بیماری ادیسون

بیماری آدیسون. کمبود هورمون های قشر غده فوق کلیوی ( هیپوکورتیکوئیدی ) باعث بیماری آدیسون ( به انگلیسی: Addison diseases ) می شود.
به هورمونهای مترشحه از بخش قشری غده فوق کلیوی کورتیکواستروئیدها ( Corticosteroids ) گفته می شود. کورتیکواستروئیدها به دو گروه عمده مینرالوکورتیکوئیدها ( mineralocorticoids ) مانند آلدوسترون و گلوکوکورتیکوئیدها ( glucocorticoids ) مانند کورتیزول تقسیم بندی می شوند.
مینرالوکورتیکوئیدها در تنظیم آب و الکترولیتها در بدن نقش دارند. گلوکوکورتیکوئیدها نقشهای مختلفی در بدن دارند از جمله کاهش التهاب، تخفیف واکنشهای ایمنی، تأثیر بر متابولیسم و افزایش قند خون.
بیماری آدیسون بیماری نادری است که شیوع آن در مردان و زنان تقریباً برابر است. علایم بیماری ممکن است به آهستگی و در طی چند ماه تا چند سال بروز کنند و در هر سنی قابل مشاهده است.
علت بیماری معمولاً عبارت است از تخریب تدریجی و پیش رونده غدد فوق کلیوی احتمالاً به دلیل خود ایمنی. البته نارسایی غدد فوق کلیوی ممکن است به دنبال بیماری های زیر نیز ایجاد شود: سل، سرطان، بیماریهای هیپوفیز و قطع ناگهانی مصرف کورتون
احساس ضعف و خستگی، دل درد و حالت تهوع و اسهال، کاهش اشتها و وزن، اسهال، سردرد، تعریق، احساس سردی بدن در تمام ساعات، تغییر رفتار و خلق و خوی ( افسردگی، پرخاشگری ) کاهش فشار خون تا وضعیت از حال رفتگی، تیرگی رنگ پوست، پیدایش لکه های سفید روی پوست، ریزش مو. برخی از این علائم به دلیل دفع سدیم و نمک در ادرار است.
در تشخیص به جز علائم بالینی، آزمایش ها پاراکلینیکی نیز بسیار مفیدند. در آزمایش خون اغلب کاهش سدیم و قند و افزایش کلسیم، پتاسیم و ائوزینوفیلها و اسیدوز متابولیک دیده می شود. یکی از مهمترین تست های تشخیصی در خصوص این بیماری بررسی پاسخ غده فوق کلیوی به ترشح هورمون هیپوفیزی ACTH می باشد ( ACTH stimulation test ) . در این آزمایش پس از اندازه گیری سطح کورتیزول پلاسما، آنالوگ صنعتی هورمون ACTH ( هورمون هیپوفیزی ) ( tetracosactide ) را تزریق می شود بدیهی است در افراد مبتلا به نارسایی غده آدرنال تزریق این هورمون موجب افزایش قابل توجه ترشح کورتیزول نخواهد شد.
درمان بیماری با جایگزینی هورمونهای آدرنال هست که معمولاً به صورت خوراکی می باشد. کمبود گلوکوکورتیکوئیدها با مصرف قرص خوراکی هیدروکورتیزون یا پردنیزولون جبران می شود. برای کمبود آلدوسترون از فلودروکورتیزون ( fludrocortisone ) استفاده می شود. این بیماری برای تمام عمر گریبانگیر بیمار خواهد بود ولی با درمان مناسب اغلب بیماران زندگی خوبی دارند.