بِین النَّهرِین، هنر (Mesopotamian art)
بِین النَّهرِین، هنر
هنر تمدن های باستانیِ اطراف دو رودخانۀ دجلهو فرات، عراق کنونی. هنر در بین النهرین، بیشتر برای تجلیل از حکومت های مقتدر به کار می رفت، و اغلب بازتابی بود از اعتقاد به همبستگی سلطنت و الوهیت.هنر سومری (۳۵۰۰ـ۲۳۰۰پ م). سومر، نخستین تمدن قدرتمند بین النهرین، در شهرهای اور، اِریدو، و اوروکدر جنوب بین النهرین تمرکز داشت. سومریان پرستشگاه هایی بر فراز هرم های پلکانی عظیمِ موسوم به زیگورات، و کاخ های بزرگی با تزیینات فراوان می ساختند. مجسمه های سومری، پیکره های چکیده نمای ایستادۀ مرمرین، با دست های به هم گرفته و چشمان درشت اند؛ قدمت پیکره های به دست آمده از معبد اَبو در تِل اَسمَر به ۲۷۰۰پ م بازمی گردد. مجسمه های رخامیِ قدیم تر از آن ها، همچون سردیس زن(۳۰۰۰پ م؛ موزۀ عراق، بغداد)، طبیعت گرایانه تر و ظریف ترند. درفش اور (۲۵۰۰پ م)، جعبه ای مزین به تصویرهای برساخته از سنگ لاجورد، صدف، و ماسۀ قرمز، نمونه ای از معرق کاری سومری است. سومریان که حدود ۳۰۰۰پ م خط را اختراع کردند، مهرهای استوانه ای خوش تراشی از انواع سنگ ها، ازجمله مرمر، رخام، عقیق، و لاجورد ساختند. آنان نیز همچون مصریان باستان، که حدوداً معاصرشان بودند، به زندگی پس از مرگ اعتقاد داشتند و از این رو گورهای خود را از اشیای هنری و وسایل زندگی می انباشتند.
هنر اکّدی (۲۳۰۰ـ۲۱۵۰پ م). مهاجمان اکدی به سرعت شیوه های سومری را جذب کردند. لوح سنگی قائم پیروزی نارامسین (۲۲۰۰پ م؛ لوور، پاریس) با نقوش برجسته اش، صحنه ای است از یک نبرد نظامیِ قوم جنگاور اکدّی. چیره دستی فنی و هنریِ اکدیان در ساخت پیکرۀ مفرغیدر سردیس پادشاه اکدی (۲۲۰۰پ م؛ موزۀ عراق، بغداد) نمایان است.
هنر آشوری (۱۴۰۰ـ۶۰۰پ م). هنر شاخص آشوریان ساختِ نقوش برجستۀ روایی بود. آنان برخلاف دیگر اقوام جنوب بین النهرین به منابع سنگی فراوانی دسترسی داشتند و به همین سبب انبوهی از آثار نقش برجسته های بسیاری از آنان به خوبی برجا مانده است. آن ها آثار هنری را در تزیین کاخ ها، ازجمله کاخ آشور بانی پال (قرن ۷پ م) به کار می بردند. نقوش برجستۀ خوش تراش این کاخ، همچون صحنه هایی نمایشی از شکار شیر، اکنون در موزۀ بریتانیا در لندن نگهداری می شود. گاوهای بالدار با صورت انسان، ازجمله مجسمه های آشوری اند که شماری از آن ها را به منزلۀ نگهبان بر آستانۀ دروازه های کاخ تراشیده اند (لوور، پاریس).
هنر بابِلی (۶۲۵ـ۵۳۸پ م). از قرن ۶پ م، در عهد حکومت پادشاه نبوکد نصر دوم، هنر بابل شکوفا شد. او باغ های پلکانی مشهور به باغ های معلق بابِل را ساخت. بابلیها با انواع هنرهای بین النهرین طبع آزمایی کردند، و در ساخت نقوش برجسته با کاشی های لعاب دارِ برّاق مهارت داشتند. نمونه ای از این هنر، در دروازۀ ایشتر (ح ۵۷۵پ م؛ موزۀ پرگامون، برلین، و موزۀ هنری متروپولیتن نیویورک)، از معبد بعل یا برج بابل مذکور در تورات، تجلّی یافته است.
