن محمد صعلوکی (متوفی 404)؛و ابن فورک انصاری اصفهانی (332-406)، فقیه، مفسّر، اصولی، ادیب و نحوی و رجالی مشهور . بیهقی دانش اصول را نیز فراگرفته بود. وی حافظه ای بسیار قوی داشت و در حفظ حدیث و استواری در آن، یگانۀ روزگار خویش بود .
به نوشتۀ اسنوی ، بیهقی در پایان سفرهای علمی خود به خسروجرد رفت و اولین اثرش را در 406 نگاشت . سپس در 441، برای نشر علم به نیشابور دعوت شد و به املای کتاب معرفة السنن و الآثار خود پرداخت و سرانجام در 458 در این شهر درگذشت . بیهقی شاگردان زیادی داشته است که برخی از آنها عبارت اند از: ابوعلی انصاری؛ نوۀ او ابوالحسن عبید الله بن محمد بن احمد؛ ابوعبدالله فزاری؛ ابوالقاسم شحامی؛ ابوالمعالی محمد بن اسماعیل فارسی؛ عبدالمنعم قشیری؛و پسر بزرگ بیهقی، اسماعیل که مؤلف تاریخ بیهق (علی بیهقی) از او حدیث شنیده است . سمعانی از جمله افرادی است که ده نفر از شاگردان بیهقی را دیده و از آنها حدیث شنیده است . برخی اسناد روایی ذهبی (متوفی 748) نیز به بیهقی منتهی می شود .
بیهقی در عین وسعت دایرۀ حدیث شناسی از برخی آثار برجستۀ اهل سنت مانند سنن نسائی، ابن ماجه و ترمذی بی بهره بوده، اگر چه از سنن أبی داوود، با اسناد عالی مطلع بوده است .
در 384 در خسروجرد به دنیا آمد. اصل خاندانش از شامگاه نیشابور بود . از کودکی به تحصیل علم و حفظ احادیث مبادرت کرد و از پانزده سالگی نزد محمد بن حسین علوی (متوفی 410) به فراگیری حدیث پرداخت. همچنین وی در حدیث از شاگردان بزرگ و برجستۀ حاکم نیشابوری بود، اگر چه گفته اند که در انواع دانشهای دیگر بر وی برتری داشته است. او از حاکم، بیش از دیگر مشایخ خود نقل خبر کرده است .
بیهقی برای فراگیری علوم و حدیث به شهرهای متعددی در خراسان، عراق، حجاز و جبال سفر کرد و از اساتید بسیاری علم آموخت. شمار شیوخ و اساتید وی را افزون از صد تن دانسته اند که همگی از بزرگان قرن چهارم و نیمۀ اول قرن پنجم بودند. فقه را از ابوالفتح ناصر بن حسین عمری (متوفی 444) و ابوالقاسم فورانی، که خود شاگرد بیهقی در علم حدیث بود، فراگرفت .
از دیگر اساتید و مشایخ او می توان از اینان نام برد: أبو عبدالرحمان سلمی (303-412)، مؤلف طبقات الصوفیه؛عبدالملک بن أبی عثمان خرکوشی نیشابوری (متوفی 407)، مؤلف شرف النّبی؛سهل بن محمد صعلوکی (متوفی 404)؛و ابن فورک انصاری اصفهانی (332-406)، فقیه، مفسّر، اصولی، ادیب و نحوی و رجالی مشهور . بیهقی دانش اصول را نیز فراگرفته بود. وی حافظه ای بسیار قوی داشت و در حفظ حدیث و استواری در آن، یگانۀ روزگار خویش بود .
به نوشتۀ اسنوی ، بیهقی در پایان سفرهای علمی خود به خسروجرد رفت و اولین اثرش را در 406 نگاشت . سپس در 441، برای نشر علم به نیشابور دعوت شد و به املای کتاب معرفة السنن و الآثار خود پرداخت و سرانجام در 458 در این شهر درگذشت . بیهقی شاگردان زیادی داشته است که برخی از آنها عبارت اند از: ابوعلی انصاری؛ نوۀ او ابوالحسن عبید الله بن محمد بن احمد؛ ابوعبدالله فزاری؛ ابوالقاسم شحامی؛ ابوالمعالی محمد بن اسماعیل فارسی؛ عبدالمنعم قشیری؛و پسر بزرگ بیهقی، اسماعیل که مؤلف تاریخ بیهق (علی بیهقی) از او حدیث شنیده است . سمعانی از جمله افرادی است که ده نفر از شاگردان بیهقی را دیده و از آنها حدیث شنیده است . برخی اسناد روایی ذهبی (متوفی 748) نیز به بیهقی منتهی می شود .
بیهقی در عین وسعت دایرۀ حدیث شناسی از برخی آثار برجستۀ اهل سنت مانند سنن نسائی، ابن ماجه و ترمذی بی بهره بوده، اگر چه از سنن أبی داوود، با اسناد عالی مطلع بوده است .
wikinoor: بیهقی،_احمد_بن_حسین