بویایی حشره

بویایی حشره ( انگلیسی: Insect olfaction ) ، به عملکرد گیرنده های شیمیایی اشاره دارد که حشرات را قادر می سازد تا ترکیبات فرار را برای جستجوی غذا، اجتناب از شکارچیان، یافتن شریک جفت گیری ( از طریق فرومون ها ) و مکان یابی زیستگاه های تخم گذاری شناسایی کنند. [ ۱] بنابراین، مهم ترین احساس برای حشرات است. [ ۱] مهم ترین رفتار حشرات باید کاملاً زمان بندی شود که بستگی به بوی آن ها و زمان استشمام آن دارد. [ ۲] برای نمونه، بویایی برای مکان یابی گیاهان میزبان و شکار طعمه در بسیاری از گونه های حشرات ضروری است، مانند بازشاپرک فیلی و زنبور ( Polybia sericea ) .
دو عضوی که حشرات عمدتاً برای تشخیص بوها از آن استفاده می کنند، آنتن ها و بخش های تخصصی دهان به نام کف فک بالایی هستند. [ ۳] با این حال، یک مطالعه اخیر نقش بویایی در تخمگذاری زنبورهای انجیر را نشان داده است. [ ۴] در داخل این اندام های بویایی، نورون هایی به نام نورون های گیرنده بویایی وجود دارد که همانطور که از نامش پیداست، گیرنده های مولکول های بو را در غشای سلولی خود جای می دهند. اکثر نورون های گیرنده بویایی معمولاً در آنتن قرار دارند. این نورون ها می توانند بسیار فراوان باشند. برای نمونه، مگس سرکه دارای ۲۶۰۰ نورون حسی بویایی است. [ ۳]
حشرات قادر به بو کردن و تمایز بین هزاران ترکیب فرار به صورت حساس و انتخابی هستند. [ ۱] [ ۵] حساسیت به میزان هماهنگی حشره با مقادیر بسیار کمی از یک بو یا تغییرات جزئی در غلظت یک بو است. انتخاب پذیری به توانایی حشرات در تشخیص یک بو از دیگری اشاره دارد. در میان بندپایان تغذیه کننده خون، این ترکیبات معمولاً به سه دسته تقسیم می شوند: اسیدهای کربوکسیلیک با زنجیره کوتاه، آلدئیدها و ترکیبات نیتروژن دار با وزن مولکولی کم. [ ۵]
حشرات به عنوان یک سیستم مدل برای مطالعه بویایی پستانداران و به ویژه انسان استفاده شده است. با این حال، برخلاف مهره دارانی که از گیرنده های جفت شده با گیرنده جفت شونده با پروتئین جی ( G ) استفاده می کنند، حشرات پروتئین هایی از جمله گیرنده های بویایی ( ORs ) ، گیرنده های چشایی ( GRs ) و کانال یونی وابسته به لیگاند ( IRs ) را بیان می کنند که همگی کانال یونی وابسته به لیگاند هترومری هستند. [ ۳]
یک گونه شب پره از راسته پروانه سانان که به نام شب پره کرم بریده سیاه ( Agrotis ipsilon ) شناخته می شود، پروتئین های بیشتری از جمله پروتئین های اتصال دهنده به بو ( OBPs ) ، پروتئین های اتصال دهنده شیمیایی ( CSPs ) و پروتئین های غشای نورون حسی ( SNMPs ) تولید می کند که به شب پره کمک می کند فرمون های جنسی و مواد خوشبو مانند آنهایی که از گیاهان میزبان آزاد می شوند را تشخیص دهد. [ ۶] مانند مهره داران، آکسون های نورون های حسی به گلومرول ها همگرا می شوند، اما در محل قرارگیری گلومرول ها متفاوت هستند. در پستانداران در پیازهای بویایی قرار دارند، اما در حشرات در لوب آنتن قرار دارند. [ ۷]