[ویکی فقه] بهجة النفوس والاسرار فی تاریخ دار هجرة المختار (کتاب). کتابی در تاریخ محلی مدینه ، نوشته عبدالله بن عبدالملک مرجانی (زنده تا ۷۷۰ق.) می باشد.
کتاب بهجة النفوس والاسرار فی تاریخ دار هجرة المختار در تاریخ و فضائل مدینه و مسجد نبوی و بعضی از مکان های مذهبی آن شهر و در ضمن، مباحثی در سیره نبوی و خلفای راشدین است. برخی با عنوان «تاریخ مدینه» از آن یاد کرده اند. تقی الدین فأسی در فصل یازدهم شفاء الغرام از این کتاب اقتباس کرده است.
کتاب بهجة النفوس والاسرار فی تاریخ دار هجرة المختار در تاریخ و فضائل مدینه و مسجد نبوی و بعضی از مکان های مذهبی آن شهر و در ضمن، مباحثی در سیره نبوی و خلفای راشدین است. برخی با عنوان «تاریخ مدینه» از آن یاد کرده اند. تقی الدین فأسی در فصل یازدهم شفاء الغرام از این کتاب اقتباس کرده است.
[ویکی فقه] بهجه النفوس والاسرار فی تاریخ دار هجره المختار (کتاب). کتابی در تاریخ محلی مدینه ، نوشته عبدالله بن عبدالملک مرجانی (زنده تا ۷۷۰ق.) می باشد.
کتاب بهجة النفوس والاسرار فی تاریخ دار هجرة المختار در تاریخ و فضائل مدینه و مسجد نبوی و بعضی از مکان های مذهبی آن شهر و در ضمن، مباحثی در سیره نبوی و خلفای راشدین است. برخی با عنوان «تاریخ مدینه» از آن یاد کرده اند. تقی الدین فأسی در فصل یازدهم شفاء الغرام از این کتاب اقتباس کرده است.
معرفی اجمالی نویسنده
عبدالله بن عبدالملک بن عبدالله بن مروان بکری قرشی ملقب به عفیف الدین از خاندان مرجانی است که به تونس نسب می برند. مرجانی در اسکندریه زاده شد و پس از مهاجرت به شبه جزیره در مکه ساکن گشت. وی به سال ۷۷۰ق. به تونس و سپس مغرب سفر کرد و از آن پس گزارشی از او در دست نیست. مرجانی در علوم گوناگون تبحر داشت و زندگی خود را وقف اصلاح امور دینی و معنوی مردم، از جمله آموزش قرآن به ایتام در مسجدالحرام ، کرد. شرح حال نگاران به مذهب او اشاره نکرده اند؛ اما می دانیم که جدش مالکی بوده است. برخی او را درگذشته به سال ۶۹۹ق. می دانند. اما به ظاهر او را با جدّش به اشتباه یکی شمرده اند. خود وی در بهجة النفوس تاریخ وفات جد خویش را همین سال می داند و به مدفن او در کوه های معروف به زلاج در تونس اشاره می کند. جد مرجانی، عبدالله بن عمر، از رجال سرشناس تونس، واعظ ، مفسر و در فقه مالکی و دانش حدیث چیره بوده است. پدر او در تونس به سال ۶۸۴ق. زاده شد و به مکه هجرت کرد. بعضی از معاصران، عبدالله مرجانی را زاده ۷۲۴ق. و درگذشته به سال۷۸۱ق. دانسته اند. (مقدمه، ص ه ) با بررسی منابع می توان به این اطمینان رسید که آنان عبدالله مرجانی را با برادرش محمد بن عبدالملک مرجانی (۷۲۴-۷۸۱ق.) که او نیز در زمره دانشوران بوده، به اشتباه یکی دانسته اند و تاریخ تولد و وفات او را بر عبدالله مرجانی تطبیق داده اند. به نظر می رسد اشتباه ناسخان در ثبت نام نویسنده بر نسخه های بهجة النفوس موجب این آمیختگی شده است. از استادان عبدالله مرجانی می توان از محمد بن محمد الیعمری (م.۷۳۴ق.) صاحب کتاب عیون الاثر فی فنون المغازی و السیر نام برد. او را تاریخ نگار و صاحب آثاری در تصوف دانسته اند.
رتبه علمی کتاب
این کتاب از اعتباری والا نزد تاریخ نگاران حجاز برخوردار است و منابع بعد مانند شفاء الغرام تقی فأسی (۷۷۵-۸۳۲ق.) ، تاریخ مکه ابن ضیاء (م.۸۵۴ق.) ، وفاء الوفاء سمهودی (م.۹۱۱ق.) ، تاریخ المدینه نهروالی (م.۹۹۰ق.) ، تحصیل المرام ابن صباغ (۱۲۴۳-۱۳۲۱ق.) ، افادة الانام عبدلله الغازی (۱۲۹۰-۱۳۶۵ق.) و بسیاری از آثار دیگر به کتاب بهجة النفوس ارجاع داده اند. بهجة النفوس چندان اهمیت داشت که کتابی با نام تاریخ المدینه به عنوان ذیلی بر بهجة النفوس به قلم عبدالله بن حسین السیونی الحضرمی (م.۱۰۹۱ق.) در یک مجلد نگاشته شد.
منابع کتاب
...
