بیلانکوه

بیلانکوه ( بیلانکی ) نام کوه و محله ای در شرق شهر تبریز است. پیش تر این محله به جهت توقف بسیاری از اولیا و فقیران در آن به ولیان کوه مشهور شده بود. [ ۱]
میرزاجعفر سلطان القرایی در رابطه با بیلانکوه در روضات الجنان می نویسد:[ ۱]
ولیان کوی به فتح اول و کسر ثانی و سکون نون، بنا به وصف مؤلف، بلیان کوی، بلیان کوه و ولیان کوه نیز نوشته اند. عامه بیلانکی به فتح با و سکون یا و نون خوانند.
عبدالعلی کارنگ نیز در این رابطه می نویسد:[ ۱]
اکنون بیلانکوه گویند؛ ولیان کوه در امتداد جنوب غربی کوه عینلی یا کوه سرخاب قرار گرفته و میان تپه های کوچک ولیان کوه و عینلی چند درهٔ کوچک وجود دارد.
بیلانکوه نزدیک چهارراه عباسی قرار دارد و توسط خیابانی که به چهارراه آبرسان می رود، به دو قسمت شرقی و غربی تقسیم شده است. هم اکنون در دو سوی رودخانه همیشه خروشان اسبه ریز که از بین اندک زمین های کشاورزی باقی مانده در منطقهٔ سرسبز و باشکوه بیلانکوه می گذرد به وارون دیگر محلات شهر تبریز چندین باب باغ بزرگ همچنان در این منطقۀ زرین و زیبای شهر تبریز باقی مانده و در چارچوب بستر یکی از باغات بیلانکوه دو بنای تاریخی و عمارت بسیار دیرینه ساخت وجود دارد و بنابه گفته های ریش سپیدان و اهالی سالمند محله، بناهای دیرساخت و قدمت دار واقع در یکی از بزرگترین باغ های منطقه، در زمان شاهان قاجار محل ییلاقی ولیعهدان قاجاری بوده به ویژه بنابه روایات شنیده شده اهالی محل از آبا و اجدادشان گویا در سالیان دور و دراز ناصرالدین شاه قاجار پیش و حتی پس از به سلطنت رسیدن به هنگام حضورش در تبریز در عمارت های تاریخی و بناهای کاخ مانند واقع در باغات وسیع و گسترده بیلانکوه سکونت داشته. امروزه افزون بر احتمال نزدیک به یقین کوبیده، زدوده و روبیده شدن تمامی باغات بهم پیوسته منطقه پرآب، سرسبز و خوش آب و هوای بیلانکوه از برای بناکردن ساختمان های مسکونی در منطقه بیم آن می رود در وهلهٔ نخست به دلیل به حال خود رها کردن هر دو عمارت تاریخی و فرسودگی و ریزش بخش هایی از دیوارهای بناهای قاجاری واقع در باغات بیلانکوه و سپس به دلیل ساخت بزرگراهی که عملیات ابتدایی ساخت آن از چندی پیش ( مهرماه ۱۳۹۴ ) آغاز شده و گویا به احتمال قوی ادامه ساخت این بزرگراه که بخش های وسیعی از پوشش گسترده گیاهی، مزارع و باغات بیلانکوه را در برخواهد گرفت، هر دو بنای قدیمی و عمارت های تاریخی و دیرینه ساخت به همراه باغات دیرپای و پر وسعت بیلانکوه مورد ویرانی و نابودی قرار گیرد، زین رو شاید شهروندان تبریزی به مانند سالیان گذشته دگربار شاهد نابودی و برچیده شدن یکی دیگر از اماکن قدیمی و باغات تاریخی کهن شهر تبریز بوده باشند. یکی دیگر از عوامل تخریب باغات بیلانکوه تصرف غاصبانۀ باغات منطقه توسط ارگان های شهرداری و آموزش و پرورش اشاره کرد که باغ ۸٬۰۰۰ متری با درختان میوهٔ چندین ساله تبدیل به مدرسه و پاساژ شده است. https://web. archive. org/web/20160203090212/http://old. anaj. ir/news/pages/76760