بولاق چاپخانه

دانشنامه آزاد فارسی

بُولاق، چاپخانه
بُولاق، چاپخانه
(یا: مطبعۀ بولاق) مهم ترین و قدیم ترین چاپخانه در جهان اسلام که در قاهره تأسیس شد. پایه گذاران این چاپخانه از گروهی بودند که به دستور محمدعلی پاشا، برای آموزش امور چاپ، به اروپا فرستاده شدند. سال احداث آن، بنابر نوشتۀ سردرِ آن، ۱۲۳۵ق و سال افتتاح آن، بنابر سندی رسمی، ۱۲۳۷ق است. نخستین کتاب چاپ شده در بولاق، در ۱۲۳۸ق، به روایتی، قاموس ایتالیایی و عربی اثر دون رافائل و به روایتی دیگر، وصایانامۀ سفریّه شامل تعلیمات نظامی فردریک دوم، پادشاه پروس، به فرماندهانش بوده است. با توجه به خاتمۀ کتاب های چاپ شده در این مطبعه، این چاپخانه نام های دیگری نیز داشته است. در این چاپخانه به ضرورت چاپ متون عربی، ترکی و فارسی قالب حروف نسخ و نستعلیق ساخته شد. مطبعۀ بولاق، در ۱۱ صفر ۱۲۷۸، به دستور والی وقت بسته شد. در ربیع الاول ۱۲۷۹، عبدالرحمان رشدی بیگ آن را بازگشایی و به وسایل و دستگاه های چاپ جدید مجهز کرد و نام آن را به «مطبعۀ عبدالرحمان رشدی» تغییر داد. در اواخر قرن ۱۳ق، استانداری قاهره آن را خریداری کرد و نام آن را به مطبعة البولاق السنیّة تغییر داد و دستگاه هایی که با بخار کار می کردند جای دستگاه های چاپ دستی را گرفتند؛ درنتیجه، کیفیت چاپ در مصر به حدی بالا رفت که کتاب های چاپ بولاق را در نمایشگاه های بین المللی پاریس (۱۸۶۷) و وین (۱۸۷۳) شرکت دادند. در ۱۲۹۸ق، این چاپخانه ملی اعلام شد و درپی تغییرات سیاسی در مصر، در ۱۳۳۵ش، ادارۀ چاپخانه به الهیئةالعامّة لشئون المطابع سپرده شد.

پیشنهاد کاربران

بپرس