ریشه ی واژه ی بلوک چیست و آیا ادعای �ترکی بودن� آن درست است یا خیر.
- - -
۱. کاربردهای مختلف واژهٔ �بلوک� در فارسی
طبق منابع معتبر ( برهان قاطع، لغت نامه دهخدا، معین و … ) ، واژه �بلوک� در فارسی چندین معنا دارد:
... [مشاهده متن کامل]
1. ظرف شراب یا کوزه دهان گشاد ( نمونه شعری از رودکی ) .
2. واحد تقسیمات کشوری و روستایی: مثل بلوک فشافویه، بلوک زهرا، که در ایران پیش از ۱۳۱۶ خورشیدی رایج بوده.
3. به معنای دسته دسته، قسمت قسمت.
4. مفهوم جدید ( فرانسوی bloc ) : مثل �بلوک شرق و غرب�.
نکته: معانی ۱ و ۲ و ۳ کاملاً پیش از ورود واژه ی اروپایی bloc ( بلوک سیاسی ) وجود داشته اند.
- - -
۲. ادعای ترکی بودن واژه
🔹 برخی منابع ( مثل برهان قاطع ) نوشته اند: �بلوک به ترکی به معنی جماعت باشد�.
🔹 همچنین در �دیوان لغات الترک� ( قرن ۱۱ میلادی، اثر محمود کاشغری ) فعل بولمک ( bolmak ) به معنای �شدن، تقسیم شدن� و اسم بولوغ / بولوک ( boluq ) به معنای �بخش، دسته، قسمت� آمده است.
یعنی در ترکی کهن واژه ای شبیه �بولوغ/بلوگ� واقعاً به معنای �گروه، دسته� وجود دارد.
امروزه در ترکی استانبولی هم داریم:
b�l�k = گروه، دسته ( مثلاً یک گروهان نظامی ) .
از ریشه ی b�l - = بریدن، بخش کردن.
پس بُعد ترکی واژه انکارناپذیر است.
- - -
۳. ریشه شناسی در فارسی
اما در فارسی، ماجرا کمی پیچیده است:
معنای ظرف شراب و کوزه: این معنا در شعر رودکی ( قرن ۴ هجری ) آمده است. اگر واژه ترکی بود، باید پذیرفت که بسیار زود وارد فارسی شده. ولی این معنا ( کوزه، جام ) هیچ ربطی به �بخش، دسته� در ترکی ندارد. این احتمالاً واژه ای دیگر است ( دو ریشه متفاوت زیر یک صورت نوشتاری ) .
معنای بلوک = ولایت/دهستان: این معنا از دوره های میانه رایج است. به احتمال زیاد از ترکیب یا تأثیر ترکی b�l�k ( بخش، قسمت ) وارد فارسی دیوانی شده، چون در نظام حکومتی سلجوقی و تیموری واژگان ترکی زیادی برای تقسیمات نظامی و محلی به کار رفته اند.
فرانسوی bloc: این کاملاً بیگانه و وام واژه ی مدرن است و ربطی به ریشه های قدیمی ندارد.
- - -
۴. جمع بندی و پاسخ به ادعای �جعلیات�
✅ درست است که واژه ی بُلُک / بُلوک در ترکی قدیم وجود داشته و به معنای �گروه، دسته، بخش� بوده ( منبع: دیوان لغات الترک، ص ۲۳۹ ) . این معنا بعدها در فارسی هم برای تقسیمات کشوری استفاده شد.
✅ اما معنای دیگر �بلوک� در فارسی ( ظرف شراب، کوزه دهان گشاد ) هیچ ارتباطی با ریشه ترکی ندارد و احتمالاً یا از واژه های ایرانی میانه آمده یا تحول بومی در فارسی است.
✅ بنابراین:
بخشی از معانی �بلوک� در فارسی ( مثل ولایت و دهستان ) وام گرفته از ترکی است.
بخشی دیگر ( ظرف شراب، کوزه ) ایرانی و مستقل است.
معنای جدید سیاسی ( بلوک شرق و غرب ) وام از فرانسوی است.
- - -
منابع معتبر
محمود کاشغری، دیوان لغات الترک، ج ۲، ص ۲۳۹.
برهان قاطع، ذیل �بلوک�.
لغت نامه دهخدا، ذیل �بلوک�.
فرهنگ فارسی معین.
Clauson, An Etymological Dictionary of Pre - Thirteenth - Century Turkish, 1972, s. v. b�l�k.
- - -
🔻 بنابراین نتیجه این است که:
ادعای �بلوک یک واژه ی کاملاً ترکی است� نادرست و ساده سازی افراطی است.
این واژه چندریشه ای ( polygenetic ) است: هم ریشهٔ ترکی دارد ( در معنای بخش و جماعت ) و هم ریشهٔ ایرانی/فارسی ( در معنای ظرف و کوزه ) .
