بیسوس

بیسوس ( به انگلیسی: Byssus ) ، دسته ای از رشته ها هستند که توسط بسیاری از گونه های نرم تنان دوکفه ای ترشح می شود که وظیفه اتصال نرم تنان به یک سطح جامد را دارد. گونه هایی از چندین خانواده از صدف ها دارای بیسوس هستند.
رشته های بیسوس توسط انواع خاصی از نرم تنان دوکفه ای دریایی و آب شیرین ایجاد می شوند که از بیسوس برای چسباندن خود به سنگ ها، بسترها یا بستر دریاها استفاده می کنند. در صدف های خوراکی، بیسوس غیرخوراکی معمولاً به عنوان "ریش" شناخته می شود و قبل از پختن برداشته می شود. بسیاری از گونه های صدف ها برای لنگر انداختن خود به سطوح، نخ های بیسوس ترشح می کنند، با خانواده هایی مانند صدف عرشه دار، سیاه صدفان، صدف های قلمی، شانه گونان، صدف های سیاه رودخانه ای، Anomiidae و Dreissenidae. [ ۱] [ ۲]
بیسوس یا هم تافت بیسال از نخ های کلاژنی خارج سلولی متعددی تشکیل شده است که به صورت شعاعی توسط صدف از یک ساقه مرکزی قرار می گیرند. هر نخ از سه ناحیه تشکیل شده است: یک ناحیه پروگزیمال موجدار نزدیک به بدن صدف، یک ناحیه دیستال صاف و بلندتر که ناحیه پروگزیمال را به پلاک انتهایی متصل می کند و خود پلاک چسبنده که صدف را به سطح متصل می کند. [ ۳] ناحیه پروگزیمال شامل یک غلاف راه راه است که الیاف سیم پیچی با چیدمان شل را در بر گرفته است. این سیم پیچ ها می توانند باز شوند تا فیبر تحت یک نیروی اعمالی گسترش یابد. ناحیه دیستال منظم تر است و از دسته های فیبر کلاژنی هم تراز تشکیل شده است که به فیبر، سفتی می دهد. پلاک از الیاف کلاژن مانند بر روی یک ماتریکس اسفنجی تشکیل شده است که در آن پروتئین چسب رسوب کرده و سخت می شود. [ ۴]
هدف بیسوس این است که صدف را به سطح مورد نظر متصل نگه دارد و برای این منظور نخ های بیسال باید قادر به مقاومت در برابر حرکت چرخه ای قوی به دلیل اعمال جزر و مد در نزدیکی خطوط ساحلی باشند که صدف ها در آن ساکن هستند. آزمایش مکانیکی صدف های زنده نشان داده است که نخ های بیسال می توانند ۳۹ درصد قبل از تسلیم و ۶۴ درصد قبل از شکستن با نرخ کرنش اسمی ۱۰ میلی متر در دقیقه گسترش یابند. [ ۳] آزمایش کشش نشان می دهد که رزوه ها سه فاز مجزا را نشان می دهند: سفتی اولیه از هر دو ناحیه دیستال و نزدیک، نرم شدن به دلیل تسلیم در ناحیه دیستال، و در نهایت سفت شدن مستقیماً قبل از شکست کششی. [ ۴] توانایی ناحیه دیستال برای تسلیم شدن قبل از شکستن، به صدف ها سختی مشخصه آنها را حتی تحت نیروهای جزر و مدی قوی نشان می دهد. [ ۴] متغیرهای زیادی که بر عملکرد رشته های بیسال تأثیر می گذارند، مورد مطالعه قرار گرفته اند، از جمله تغییرات گونه، [ ۵] تغییرات فصلی، [ ۳] اثرات دما، [ ۶] و اثرات پیری [ ۶] . اثرات دما به ویژه دمای انتقال شیشه ای ۶ درجه سانتی گراد را نشان داده است. [ ۶]