بهداشت عمومی

دانشنامه آزاد فارسی

بهداشت عمومی (public health)
(یا: پزشکی اجتماعی) علم پیش گیری از بیماری ها، و بهبود سطح سلامتی کل جامعه. بنیادی ترین اصل این علم تأمین آب سالم و دفع صحیح فضولات است. تأمین تعداد کافی پزشک، پرستار، و بیمارستان برای جامعه، و حصول اطمینان از دسترسی همۀ افراد به خدمات پزشکی، بدون توجه به وضعیت مادی آن ها، از دیگر اصول مهم بهداشت عمومی است. همه گیری شناسی به منظور بررسی بیماری ها و وقوع آن ها در جامعه؛ ایمن سازی علیه بیماری ها، میکروب شناسی برای بررسی باکتری های بیماری زا، و ویروس شناسی به معنای علم بررسی ویروس ها از دیگر وجوه بهداشت عمومی است.
نیازهای اولیه. اولین نیاز برای دستیابی به بهداشت عمومی، حتی در دورافتاده ترین جوامع کشورهای در حال توسعه، وجود منبع آب شرب سالم است. آب آلوده علت مهم بیماری هاست. حصول اطمینان از دفع صحیح فضولات انسانی و سایر انواع فضولات، به نحوی که باعث آلوده شدن چاه ها یا چشمه های منبع آب آشامیدنی نشود، نیاز دوم بهداشت عمومی است. برآوردن این دو نیاز برای جلوگیری از بیماری ها بسیار مهم است.
آمار. نیاز بعدی وجود پزشکان کارآمد است. در برخی از کشورهای در حال توسعه، پیراپزشکان، یا کسانی که آموزش های مختصری برای برخورد با بیماری های ساده دیده اند، تا حدی این نیاز را برطرف می کنند. آمار نسبت تعداد پزشکان به جمعیت بسیار متغیر است و از یک پزشک برای هر ۲۸۲ نفر در اوروگوئه، تا یک پزشک برای هر ۲۲,۴۵۲ نفر در غنا متغیر است. آمار سرانۀ تخت بیمارستانی هم بسیار متغیر است.
خدمات بهداشتی. صدها سال است که بیمارستان ها پدید آمده اند. رومی ها برای درمان سربازان زخمی و بیماران خود بیمارستان هایی داشتند. بعدها، گروه های مذهبی بیمارستان ها را تأسیس و اداره می کردند. از آن جمله اند معابد بودایی در آسیا و صومعه های کاتولیک در اروپا. ابتدا بیمارستان های صومعه ها مخصوص درمان راهب های بیمار بود، ولی از آن جا که مراکز مذهبی به مسافران سرپناه می دادند، رفته رفته درِ بیمارستان ها را هم به روی آن ها گشودند. هتل دیو در پاریس یکی از قدیمی ترین بیمارستان هایی است که احتمالاً در قرن ۷م ساخته شده است. بیمارستان سنت توماس لندن، در ۱۱۰۶م و به صورت بخشی از یک دیر شروع به کار کرد. بیمارستان سن بارتولومیوی لندن را در ۱۱۲۳م، رهیر، کشیش اوگوستینی، تأسیس کرد. تعداد بسیاری از بیمارستان های قدیمی امریکا کار خود را در قرن ۱۸ و به منزلۀ نوانخانه آغاز کردند. تا قرن ۱۹، پرستاری حرفه ای مستقل نبود اعضای جوامع مذهبی یا افراد منزل و زنان خانواده از بیمار پرستاری می کردند. سازمان های رسمی مسئول نیز، جز برای تأسیس جذام خانه ها و جداکردن جذامی ها در دوره ای که جذام در اروپا شایع بود، توجه چندانی به بهداشت عمومی نداشتند. کشورهای مختلف خدمات بهداشتی خود را به شیوۀ بسیار گوناگونی سازمان داده اند. در روسیه، بهداشت همگانی جزو مسئولیت های دولت ملی است. انگلستان در این زمینه به حکومت های محلی استقلال عمل داده است. ایالات متحد امریکا، با رویکرد کثرت گرایانه ای که در قبال خدمات بهداشتی دارد، به حکومت های محلی و ایالتی و بخش خصوصی مسئولیت هایی را واگذار کرده است.
مراقبت بهداشتی بین المللی. نخستین سازمان بین المللی که به بهداشت عمومی پرداخت، سازمان صلیب سرخ بین المللی بود که در ۱۸۶۴ تأسیس شد. با تشکیل سازمان ملل متحد، پس از جنگ جهانی دوم، سازمان جهانی بهداشت شروع به فعالیت کرد. این سازمان تلاش های کشورهای در حال توسعه را برای بهبود وضع بهداشت اجتماعی هماهنگ می کند. همچنین، طغیان بیماری هایی مثل آنفلوانزا را که ممکن است شکل های گوناگون داشته باشند، شناسایی، و برنامه های مایه کوبی را، برای جلوگیری از گسترش بیماری ها، سازماندهی می کند. یکی از بزرگ ترین موفقیت های این سازمان ریشه کنی آبله در ۱۹۸۰ است.

پیشنهاد کاربران

بپرس