[ویکی نور] آیت الله شیخ محمد بهاری در خانواده ای اصیل و مذهبی چشم به جهان گشود. او فرزند میرزا محمد بهاری، از ستارگان تابناک آسمان علم و عرفان است. بهاری در سال 1265ق در شهر بهار از توابع همدان متولد شد.
وی همراه حاج شیخ محمد باقربهاری به مکتب خانه ملاّ عباس علی در بهار رفته و خواندن و نوشتن را آموخت و قرائت قرآن و احکام شرعی را فراگرفت. او علاقه زیادی به آموختن علم داشت. وی در نوجوانی دروس حوزوی را نزد ملاّ جعفر بهاری فراگرفت. ملا جعفر گذشته از این که از مدارج علمی بالایی برخوردار بود، زاهدی با تقوا نیز بود. ضمیرِ پاک، قلب مطمئن و آرامش خاطر، از ویژگی های اخلاقی وی بود. گویا شکل گیری پایه های اولیه علمی عرفانی ایشان در کلاس درس ملا جعفر بوده است.
وی پس از اتمام تحصیلات مقدماتی در همدان، برای ادامه تحصیل به بروجرد عزیمت کرده و در درس آیت الله حاج میرزا محمود بروجردی، پدر آیت الله آقا حسین بروجردی شرکت نمود. او پس از اخذ درجه اجتهاد در 32 سالگی، به زادگاه خود ب ازگشت. وی مدت کوتاهی در بهار به ارشاد مردم پرداخت و در دوران جوانی، همراه پدر به زیارت اماکن مقدّس در عراق رفت.
وی در سال 1297ق برای ادامه تحصیلات وارد حوزه علمیه نجف اشرف گردید. وی در نجف از ملازمان درس آخوند ملا حسینقلی همدانی و از شاگردان ممتاز او بود. آخوند همدانی درباره اش فرمود: «حاج شیخ محمد بهاری، حکیم اصحاب من است». بهاری در درس آخوند ملاّ حسینقلی شوندی درجزینی همدانی نیز شرکت کرده و تا زمان وفات آن مرد بزرگ، از محضر پر فیضش بهره مند گردید.
شاگردان شیخ محمد بهاری در حوزه علمیه نجف، ضمن تحصیل علوم دینی، به تدریس نیز مشغول بودند. عارف فرزانه، شیخ لطیف بهاری (فرزند ملاّ درویش) از شاگردان او بود.
آثار علمی ایشان منحصر به مکاتباتی است که برای شاگردان خود نگاشته است. تعدادی از این مکاتبات ارزشمند در کتاب «تذکرة المتقین» به گرد آمده است. شیخ آقا بزرگ تهرانی در «الذریعة الی تصانیف الشیعة»، از کتاب «منشآت» بهاری یاد می کند. کتاب دیگری به نام «کتاب القضاء» را نیز به وی نسبت می دهند.
وی همراه حاج شیخ محمد باقربهاری به مکتب خانه ملاّ عباس علی در بهار رفته و خواندن و نوشتن را آموخت و قرائت قرآن و احکام شرعی را فراگرفت. او علاقه زیادی به آموختن علم داشت. وی در نوجوانی دروس حوزوی را نزد ملاّ جعفر بهاری فراگرفت. ملا جعفر گذشته از این که از مدارج علمی بالایی برخوردار بود، زاهدی با تقوا نیز بود. ضمیرِ پاک، قلب مطمئن و آرامش خاطر، از ویژگی های اخلاقی وی بود. گویا شکل گیری پایه های اولیه علمی عرفانی ایشان در کلاس درس ملا جعفر بوده است.
وی پس از اتمام تحصیلات مقدماتی در همدان، برای ادامه تحصیل به بروجرد عزیمت کرده و در درس آیت الله حاج میرزا محمود بروجردی، پدر آیت الله آقا حسین بروجردی شرکت نمود. او پس از اخذ درجه اجتهاد در 32 سالگی، به زادگاه خود ب ازگشت. وی مدت کوتاهی در بهار به ارشاد مردم پرداخت و در دوران جوانی، همراه پدر به زیارت اماکن مقدّس در عراق رفت.
وی در سال 1297ق برای ادامه تحصیلات وارد حوزه علمیه نجف اشرف گردید. وی در نجف از ملازمان درس آخوند ملا حسینقلی همدانی و از شاگردان ممتاز او بود. آخوند همدانی درباره اش فرمود: «حاج شیخ محمد بهاری، حکیم اصحاب من است». بهاری در درس آخوند ملاّ حسینقلی شوندی درجزینی همدانی نیز شرکت کرده و تا زمان وفات آن مرد بزرگ، از محضر پر فیضش بهره مند گردید.
شاگردان شیخ محمد بهاری در حوزه علمیه نجف، ضمن تحصیل علوم دینی، به تدریس نیز مشغول بودند. عارف فرزانه، شیخ لطیف بهاری (فرزند ملاّ درویش) از شاگردان او بود.
آثار علمی ایشان منحصر به مکاتباتی است که برای شاگردان خود نگاشته است. تعدادی از این مکاتبات ارزشمند در کتاب «تذکرة المتقین» به گرد آمده است. شیخ آقا بزرگ تهرانی در «الذریعة الی تصانیف الشیعة»، از کتاب «منشآت» بهاری یاد می کند. کتاب دیگری به نام «کتاب القضاء» را نیز به وی نسبت می دهند.
wikinoor: بهاری_همدانی،_محمد_بن_محمد