بندر گَز شهری از توابع بخش مرکزی و مرکز شهرستان بندر گز و در غرب استان گلستان و در فاصله ۴۲ کیلومتری شهر گرگان واقع شده است.
از شمال به خلیج گرگان و شبه جزیره میانکاله در دریای خزر، از شرق به کردکوی، از غرب به گلوگاه و بهشهر، و از جنوب به نواحی جنگلی کوه های جهان مورای رشته کوه البرز محدود شده است.
... [مشاهده متن کامل]
بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵ جمعیت شهر بندرگز برابر با ۲۰٬۷۴۲ نفر جمعیت بوده است. مردم بندرگز به گویش بندرگزی از زبان مازندرانی گویش می کنند.
شهر باستانی نامیه که از شهرهای تاریخی طبرستان می باشد در منطقه بندرگز قرار داشت. به گفته اردشیر برزگر شهر نامیه یا ناموئه در نزدیکی ران بندرگز می باشد. شهر نامیه میان دو شهر تمیشه ( کردکوی ) و لمراسک ( گلوگاه ) قرار داشت.
بندرگز به طور قطع بیش از پانصد سال قدمت دارد؛ زیرا بر اساس نوشته های عارف دیهیم، شاه اسماعیل صفوی در زمان لشکرکشی به قصد تصرف سواحل شرقی دریای خزر، در هنگام مراجعت مدتی در قصبه کناره ( بندرگز امروزی ) اتراق نمود. اقامت وی در این قصبه مصادف می شود با یک حادثه بزرگ آتش سوزی که به دستور شاه اسماعیل سربازان لشکر به کمک مردم شتافتند و آتش را خاموش نمودند.
قصبهٔ کناره، بعدها در دوره کریم خان زند به علت ارتباط با روسیه تزاری که در شمال وجود داشت مورد توجه قرار می گیرد و با مهاجرت عده ای از اهالی روستاهای پیرامونی به این ناحیه، بر شمار خانه ها و دکان های چوبی اضافه شد. در حدود سال های ۱۲۰۰ خورشیدی، مردم گز ( انزان ) که از گذشته های دور برای ماهیگیری پس از طی چهار کیلومتر راه به ساحل این دریا می آمدند، برای همیشه در این منطقه ساکن شدند تا هستهٔ اولیه شهر بندرگز را بنیان بگذارند تا یک دههٔ بعد یعنی حدود ۱۲۱۰ خورشیدی با ساخت تأسیسات مبتدی بندری و کشتیرانی از رونق زیادی برخوردار شود و به صورت بندری فعال در بیاید. به همین دلیل نام آن از دو بخش بندر + گز نامیده شد. رویش درختچه های گز در مناطق ساحلی آن ظاهراً یکی از دلایل نام گذاری این بندر می باشد.
بندرگز ( بندر جز ) از دوران قاجار با ایجاد یک تجارتخانه ( انبار بزرگ کالا ) توسط روس ها در زمان محمد شاه ( ۱۲۳۶ ه. ق ) قطب مهم اقتصادی – تجاری منطقه استرآباد محسوب می شد. مدتی بعد در اوایل حکومت ناصرالدین شاه با ساخت یک اسکله چوبی و عامل شعبه بانک استقراضی روس این بندر ای یک سو یه استرآباد، دامغان، شاهرود، مازندران، و تهران و از سوی دیگر با چرکن، بادکوبه و هشترخان روسیه در تماس تجاری بود. از همین تاریخ مهاجرت از شهرهای روسیه به سوی بندرگز آغاز گردید که ارمنی ها بیشترین تعداد مهاجرین را تشکیل می دادند. این گروه مدت ها بعد صاحب بسیاری از از املاک و مغازه ها گردیدند و سال ها نبض و محور اصلی اقتصاد تجاری منطقه را در دست داشتند. قدرت اقتصادی و تراکم جمعیت آن ها باعث نفوذشان در این ناحیه شد؛ چنان که یکی از ارمنی ها در اوایل حکومت رضا شاه ( ۱۳۰۵ ش ) به نمایندگی مجلس مردم این منطقه انتخاب گردید.
