بیرانوندی

بِیْرانْوندی
بِیْرانْوندیاز لهجه های گویش لکی، رایج در میان ایل بیرانوند. این لهجه در اراضی پشتکوه و منطقة سیلاخور رواج داشت اما به تدریج با مهاجرت این ایل به لرستان، در زمان شاه عباس، در اراضی ایلات لُرزبان ماند چگنی، ساکی، مافی، امرایی و کوشکی نیز رواج پیدا کرد. بیرانوندی به دلیل خویشاوندی به گویش باجلانی نزدیک است. منطقة گرمسیری بیرانوندها، استان ایلام است و گروهی نیز در دامنة کبیرکوه و منطقة گرمسیری بهاروند و خرم آباد سکونت دارند. ییلاق بیرانوند بخش چغلوندی یا هِرّو بین خرم آباد و بروجرد، قسمت هایی از راغه و ریمله و اسکین است. در این گویش، نشانة جمع alـ/yelـ است. نشانة تصغیر ilek است، u پس از صامت به i تبدیل می شود، مانند ri «رو». در بیرانوندی با enـ یا anـ اسم فاعل ساخته می شود، مانند زمان حال فعل «گفتن» در بیرانوند ی با ریشة وچ/وش صرف می شود.