بهارستان جامی

[ویکی نور] «بهارستان» یا «روضة الأخبار و تحفة الأبرار»، اثر عبدالرحمان جامی (817 - 898ق / 1414 - 1493م)، کتابی در حکایات و اندرزهای اخلاقی به نثر ساده و مسجع آمیخته با نظم می باشد که به زبان فارسی و در سال 892ق، نوشته شده است.
جامی این کتاب را برای فرزندش، ضیاء الدین یوسف که به «آموختن مقدمات کلام عرب و اندوختن قواعد فنون ادب» اشتغال داشت، گردآوری نموده و آن را به پادشاه تیموری سلطان حسین بایقرا (سل 873 - 911ق / 1468 - 1505م) تقدیم داشته است.
کتاب، شامل یک مقدمه، هشت روضه و یک خاتمه بوده و به شیوه گلستان سعدی و به تقلید از آن تألیف شده است.
این تقلید، در موضوع، قالب بندی و شیو نگارش کتاب آشکار است؛ بااین همه، تفاوت هایی هم میان این دو اثر دیده می شود. صفا و سادات ناصری، این تفاوت ها را در عین تمایل به سادگی، در غلبه سخن منظوم، فراوانی سجع و تکلف در بهارستان دانسته اند. افصح زاد، مشابهت این دو اثر را در شکل و صورت و تفاوت های آن ها را در نگرش دو مؤلف می داند و می افزاید که سعدی، برای بیان و تفهیم افکار و عقاید خود به حکایات تاریخی، روایات و مطایبات توسل جسته؛ درحالی که جامی تنها به بیان تجربه، دانش، بینش و آمال خود پرداخته است.
ابراهیم حریری تفاوت میان این دو اثر را در شمار اشعار و چگونگی به کاربردن آن ها می داند و معتقد است که در بهارستان، اشعار بیشتری دیده می شود و شعر در این کتاب، ترجمه کاملی است از نثر ماقبل خود؛ درحالی که در گلستان، شعر در خدمت تأیید، تکمیل و یا تزیین بخش منثور هر داستان است. او همچنین می افزاید که جامی به جای نوشتن یک کتاب اجتماعی و ادبی که برای متکلم و مترسل مفید باشد، کتابی در تصوف، عرفان، هزل، نقد شعر و اخلاقیات نوشته و به اثر خود، جنبه علمی و درسی داده است.