بِین النَّهرِین، هنر
هنر تمدن های باستانیِ اطراف دو رودخانۀ دجلهو فرات، عراق کنونی. هنر در بین النهرین، بیشتر برای تجلیل از حکومت های مقتدر به کار می رفت، و اغلب بازتابی بود از اعتقاد به همبستگی سلطنت و الوهیت.هنر سومری (۳۵۰۰ـ۲۳۰۰پ م). سومر، نخستین تمدن قدرتمند بین النهرین، در شهرهای اور، اِریدو، و اوروکدر جنوب بین النهرین تمرکز داشت. سومریان پرستشگاه هایی بر فراز هرم های پلکانی عظیمِ موسوم به زیگورات، و کاخ های بزرگی با تزیینات فراوان می ساختند. مجسمه های سومری، پیکره های چکیده نمای ایستادۀ مرمرین، با دست های به هم گرفته و چشمان درشت اند؛ قدمت پیکره های به دست آمده از معبد اَبو در تِل اَسمَر به ۲۷۰۰پ م بازمی گردد. مجسمه های رخامیِ قدیم تر از آن ها، همچون سردیس زن(۳۰۰۰پ م؛ موزۀ عراق، بغداد)، طبیعت گرایانه تر و ظریف ترند. درفش اور (۲۵۰۰پ م)، جعبه ای مزین به تصویرهای برساخته از سنگ لاجورد، صدف، و ماسۀ قرمز، نمونه ای از معرق کاری سومری است. سومریان که حدود ۳۰۰۰پ م خط را اختراع کردند، مهرهای استوانه ای خوش تراشی از انواع سنگ ها، ازجمله مرمر، رخام، عقیق، و لاجورد ساختند. آنان نیز همچون مصریان باستان، که حدوداً معاصرشان بودند، به زندگی پس از مرگ اعتقاد داشتند و از این رو گورهای خود را از اشیای هنری و وسایل زندگی می انباشتند.
هنر اکّدی (۲۳۰۰ـ۲۱۵۰پ م). مهاجمان اکدی به سرعت شیوه های سومری را جذب کردند. لوح سنگی قائم پیروزی نارامسین (۲۲۰۰پ م؛ لوور، پاریس) با نقوش برجسته اش، صحنه ای است از یک نبرد نظامیِ قوم جنگاور اکدّی. چیره دستی فنی و هنریِ اکدیان در ساخت پیکرۀ مفرغیدر سردیس پادشاه اکدی (۲۲۰۰پ م؛ موزۀ عراق، بغداد) نمایان است.
هنر آشوری (۱۴۰۰ـ۶۰۰پ م). هنر شاخص آشوریان ساختِ نقوش برجستۀ روایی بود. آنان برخلاف دیگر اقوام جنوب بین النهرین به منابع سنگی فراوانی دسترسی داشتند و به همین سبب انبوهی از آثار نقش برجسته های بسیاری از آنان به خوبی برجا مانده است. آن ها آثار هنری را در تزیین کاخ ها، ازجمله کاخ آشور بانی پال (قرن ۷پ م) به کار می بردند. نقوش برجستۀ خوش تراش این کاخ، همچون صحنه هایی نمایشی از شکار شیر، اکنون در موزۀ بریتانیا در لندن نگهداری می شود. گاوهای بالدار با صورت انسان، ازجمله مجسمه های آشوری اند که شماری از آن ها را به منزلۀ نگهبان بر آستانۀ دروازه های کاخ تراشیده اند (لوور، پاریس).
هنر بابِلی (۶۲۵ـ۵۳۸پ م). از قرن ۶پ م، در عهد حکومت پادشاه نبوکد نصر دوم، هنر بابل شکوفا شد. او باغ های پلکانی مشهور به باغ های معلق بابِل را ساخت. بابلیها با انواع هنرهای بین النهرین طبع آزمایی کردند، و در ساخت نقوش برجسته با کاشی های لعاب دارِ برّاق مهارت داشتند. نمونه ای از این هنر، در دروازۀ ایشتر (ح ۵۷۵پ م؛ موزۀ پرگامون، برلین، و موزۀ هنری متروپولیتن نیویورک)، از معبد بعل یا برج بابل مذکور در تورات، تجلّی یافته است.
wikijoo: بین_النهرین،_هنر