[ویکی فقه] بُهلول بن راشد، ابوعمرو حجری، محدّث مالکی مغرب در قرن دوم بود.
در ۱۲۸ در قیروان متولد شد.
از بزرگان آن عصر، مانند مالک، سفیان ثوری،لیث بن سعد، حارث بن نَبْهان، یونس بن یزید (متوفی ۱۵۹)، حنظلة بن ابی سفیان (متوفی ۱۵۱)، موسی بن علی بن رباح (متوفی ۱۶۳) و دیگران حدیث شنید.
وی نخست به عبادت و زهد روی آورد، ولی با احساس نیاز مردم به علم، به کسب علوم پرداخت. مُوَطّأ مالک را نزد علی بن زیاد و ابن غانم خواند؛ جامع صغیرِ سفیان را از ابوالخطّاب و ابوخارجه و جامع کبیر را از علی بن زیاد شنید.
پس از اتمام تحصیل و رسیدن به مرتبه فقاهت، موردتوجه مردم قرار گرفت و مقام مرجعیت و فتوای مالکیان به وی محوّل شد.
وی شخصی پرهیزکار مستجاب الدعوه و نیک سیرت و بخشنده و در عین حال در مذهب خود متعصب بود و مخالفان خود را طرد می کرد.
نمونه هایی از عبادت و زهد او در منابع گزارش شده است.
مخالفت بهلول با تصمیم امیر افریقیه، محمدبن مقاتل عکی، مبنی بر فرستادن سلاح و آهن و مس برای ملک روم، در پی ایجاد روابط دوستانه با او، سبب دشمنی عکّی با بهلول و حبس و تازیانه خوردن وی شد.
جراحت ناشی از این تازیانه ها به مرگ بهلول در سال ۱۸۲ یا ۱۸۳ انجامید.
← مقامات بهلول
(۱) ابن ابی حاتم، کتاب الجرح والتعدیل، حیدرآباد دکن ۱۳۷۱ـ ۱۳۷۳/ ۱۹۵۲ـ۱۹۵۳، چاپ افست بیروت.
(۲) ابن حِبّان، کتاب الثقات، حیدرآباد دکن ۱۳۹۳ـ۱۴۰۳/ ۱۹۷۳ـ۱۹۸۳.
(۳) ابن حجر عسقلانی، لسان المیزان، بیروت ۱۳۹۰/۱۹۷۱.
(۴) ابن فرحون، الدّیباج المذهب فی معرفة اعیان علماء المذهب، چاپ مامون بن محیی الدین جنان، بیروت ۱۴۱۷/ ۱۹۹۶.
(۵) ابن قنفذ، الوفیات، چاپ عادل نویهض، بیروت ۱۴۰۰/ ۱۹۸۰.
(۶) محمدبن احمد ذهبی، میزان الاعتدال فی نقد الرجال، چاپ علی محمد بجاوی، قاهره ۱۹۶۳ـ ۱۹۶۴، چاپ افست بیروت.
(۷) عیاض بن موسی، تراجم اغلبیة، چاپ محمد طالبی، (تونس) ۱۹۶۸.
(۸) عبدالله بن محمد مالکی، کتاب ریاض النفوس، چاپ بشیر بکوش، بیروت ۱۴۰۱ـ۱۴۰۳/ ۱۹۸۱ـ۱۹۸۳.
(۹)ابن ماکولا، الاکمال، چاپ عبدالرحمان بن یحیی معلمی یمانی، بیروت.
در ۱۲۸ در قیروان متولد شد.
از بزرگان آن عصر، مانند مالک، سفیان ثوری،لیث بن سعد، حارث بن نَبْهان، یونس بن یزید (متوفی ۱۵۹)، حنظلة بن ابی سفیان (متوفی ۱۵۱)، موسی بن علی بن رباح (متوفی ۱۶۳) و دیگران حدیث شنید.
وی نخست به عبادت و زهد روی آورد، ولی با احساس نیاز مردم به علم، به کسب علوم پرداخت. مُوَطّأ مالک را نزد علی بن زیاد و ابن غانم خواند؛ جامع صغیرِ سفیان را از ابوالخطّاب و ابوخارجه و جامع کبیر را از علی بن زیاد شنید.
پس از اتمام تحصیل و رسیدن به مرتبه فقاهت، موردتوجه مردم قرار گرفت و مقام مرجعیت و فتوای مالکیان به وی محوّل شد.
وی شخصی پرهیزکار مستجاب الدعوه و نیک سیرت و بخشنده و در عین حال در مذهب خود متعصب بود و مخالفان خود را طرد می کرد.
نمونه هایی از عبادت و زهد او در منابع گزارش شده است.
مخالفت بهلول با تصمیم امیر افریقیه، محمدبن مقاتل عکی، مبنی بر فرستادن سلاح و آهن و مس برای ملک روم، در پی ایجاد روابط دوستانه با او، سبب دشمنی عکّی با بهلول و حبس و تازیانه خوردن وی شد.
جراحت ناشی از این تازیانه ها به مرگ بهلول در سال ۱۸۲ یا ۱۸۳ انجامید.
← مقامات بهلول
(۱) ابن ابی حاتم، کتاب الجرح والتعدیل، حیدرآباد دکن ۱۳۷۱ـ ۱۳۷۳/ ۱۹۵۲ـ۱۹۵۳، چاپ افست بیروت.
(۲) ابن حِبّان، کتاب الثقات، حیدرآباد دکن ۱۳۹۳ـ۱۴۰۳/ ۱۹۷۳ـ۱۹۸۳.
(۳) ابن حجر عسقلانی، لسان المیزان، بیروت ۱۳۹۰/۱۹۷۱.
(۴) ابن فرحون، الدّیباج المذهب فی معرفة اعیان علماء المذهب، چاپ مامون بن محیی الدین جنان، بیروت ۱۴۱۷/ ۱۹۹۶.
(۵) ابن قنفذ، الوفیات، چاپ عادل نویهض، بیروت ۱۴۰۰/ ۱۹۸۰.
(۶) محمدبن احمد ذهبی، میزان الاعتدال فی نقد الرجال، چاپ علی محمد بجاوی، قاهره ۱۹۶۳ـ ۱۹۶۴، چاپ افست بیروت.
(۷) عیاض بن موسی، تراجم اغلبیة، چاپ محمد طالبی، (تونس) ۱۹۶۸.
(۸) عبدالله بن محمد مالکی، کتاب ریاض النفوس، چاپ بشیر بکوش، بیروت ۱۴۰۱ـ۱۴۰۳/ ۱۹۸۱ـ۱۹۸۳.
(۹)ابن ماکولا، الاکمال، چاپ عبدالرحمان بن یحیی معلمی یمانی، بیروت.
wikifeqh: بهلول_بن_راشد