کتاب بهجة النفوس والاسرار فی تاریخ دار هجرة المختار در تاریخ و فضائل مدینه و مسجد نبوی و بعضی از مکان های مذهبی آن شهر و در ضمن، مباحثی در سیره نبوی و خلفای راشدین است. برخی با عنوان «تاریخ مدینه» از آن یاد کرده اند. تقی الدین فأسی در فصل یازدهم شفاء الغرام از این کتاب اقتباس کرده است.
معرفی اجمالی نویسنده
عبدالله بن عبدالملک بن عبدالله بن مروان بکری قرشی ملقب به عفیف الدین از خاندان مرجانی است که به تونس نسب می برند. مرجانی در اسکندریه زاده شد و پس از مهاجرت به شبه جزیره در مکه ساکن گشت. وی به سال ۷۷۰ق. به تونس و سپس مغرب سفر کرد و از آن پس گزارشی از او در دست نیست. مرجانی در علوم گوناگون تبحر داشت و زندگی خود را وقف اصلاح امور دینی و معنوی مردم، از جمله آموزش قرآن به ایتام در مسجدالحرام ، کرد. شرح حال نگاران به مذهب او اشاره نکرده اند؛ اما می دانیم که جدش مالکی بوده است. برخی او را درگذشته به سال ۶۹۹ق. می دانند. اما به ظاهر او را با جدّش به اشتباه یکی شمرده اند. خود وی در بهجة النفوس تاریخ وفات جد خویش را همین سال می داند و به مدفن او در کوه های معروف به زلاج در تونس اشاره می کند. جد مرجانی، عبدالله بن عمر، از رجال سرشناس تونس، واعظ ، مفسر و در فقه مالکی و دانش حدیث چیره بوده است. پدر او در تونس به سال ۶۸۴ق. زاده شد و به مکه هجرت کرد. بعضی از معاصران، عبدالله مرجانی را زاده ۷۲۴ق. و درگذشته به سال۷۸۱ق. دانسته اند. (مقدمه، ص ه ) با بررسی منابع می توان به این اطمینان رسید که آنان عبدالله مرجانی را با برادرش محمد بن عبدالملک مرجانی (۷۲۴-۷۸۱ق.) که او نیز در زمره دانشوران بوده، به اشتباه یکی دانسته اند و تاریخ تولد و وفات او را بر عبدالله مرجانی تطبیق داده اند. به نظر می رسد اشتباه ناسخان در ثبت نام نویسنده بر نسخه های بهجة النفوس موجب این آمیختگی شده است. از استادان عبدالله مرجانی می توان از محمد بن محمد الیعمری (م.۷۳۴ق.) صاحب کتاب عیون الاثر فی فنون المغازی و السیر نام برد. او را تاریخ نگار و صاحب آثاری در تصوف دانسته اند.
رتبه علمی کتاب
این کتاب از اعتباری والا نزد تاریخ نگاران حجاز برخوردار است و منابع بعد مانند شفاء الغرام تقی فأسی (۷۷۵-۸۳۲ق.) ، تاریخ مکه ابن ضیاء (م.۸۵۴ق.) ، وفاء الوفاء سمهودی (م.۹۱۱ق.) ، تاریخ المدینه نهروالی (م.۹۹۰ق.) ، تحصیل المرام ابن صباغ (۱۲۴۳-۱۳۲۱ق.) ، افادة الانام عبدلله الغازی (۱۲۹۰-۱۳۶۵ق.) و بسیاری از آثار دیگر به کتاب بهجة النفوس ارجاع داده اند. بهجة النفوس چندان اهمیت داشت که کتابی با نام تاریخ المدینه به عنوان ذیلی بر بهجة النفوس به قلم عبدالله بن حسین السیونی الحضرمی (م.۱۰۹۱ق.) در یک مجلد نگاشته شد.
منابع کتاب
...
[ویکی حج] بهجة النفوس و الاسرار فی تاریخ دار هجرة المختار کتابی در تاریخ محلی مدینه، نوشته عبدالله بن عبدالملک مرجانی (زنده تا 770ق.) به زبان عربی می باشد.
محتوای کتاب در رابطه با فضائل مدینه و مسجد نبوی و بعضی از مکان های مذهبی آن شهر، پاسخ به شبهاتی درباره حرمت زیارت قبر پیامبر(ص) و توسل و شفاعت طلبی و مباحثی در سیره نبوی و خلفا است.
کتاب دارای اهمیت و اعتبار زیادی نزد تاریخ نگاران حجاز است و بسیاری از منابع و آثار دیگر به کتاب بهجة النفوس ارجاع داده اند. برون رفت از موضوع اصلی فصل و بیان مطالب پیرامونی، بیان دیده ها و خاطرات خود، و گزارش سخنان بدون سند و بی پایه و اساس از ویژگی های این کتاب است.
محتوای کتاب در رابطه با فضائل مدینه و مسجد نبوی و بعضی از مکان های مذهبی آن شهر، پاسخ به شبهاتی درباره حرمت زیارت قبر پیامبر(ص) و توسل و شفاعت طلبی و مباحثی در سیره نبوی و خلفا است.
کتاب دارای اهمیت و اعتبار زیادی نزد تاریخ نگاران حجاز است و بسیاری از منابع و آثار دیگر به کتاب بهجة النفوس ارجاع داده اند. برون رفت از موضوع اصلی فصل و بیان مطالب پیرامونی، بیان دیده ها و خاطرات خود، و گزارش سخنان بدون سند و بی پایه و اساس از ویژگی های این کتاب است.