بنوساسان

بَنوساسان
لقبی که بر گروهی از گدایان اطلاق می شده است. واژۀ «ساسی» در قرون ۴ و ۵ق در معنی گدا به کار می رفته است و سبب تغییرشکل آن به واژۀ ساسانی به درستی دانسته نیست. گویا این گروه خود را به شیخ یا مرادی به نام ساسان منسوب می کردند و سپس نویسندگان کوشیده اند تا این نام را با پادشاهان ساسانی، یا افسانه های آن ها منطبق کنند. گدایانی که خود را چنین می خواندند و به این نام هم فخر می کردند، ویژگی هایی داشتند که نخست زیرکی و هوشمندی و سپس ادب ورزی بوده است. کاربرد معنایی بنی ساسان بسیار گسترده بود و شعبده بازان، رمّالان، فالگیران، جادوگران، متظاهران به انواع بیماری، بوزینه داران، خرس گردانان، گدایان و درویشان، همه را دربر می گرفته است. حاجی خلیفه از فنونی که در این نوع گدایی به کار می رفت، همچون علمی یاد کرده و آن را «علم الحیل الساسانیه» خوانده است. زمانی که گدایی با تردستی، دزدی و فریب کاری درآمیخت، نوعی اعتبار عام یافت و از قرن ۳ق از توجه ادیبان برخوردار شد و آثاری به نظم و نثر در این زمینه پدید آمد که از آن جمله می توان به حِیَل اللصوص، البخلاء، اشعاری از عُکْبَری و ابودلف خزرجی و مقامات بدیع الزمان همدانی اشاره کرد.