بور، نیلْس (۱۸۸۵ـ۱۹۶۲)(Bohr, Niels)
بور، نیلْس
فیزیک دان دانمارکی. به سبب کشف ساختار اتم ها و تابش گسیل شونده از آن ها، در ۱۹۲۲ به جایزۀ نوبل فیزیک دست یافت. با روشن ساختن این که هستۀ اتم ها در احاطۀ پوسته های الکترونی اند و به هر پوسته، متناسب با مدارهایش، مجموعۀ خاصی از اعداد کوانتومی نسبت داده می شود، نظریۀ کوانتومیرا بنیاد گذاشت. علاوه بر فرآیند شکافت هسته ای، ساختار و رفتار هسته ها را نیز توضیح داد. آموزۀ مکملیترا نیز عرضه کرد. بنابراین نظریه، ذرات بنیادی نه موج اند و نه ذره، زیرا این مفاهیم وجوه مکمل یکدیگر در توصیف موردنظرند. نظریۀ کوانتومی و ساختار اتمی. نخستین مدل بور برای اتم وقتی ساخته و پرداخته شد که او در دانشگاه منچستر انگلستان با ارنست رادرفوردکار می کرد. رادرفورد، با توجه به کاری که در زمینۀ پراکندگی پرتوهای آلفا انجام داده بود، نظریۀ هسته ای ساختار اتمیرا در ۱۹۱۱ مطرح کرد. اما دانسته نبود که چگونه ممکن است الکترون ها بدون گسیل انرژی تابشی، که از دیدگاه فیزیک کلاسیک الزامی است، پیوسته به دور هسته در گردش باشند. بور در ۱۹۱۳، با به کارگیری نظریۀ کوانتومی و تطبیق آن با مشاهدات مربوط به تابش گسیل شونده از اتم ها، نظریۀ ساختار اتمی اش را پدیدآورد. دَه سال پیش تر، ماکس پلانکاین مطلب را مطرح کرده بود که انرژی تابشی ای که اتم ها گسیل یا جذب می کنند، به صورت واحدهای جداگانه یا کوانتومی است. بور این فرض را پذیرفت که اتم فقط در تعدادی معین از حالت های پایدار ممکن است وجود داشته باشد، هریک از این حالت ها انرژی معینی دارد و الکترون ها در هر حالت، بدون هیچ جذب و گسیل انرژی، در مدارهایی به دور هسته در گردش اند. بنابر نظر بور، جذب و گسیل انرژی فقط وقتی اتفاق می افتد که اتم از یک حالت پایدار به حالت دیگر گذر کند. هنگامی که گذر اتفاق می افتد، الکترونی که به مدار بالاتر می رود انرژی جذب و الکترونی که به مدار پایین تر می رود انرژی گسیل می کند. به این ترتیب، تعداد معینی کوانتوم انرژی، که پیشنهاد استادیاری، که از سوی رادرفورد مطرح شده بود، مجدداً به دانشگاه منچستر رفت، اما مقامات دانمارک او را ترغیب به بازگشت کردند. در ۱۹۱۶، به مقام استادی ارتقا یافت. دولت دانمارک «انستیتوی فیزیک نظری» را تأسیس کرد و بور را در ۱۹۲۰ به مدیریت آن گماشت. کارهای تحقیقاتی بور، با مشارکت فیزیک دانان تراز اول دنیا، در این مؤسسه ادامه یافت و به صورت مکانیک کوانتومی پیشرفتهای درآمد که رفتار الکترون ها و ذرات بنیادی دیگر را به شکل کامل تری توضیح می داد. طی جنگ جهانی دوم، بور در زمینۀ بمب اتمی با ایالات متحد امریکا همکاری کرد، اما بعد از جنگ، برای کنترل سلاح های هسته ای به مبارزه ای پرشور دست زد. در ۱۹۵۲، در تأسیس مرکز پژوهش های هسته ای اروپا (سرن)در ژنو سوئیس نقش بسیار مؤثری داشت. بور، علاوه بر مقالات علمی ، مجموعه نوشته هایی را در سه جلد، با عناوین زیر چاپ و منتشر کرد: نظریۀ اتمی و توصیف طبیعت(۱۹۳۴)، فیزیک اتمی و شناخت انسان(۱۹۵۸) و مقالات ۱۹۵۸ـ۱۹۶۲، در زمینۀ فیزیک اتمی و شناخت انسان (۱۹۶۳).