از شمال به خلیج گرگان و شبه جزیره میانکاله در دریای خزر، از شرق به کردکوی، از غرب به گلوگاه و بهشهر، و از جنوب به نواحی جنگلی کوه های جهان مورای رشته کوه البرز محدود شده است.
... [مشاهده متن کامل]
بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵ جمعیت شهر بندرگز برابر با ۲۰٬۷۴۲ نفر جمعیت بوده است. مردم بندرگز به گویش بندرگزی از زبان مازندرانی گویش می کنند.
شهر باستانی نامیه که از شهرهای تاریخی طبرستان می باشد در منطقه بندرگز قرار داشت. به گفته اردشیر برزگر شهر نامیه یا ناموئه در نزدیکی ران بندرگز می باشد. شهر نامیه میان دو شهر تمیشه ( کردکوی ) و لمراسک ( گلوگاه ) قرار داشت.
بندرگز به طور قطع بیش از پانصد سال قدمت دارد؛ زیرا بر اساس نوشته های عارف دیهیم، شاه اسماعیل صفوی در زمان لشکرکشی به قصد تصرف سواحل شرقی دریای خزر، در هنگام مراجعت مدتی در قصبه کناره ( بندرگز امروزی ) اتراق نمود. اقامت وی در این قصبه مصادف می شود با یک حادثه بزرگ آتش سوزی که به دستور شاه اسماعیل سربازان لشکر به کمک مردم شتافتند و آتش را خاموش نمودند.
قصبهٔ کناره، بعدها در دوره کریم خان زند به علت ارتباط با روسیه تزاری که در شمال وجود داشت مورد توجه قرار می گیرد و با مهاجرت عده ای از اهالی روستاهای پیرامونی به این ناحیه، بر شمار خانه ها و دکان های چوبی اضافه شد. در حدود سال های ۱۲۰۰ خورشیدی، مردم گز ( انزان ) که از گذشته های دور برای ماهیگیری پس از طی چهار کیلومتر راه به ساحل این دریا می آمدند، برای همیشه در این منطقه ساکن شدند تا هستهٔ اولیه شهر بندرگز را بنیان بگذارند تا یک دههٔ بعد یعنی حدود ۱۲۱۰ خورشیدی با ساخت تأسیسات مبتدی بندری و کشتیرانی از رونق زیادی برخوردار شود و به صورت بندری فعال در بیاید. به همین دلیل نام آن از دو بخش بندر + گز نامیده شد. رویش درختچه های گز در مناطق ساحلی آن ظاهراً یکی از دلایل نام گذاری این بندر می باشد.
بندرگز ( بندر جز ) از دوران قاجار با ایجاد یک تجارتخانه ( انبار بزرگ کالا ) توسط روس ها در زمان محمد شاه ( ۱۲۳۶ ه. ق ) قطب مهم اقتصادی – تجاری منطقه استرآباد محسوب می شد. مدتی بعد در اوایل حکومت ناصرالدین شاه با ساخت یک اسکله چوبی و عامل شعبه بانک استقراضی روس این بندر ای یک سو یه استرآباد، دامغان، شاهرود، مازندران، و تهران و از سوی دیگر با چرکن، بادکوبه و هشترخان روسیه در تماس تجاری بود. از همین تاریخ مهاجرت از شهرهای روسیه به سوی بندرگز آغاز گردید که ارمنی ها بیشترین تعداد مهاجرین را تشکیل می دادند. این گروه مدت ها بعد صاحب بسیاری از از املاک و مغازه ها گردیدند و سال ها نبض و محور اصلی اقتصاد تجاری منطقه را در دست داشتند. قدرت اقتصادی و تراکم جمعیت آن ها باعث نفوذشان در این ناحیه شد؛ چنان که یکی از ارمنی ها در اوایل حکومت رضا شاه ( ۱۳۰۵ ش ) به نمایندگی مجلس مردم این منطقه انتخاب گردید.
