بَنایی هِرَوی، کمال الدین علی (هرات ـ فرارود ۹۱۸ق)
ریاضی دان، معمار، ادیب، شاعر، خوشنویس، موسیقی دان نظری و خواننده ایرانی. در جوانی چندی نزد امیرعلی شیر نوایی خدمت کرد، اما چون هزل گو و شوخ طبع بود، امیر از او رنجید و ناگزیر به شیراز رفت و مرید شیخ شمس الدین محمد لاهیجی پیشوای صوفیان نوربخشیه شد و اشعاری در ستایش او گفت. سپس در تبریز به دربار یعقوب آق قویونلو پیوست و مثنوی باغ ارم یابهرام و بهروز (۱۳۵۱ش) را به او پیشکش کرد. بنایی ستایشگر فرخ یسار شروان شاه، علی میرزا و سلطان بدیع الزمان میرزای تیموری نیز بود. او قصیده ای به نام «مجمع الغرایب» به گویش هِرَوی در ستایش علی میرزای تیموری دارد. در دربار شیبک خان سمت ملک الشعرایی یافت. پس از قتل شیبک خان به دست شاه اسماعیل صفوی در ۹۱۶ق، به فرارود گریخت. سرانجام در قتل عام عمومی آن سامان به دست یاراحمد اصفهانی، وزیر شاه اسماعیل، کشته شد. در پایان زندگی حالی تخلص می کرد. از استادان نظیره سازی است و اشعاری به پیروی و در پاسخ به سعدی و حافظ سروده است. دیوان اشعار بنایی ۹هزار بیت دارد. منظومۀ شیبانی نامه در فتوحات و مناقب محمدخان شیبانی و رساله ای در موسیقی (چاپ ۱۳۶۸ش) از دیگر آثار اوست.
ریاضی دان، معمار، ادیب، شاعر، خوشنویس، موسیقی دان نظری و خواننده ایرانی. در جوانی چندی نزد امیرعلی شیر نوایی خدمت کرد، اما چون هزل گو و شوخ طبع بود، امیر از او رنجید و ناگزیر به شیراز رفت و مرید شیخ شمس الدین محمد لاهیجی پیشوای صوفیان نوربخشیه شد و اشعاری در ستایش او گفت. سپس در تبریز به دربار یعقوب آق قویونلو پیوست و مثنوی باغ ارم یابهرام و بهروز (۱۳۵۱ش) را به او پیشکش کرد. بنایی ستایشگر فرخ یسار شروان شاه، علی میرزا و سلطان بدیع الزمان میرزای تیموری نیز بود. او قصیده ای به نام «مجمع الغرایب» به گویش هِرَوی در ستایش علی میرزای تیموری دارد. در دربار شیبک خان سمت ملک الشعرایی یافت. پس از قتل شیبک خان به دست شاه اسماعیل صفوی در ۹۱۶ق، به فرارود گریخت. سرانجام در قتل عام عمومی آن سامان به دست یاراحمد اصفهانی، وزیر شاه اسماعیل، کشته شد. در پایان زندگی حالی تخلص می کرد. از استادان نظیره سازی است و اشعاری به پیروی و در پاسخ به سعدی و حافظ سروده است. دیوان اشعار بنایی ۹هزار بیت دارد. منظومۀ شیبانی نامه در فتوحات و مناقب محمدخان شیبانی و رساله ای در موسیقی (چاپ ۱۳۶۸ش) از دیگر آثار اوست.