بنی صدر ابوالحسن

دانشنامه آزاد فارسی

بنی صدر، ابوالحسن (همدان ۱۳۱۲ش)
ابوالحسن بنی صدر
نخستین رئیس جمهور در نظام جمهوری اسلامی ایران. در زمان تحصیل، متأثر از جنبش ملی شدن صنعت نفت به رهبری دکتر مصدق، به مسائل سیاسی علاقه مند شد و به فعالیت در جبهۀ ملی پرداخت. پس از کودتای ۲۸ مرداد در محافل دانشجویی جبهۀ ملی و انجمن های اسلامی فعالیت داشت. در اواخر دهۀ ۱۳۳۰ به دانشکدۀ الهیات راه یافت و پس از اخذ مدرک کارشناسی وارد مؤسسۀ تحقیقات اجتماعی شد که این موضوع او را به مطالعات اقتصادی کشاند. سپس، در دانشکدۀ حقوق دانشگاه تهران در رشتۀ اقتصاد تحصیل کرد و در اوایل دهۀ ۱۳۴۰ دو بار به جرم فعالیت های سیاسی دستگیر شد. پس از قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ به جریان های مذهبی نزدیک تر شد و از جبهۀ ملی دوم فاصله گرفت. در سال های میانی دهۀ ۱۳۴۰ برای ادامۀ تحصیل و فعالیت سیاسی به فرانسه رفت و در آن جا با عنوان جبهۀ ملی سوم و نیز در رابطه با نهضت آزادی ایران به فعالیت ادامه داد. وی پیش از انقلاب در نجف با امام خمینی (ره) دیدار کرد و هنگام سفر امام به پاریس به ایشان نزدیک شد، چنان که جراید خارجی از وی به عنوان یکی از رهبران انقلاب و مشاوران امام خمینی (ره) نام می بردند. بنی صدر همراه با امام به ایران بازگشت و در اوایل ۱۳۵۸ به شورای انقلاب پیوست. وی نمایندۀ مردم تهران در مجلس خبرگان بررسیِ قانون اساسی، وزیر امور خارجه، سرپرست وزارت اقتصاد و دارایی و مدیرمسئول روزنامۀ انقلاب اسلامی بود. در انتخابات نخستین دورۀ ریاست جمهوری ایران با ۱۱میلیون رأی به این مقام برگزیده شد و با آغاز جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، از سوی امام خمینی (ره) به سِمت فرماندهی کل قوا ارتقا یافت. بنی صدر در تقابل با شورای انقلاب، حزب جمهوری اسلامی و مجلس اوّل، کشور را درگیر انتخاب نخست وزیر و هیئت دولت نمود و سرانجام محمدعلی رجایی را برای نخست وزیری به مجلس معرفی کرد. نزدیکی وی به مجاهدین خلق و درگیری های شدیدی که این ائتلاف با نیروهای هوادار انقلاب از اسفند ۱۳۵۹ تا خرداد ۱۳۶۰ به وجود آورد، سرانجام سبب شد تا طرح لایحۀ عدم کفایت سیاسی وی در مجلس مطرح و تصویب شود. درپی آن، امام خمینی (ره) فرمان عزل وی را صادر کرد و او با لباس مبدل همراه با مسعود رجوی، رهبر سازمان مجاهدین خلق، به پاریس گریخت. در پاریس شورای مقاومت ملی را همراه با عده ای از شخصیت ها و سازمان های مخالف جمهوری اسلامی به وجود آورد، اما دو سال بعد به دلیل سلطۀ مجاهدین از آن کناره گرفت و فعالیت های مطبوعاتی و سیاسی خود را در همان راستا در پاریس ادامه داد. ازجمله آثار اوست: اقتصاد توحیدی؛ تضاد و توحید؛ تعمیم امامت؛ اصول و ضابطه های حکومت اسلامی؛ نفت و سلطه؛ منافقان از دیدگاه ما؛ درس تجربه، که خاطرات اوست.

پیشنهاد کاربران

بپرس