بوتسوانا

بوتْسوانا (Botswana)
یادبود بنیان گذاران استقلال (نام سابق: بچوانالند) موقعیت. در افریقای جنوبی قرار دارد و از شمال به زامبیا، از شرق به زیمبابوه، از جنوب شرقی و جنوب به جمهوری افریقای جنوبی، و از غرب به نامیبیا محدود می شود. این کشور ۵۸۱,۷۳۰ کیلومتر مربع مساحت دارد و پایتخت آن شهر گابُرون است.سیمای طبیعی. بوتسوانا، که بخشی از فلات افریقای جنوبی است، از هر سو در خشکی محصور شده و نواحی غربی آن را بخش وسیعی از صحرای کالاهاری تشکیل داده است. نواحی شرقی را علفزارهای ساوانایی فرا گرفته و رود مولوپو و رود لیمپوپو در جنوب، این کشور را از جمهوری افریقای جنوبی جدا کرده اند. رودخانۀ زامبزی و رود شاشی نیز بخشی از مرزهای این کشور با زامبیا و زیمبابوه را تشکیل داده اند. رودخانۀ اوکاوانگو، که از کشور آنگولا سرچشمه می گیرد، پس از گذشتن از نامیبیا از گوشۀ شمال غربی به این کشور وارد می شود و پس از تشکیل دلتایی وسیع به حوضۀ اوکاوانگو وارد می شود و گاه در فصل های پرباران به دریاچۀ دو، در نواحی مرکزی کشور می ریزد. نواحی شرقی آن را ارتفاعات متعددی فرا گرفته است که به سبب اقلیم معتدل و فراوانی نسبی آب در مقایسه با بخش های غربی و جنوبی شهرها و آبادی های بیشتری دارد. بلندترین نقطۀ کشور، کوه تسودیلو با ارتفاع ۱,۳۷۵ متر، در همین ناحیه و در گوشه شمال غربی کشور جای دارد. بوتسوانا به دَه استان تقسیم شده است و شهرهای مهم آن عبارت اند از گابرون فرانسیس تاون، سِلِبی پیکوئه، موله پولوله، و لوباتسه. اقلیم بوتسوانا از نیمه خشک و گرم در غرب تا نیمه معتدل و نسبتاً مرطوب در شرق متغیر است؛ فصل تابستانِ بسیار گرم آن از مهر تا اسفند به درازا می کشد و بارندگی های آن پراکنده و پیش بینی ناپذیر است. نواحی جنوبی آن خشک و کم باران است و خشکسالی های آن گاه تا چند سال طول می کشد. روزهای زمستانی این کشور گرم و شب های آن سرد و گاه یخبندان است و وزش بادهای شمال شرقی موجب اعتدال نسبی هوای بسیار گرم تابستان می شود. میانگین دمای شهر گابرون در دی ماه۲۶.۱ درجۀ سانتی گراد در تیرماه۱۲.۸ درجۀ سانتی گراد و میانگین بارندگی سالانه آن تقریباً ۵۴۰ میلی متر است.
اقتصاد. دامداری نقش مهمی در اقتصاد بوتسوانا دارد و بیشتر فرآورده های آن صادراتی اند. بیشتر کشتزارها و مزارع این کشور نیازهای داخلی را تأمین می کنند و بادام زمینی، تخم گل آفتابگردان، ذرت، نیشکر، پنبه دانه، برنج، و سیب زمینی مهم ترین فرآورده های کشاورزی آن را تشکیل می دهند. الماس، مس، و نیکل مهم ترین منابع زیرزمینی و جزو اقلام مهم صادراتی این کشورند و بهره برداری از آن ها در اختیار جمهوری افریقای جنوبی است. بوتسوانا از بزرگ ترین تولیدکنندگان الماس جهان است؛ ارزش صادراتی آن تقریباً به ۲میلیارد دلار و وزن آن تقریباً به ۲۱,۵۰۰,۰۰۰ قیراط می رسد. این کشور منابع نفت و گاز ندارد و زغال سنگ آن عمدتاً در تولید نیروی الکتریسیته به کار می رود. مساحت جنگل های بوتسوانا به ۱۳۹هزار کیلومتر مربع بالغ می شود و محصول چوب گِرد آن ۱.۷میلیون متر مکعب در سال است. فعالیت این کشور در زمینۀ شیلات منحصر به آب های داخلی است و از حدود ۲هزار تن در سال تجاوز نمی کند. فعالیت های صنعتی در بوتسوانا عمدتاً بر تولید منسوجات، کفش، صابون، شکر، روغن خوراکی، سیگار متمرکز است.
حکومت و سیاست. کشور بوتسوانا با نظام جمهوری چند حزبی و یک مجلس قانون گذاری اداره می شود. رئیس جمهور کشور، در رأس امور قرار دارد و دارای مسئولیت اجرایی است و با آرای اکثریت مجلس شورای ملی برای مدت پنج سال انتخاب می شود که گزینش و سرپرستی هیئت دولت برعهدۀ اوست. مجلس شورای ملی این کشور ۴۷ عضو دارد که مردم هر پنج سال یک بار آنان را برمی گزینند.مردم و تاریخ. جمعیت بوتسوانا حدود ۱,۸۰۰,۰۹۸نفر است (۲۰۱۰)و تراکم نسبی آن به ۳.۱ نفر در کیلومتر مربع می رسد. ۹۵ درصد از جمعیت کشور مزبور را تسواناها تشکیل می دهند و ۴۹ درصدشان از باورهای مذهبی قبیله ای پیروی می کنند. زبان رسمی آنان ستسوانا و انگلیسی است و۵۱.۵ درصد آنان شهرنشین اند؛ میانگین امید به زندگی در این کشور ۶۳ سال است و۷۶.۵ درصد از جمعیت آن کشور باسوادند. تسواناها (باتسواناها) ساکنان اولیه این سرزمین بوده اند. بوئرها، که از تبار هلندیان مقیم افریقای جنوبی بودند، در ۱۸۳۵ به قصد یافتن طلا به نواحی جنوبی این کشور وارد شدند و همین امر بهانه ای شد که انگلیسی ها پا در میدان رقابت بگذارند و مقدمات استعمار سرزمین مزبور را فراهم کنند. در ۱۸۸۴ سیسیل رودس، عامل معروف استعمار انگلستان، به این سرزمین وارد شد و در ۱۸۹۹ مقدمات تحت الحمایگی کشور مزبور را با نام بچوانالند، فراهم کرد. تلاشی که ملّیون و استقلال طلبان بوتسوانایی از ۱۹۶۰ آغاز کرده بودند، در ۳۰ سپتامبر ۱۹۶۶ به ثمر نشست و این کشور با نام بوتسوانا به استقلال کامل دست یافت.