بومیپول آدولیاده ( به تایلندی: ภูมิพลอดุลยเดช ) ، تلفظ pʰu:. mí. pʰon ʔa. dun. ja. dè:t ( شنیدن ) ، زاده ۵ دسامبر ۱۹۲۷ در کمبریج ایالت ماساچوست آمریکا - درگذشته ۱۳ اکتبر ۲۰۱۶ در بانکوک تایلند، نهمین پادشاه تایلند از دودمان چاکری بود. وی بیشترین طول سلطنت را در میان پادشاهان کنونی جهان داشت. از او به عنوان چهره ای یاد می شود که علی رغم وقوع چندین کودتای نظامی در دوران سلطنتش، نقشی مهم در ثبات این کشور داشت. آدولیاده تنها پادشاهی است که تاکنون در ایالات متحده آمریکا متولد شده است.
... [مشاهده متن کامل]
پس از وی، پسرش ماها واجیرالونگکورن به سلطنت رسید.
بومیپول آدولیادی در پنج دسامبر سال ۱۹۲۷ در کمبریج ماساچوست به دنیا آمد. زیرا پدرش، شاهزاده ماهیدول آدولیاده زمانی که او به دنیا آمد در دانشگاه هاروارد مشغول به تحصیل بود. پس از فارغ التحصیلی پدرش به تایلند بازگشتند و زمانی که تنها دو سال داشت پدرش درگذشت. پس از مرگ پدر، مادرش او را برای تحصیل به سوئیس برد. آدولیادی در آنجا به عنوان مردی جوان، سرگرمی های نظیر عکاسی، ساختن و نواختن آهنگ با ساکسوفون، نقاشی و نویسندگی را دنبال می کرد.
شان و منزلت پادشاهی تایلند از زمان انحلال سلطنت مطلقه پادشاهی در سال ۱۹۳۲ کاهش یافته بود و این مسئله با کناره گیری عموی او از سلطنت در سال ۱۹۳۵ وضعیت بدتری پیدا کرد. پس از آن برادر بزرگش، آناندا ماهیدول که تنها ۹ سال داشت، به سلطنت رسید. در سال ۱۹۴۶ آناندا در جریان یک حادثه تیراندازی مرموز در کاخ بزرگ در بانکوک درگذشت و پس از آن بومیپول در ۱۸ سالگی به سلطنت رسید.
در سال های اولیه پادشاهی برای ادامه تحصیل به سوئیس بازگشت. در همین سال ها در دیداری که از پاریس داشت با سیرکیت، دختر سفیر تایلند در فرانسه آشنا شد و در ۲۸ آوریل ۱۹۵۰ با او ازدواج کرد.
در هفت سال اول دوران پادشاهی بومیپول آدولیادی، تایلند تحت حکومت دیکتاتوری نظامی اداره می شد و پادشاه تنها مقامی تشریفاتی برعهده داشت.
در سپتامبر سال ۱۹۵۷ ژنرال ساریت دناراجاتا قدرت را بدست گرفت و در دوره حکومت او، بومیپول آدولیادی دست به احیای پادشاهی زد.
در سال ۱۹۷۳ در زمانی که معترضان طرفدار دموکراسی از سوی نیروهای امنیتی مورد حمله قرار گرفتند، آدولیادی به معترضان اجازه داد تا در محوطه کاخ پادشاهی چادر بزنند. این اقدام به سقوط دولت و نخست وزیر وقت منجر شد. اما سه سال بعد در ۱۹۷۶ مانع از برخورد با دانشجویان چپگرا به دلیل نگرانی از رشد افکار کمونیستی پس از جنگ ویتنام نشد.
... [مشاهده متن کامل]
پس از وی، پسرش ماها واجیرالونگکورن به سلطنت رسید.
بومیپول آدولیادی در پنج دسامبر سال ۱۹۲۷ در کمبریج ماساچوست به دنیا آمد. زیرا پدرش، شاهزاده ماهیدول آدولیاده زمانی که او به دنیا آمد در دانشگاه هاروارد مشغول به تحصیل بود. پس از فارغ التحصیلی پدرش به تایلند بازگشتند و زمانی که تنها دو سال داشت پدرش درگذشت. پس از مرگ پدر، مادرش او را برای تحصیل به سوئیس برد. آدولیادی در آنجا به عنوان مردی جوان، سرگرمی های نظیر عکاسی، ساختن و نواختن آهنگ با ساکسوفون، نقاشی و نویسندگی را دنبال می کرد.
شان و منزلت پادشاهی تایلند از زمان انحلال سلطنت مطلقه پادشاهی در سال ۱۹۳۲ کاهش یافته بود و این مسئله با کناره گیری عموی او از سلطنت در سال ۱۹۳۵ وضعیت بدتری پیدا کرد. پس از آن برادر بزرگش، آناندا ماهیدول که تنها ۹ سال داشت، به سلطنت رسید. در سال ۱۹۴۶ آناندا در جریان یک حادثه تیراندازی مرموز در کاخ بزرگ در بانکوک درگذشت و پس از آن بومیپول در ۱۸ سالگی به سلطنت رسید.
در سال های اولیه پادشاهی برای ادامه تحصیل به سوئیس بازگشت. در همین سال ها در دیداری که از پاریس داشت با سیرکیت، دختر سفیر تایلند در فرانسه آشنا شد و در ۲۸ آوریل ۱۹۵۰ با او ازدواج کرد.
در هفت سال اول دوران پادشاهی بومیپول آدولیادی، تایلند تحت حکومت دیکتاتوری نظامی اداره می شد و پادشاه تنها مقامی تشریفاتی برعهده داشت.
در سپتامبر سال ۱۹۵۷ ژنرال ساریت دناراجاتا قدرت را بدست گرفت و در دوره حکومت او، بومیپول آدولیادی دست به احیای پادشاهی زد.
در سال ۱۹۷۳ در زمانی که معترضان طرفدار دموکراسی از سوی نیروهای امنیتی مورد حمله قرار گرفتند، آدولیادی به معترضان اجازه داد تا در محوطه کاخ پادشاهی چادر بزنند. این اقدام به سقوط دولت و نخست وزیر وقت منجر شد. اما سه سال بعد در ۱۹۷۶ مانع از برخورد با دانشجویان چپگرا به دلیل نگرانی از رشد افکار کمونیستی پس از جنگ ویتنام نشد.
