بهاءالدوله بهاءالدین بن میرقوام الدین

[ویکی نور] بهاء الدوله رازی، پزشک و عارف ایرانی در قرن نهم و دهم هجری است. وی نواده سید محمد نوربخش (795ق - 869ق) بنیان گذار طریقه نوربخشیه بود ... برخی منابع، نام او را محمدحسین نوربخشی، فرزند قوام الدین، نوشته اند ...
لقب او را نیز بهاء الدین ... و بهاء الدوله ... ثبت کرده اند و عنوان کامل او در پایان نسخه خطی «خلاصة التجارب» بهاء الدوله پسر شاه قاسم پسر شمس الدین محمد نوربخشی آمده است.
شاه قاسم پدر بهاء الدوله علاوه بر مرشدی طریقت خویش، در پزشکی نیز تسلط داشت؛ چنان که بهاء الدوله در «خلاصة التجارب» از وی با عنوان حضرت یاد کرده و درمان هایش را متذکر شده است. وی در 927ق، درگذشت ... شمس الدین، برادر بهاء الدوله، نیز گاهی به پزشکی می پرداخت...
از تاریخ تولد بهاء الدوله اطلاع دقیقی در دست نیست؛ اگرچه با استناد به سال تألیف مهم ترین اثر او، «خلاصة التجارب» می توان او را متولد حوالی 860ق دانست، و همان گونه که از نسبت او پیداست موطنش ری بوده و پدرش نیز در همان جا به دنیا آمده است ...
از مطالب خواندمیر ... سفرهایی را که بهاء الدوله در طول زندگی اش انجام داده می توان مشخص کرد. خود او نیز در جاهای مختلف «خلاصة التجارب» از کاشان، نطنز، اصفهان، هرات و استرآباد یاد می کند. از معلمان و استادان بهاء الدوله اطلاعی نداریم، جز اینکه او به بعضی کارهای درمانی پدرش (رجوع کنید به «خلاصة التجارب»، باب دوم) اشاره می کند.
بهاء الدوله رازی، روش نیا و پدر خویش را در تصوف دنبال کرد و از مشایخ طریقه نوربخشیه بود. به نوشته خواندمیر ...، وی در اواخر زندگی سلطان حسین بایقرا (842ق - 911ق) به هرات رفت و در خانقاه خواجه افضل الدین کرمانی اقامت گزید و مورد توجه بایقرا بود. پس از مرگ بایقرا، بهاء الدوله به ری بازگشت و سپس به آذربایجان رفت و به شاه اسماعیل صفوی پیوست و پس از دو سه سال اقامت در آنجا، به گفته رازی حَسب اقتضاء قضا مؤاخذه شده، درگذشت ...؛ این تعبیر، ممکن است اشاره به کشته شدن او باشد.