بور، نیلْس
فیزیک دان دانمارکی. به سبب کشف ساختار اتم ها و تابش گسیل شونده از آن ها، در ۱۹۲۲ به جایزۀ نوبل فیزیک دست یافت. با روشن ساختن این که هستۀ اتم ها در احاطۀ پوسته های الکترونی اند و به هر پوسته، متناسب با مدارهایش، مجموعۀ خاصی از اعداد کوانتومی نسبت داده می شود، نظریۀ کوانتومیرا بنیاد گذاشت. علاوه بر فرآیند شکافت هسته ای، ساختار و رفتار هسته ها را نیز توضیح داد. آموزۀ مکملیترا نیز عرضه کرد. بنابراین نظریه، ذرات بنیادی نه موج اند و نه ذره، زیرا این مفاهیم وجوه مکمل یکدیگر در توصیف موردنظرند. نظریۀ کوانتومی و ساختار اتمی. نخستین مدل بور برای اتم وقتی ساخته و پرداخته شد که او در دانشگاه منچستر انگلستان با ارنست رادرفوردکار می کرد. رادرفورد، با توجه به کاری که در زمینۀ پراکندگی پرتوهای آلفا انجام داده بود، نظریۀ هسته ای ساختار اتمیرا در ۱۹۱۱ مطرح کرد. اما دانسته نبود که چگونه ممکن است الکترون ها بدون گسیل انرژی تابشی، که از دیدگاه فیزیک کلاسیک الزامی است، پیوسته به دور هسته در گردش باشند. بور در ۱۹۱۳، با به کارگیری نظریۀ کوانتومی و تطبیق آن با مشاهدات مربوط به تابش گسیل شونده از اتم ها، نظریۀ ساختار اتمی اش را پدیدآورد. دَه سال پیش تر، ماکس پلانکاین مطلب را مطرح کرده بود که انرژی تابشی ای که اتم ها گسیل یا جذب می کنند، به صورت واحدهای جداگانه یا کوانتومی است. بور این فرض را پذیرفت که اتم فقط در تعدادی معین از حالت های پایدار ممکن است وجود داشته باشد، هریک از این حالت ها انرژی معینی دارد و الکترون ها در هر حالت، بدون هیچ جذب و گسیل انرژی، در مدارهایی به دور هسته در گردش اند. بنابر نظر بور، جذب و گسیل انرژی فقط وقتی اتفاق می افتد که اتم از یک حالت پایدار به حالت دیگر گذر کند. هنگامی که گذر اتفاق می افتد، الکترونی که به مدار بالاتر می رود انرژی جذب و الکترونی که به مدار پایین تر می رود انرژی گسیل می کند. به این ترتیب، تعداد معینی کوانتوم انرژی، که پیشنهاد استادیاری، که از سوی رادرفورد مطرح شده بود، مجدداً به دانشگاه منچستر رفت، اما مقامات دانمارک او را ترغیب به بازگشت کردند. در ۱۹۱۶، به مقام استادی ارتقا یافت. دولت دانمارک «انستیتوی فیزیک نظری» را تأسیس کرد و بور را در ۱۹۲۰ به مدیریت آن گماشت. کارهای تحقیقاتی بور، با مشارکت فیزیک دانان تراز اول دنیا، در این مؤسسه ادامه یافت و به صورت مکانیک کوانتومی پیشرفتهای درآمد که رفتار الکترون ها و ذرات بنیادی دیگر را به شکل کامل تری توضیح می داد. طی جنگ جهانی دوم، بور در زمینۀ بمب اتمی با ایالات متحد امریکا همکاری کرد، اما بعد از جنگ، برای کنترل سلاح های هسته ای به مبارزه ای پرشور دست زد. در ۱۹۵۲، در تأسیس مرکز پژوهش های هسته ای اروپا (سرن)در ژنو سوئیس نقش بسیار مؤثری داشت. بور، علاوه بر مقالات علمی ، مجموعه نوشته هایی را در سه جلد، با عناوین زیر چاپ و منتشر کرد: نظریۀ اتمی و توصیف طبیعت(۱۹۳۴)، فیزیک اتمی و شناخت انسان(۱۹۵۸) و مقالات ۱۹۵۸ـ۱۹۶۲، در زمینۀ فیزیک اتمی و شناخت انسان (۱۹۶۳).
wikijoo: بور،_نیلس_(۱۸۸۵ـ۱۹۶۲)