- - -
بلوک کلمه ای تورکی است که به معنی گروه و دسته می باشد دیوان الغات تورک ص239 تصحیح استاد صدیق فعل بولمک هم به معنی تقسیم کردن از همین ریشه است
منبع. عکس فرهنگ ریشه شناختی زبان فارسی دکتر محمد
بلوک کلمه ای ترکی است و جز کلمات مشخص هست از لحاظ ریشه. از ریشه بولمک به معنی جدا و تقسیم کردن مستخرج شده هست. وقتی زمین را بلوک بندی می کنند در واقع زمین به چندین قسمت تقسیم می شود. معنی تحت لفظی این کلمه جدا شده یا تقسیم شده هست. از ترکی به زبان های اروپایی راه پیدا کرده. کلمات از این ریشه در ترکی.
... [مشاهده متن کامل]
بل ( بیل )
بولگه ( منطقه )
بولوجی ( جدایی طلب ) کسی که میخاد کشور رو تقسیم کنه
من برای واژه بلوک واژه بخش رو پیشنهاد میکنم برای نمونه میگن کوی سینا بخش ۳ بسیارم کاربردی و روون هست
بلوک یک بسته بندی اشیاء غیر جاندار است و واژه فارسی الاصل است که از بال گرفته شده و عربی آن جناح است و جمع آن در پارسی بلوکات است بلوک راست بلوک چپ بالا و پایین چهار سمت آن است و لذا لاتین هم در این واژه
... [مشاهده متن کامل] با ماشریک است زیرا بازرگانان در داد وستد خود کار برد میداده اند. وامروز جمع یک موتور را هم بلوک موتور بلوک سلیندر و بلوک سر سیلندر وسلام علیکم و رحمته اللهولی خواهش دارم از عزیزان واژگان رایانه را که پدر فرهنگ ما را در آورد در فرهنگ ها اشاعه ندهندو او خودش بهخودی خود هجوم بی امان آورده است
ربطش اینه
Bulmak دانستن و یافتن
Bolmak یعنی تقسیم کردن
در تقسیم بندی ها بلوک شرق و بلوک غرب میگویند
در ساختمان سازی هر قطعه یک بولوک هست
و در کشور های اروپایی هر مجتمع مسکونی یک بلوک هست
Blockchain
در رمز ارز ها شنیده اید
زنجیره بهم پیوسته از قطعات
آخه بلوک چه ربطی به شهر داره؟ چه ربطی به تقسیم کردن داره؟ خود بلوک غیر قابل تقسیم است یعنی واحد سازنده. بلوک واژه ای هندواروپایی است.
بولوک ( بُلوک ) از بولمک یعنی تقسیم کردن =این کلمه ترکی هست و در لغت نامه فرانسوی اشاره شده
بولگه در ترکی یعنی منطقه ، بوله در سن اورییمین بوله ایسن یعنی تو پاره ای از وجودمی
منبع= لغت نامه دهخدا
... [مشاهده متن کامل]
رجوع شود به بولوک ، جدیدا مد شده دوشک ترکی رو تشک مینویسن کوتک ترکی رو کتک مینویسن و غیره و ریشه آن را فراموش میکنن
Bolum قسم
Boluk شرحه
Bolmak
و. . .
بولوک ( بُلوک ) از بولمک یعنی تقسیم کردن =این کلمه ترکی هست و در لغت نامه فرانسوی اشاره شده
بولگه در ترکی یعنی منطقه ، بوله در سن اورییمین بوله ایسن یعنی تو پاره ای از وجودمی
منبع= لغت نامه دهخدا
... [مشاهده متن کامل]
رجوع شود به بولوک ، جدیدا مد شده دوشک ترکی رو تشک مینویسن کوتک ترکی رو کتک مینویسن و غیره و ریشه آن را فراموش میکنن
گروهبندی
این واژه را همچنین به آرش گروهبندی های سازمانی و سیاسی و اجتماعی و اقتصادی و رزمی نیز در زبان پارسی بکار گرفته و می گیرند. در چنان باره هایی می توان آمیخته واژه ی �گروهبندی� را بجای �بلوک� بکار برد؛ نمونه:
... [مشاهده متن کامل]
سرکار ( آقای ) نخست وزیر �فدرال� گفت که که مردمِ دودمان او بسختی می توانند هر گونه جنگی در اروپا را به پندار آورند. این بیگمان در هماوندی با روز و روزگارِ ( وضعیت ) پیرامونِ اوکراین گفته می شود؛ ولی ما گواه جنگ در اروپا بودیم؛ آیا چنین نیست؟ از سوی گروهبندی ( �بلوک� ) �ناتو� در رویارویی با ( علیه ) یوگسلاوی پدید آمد".
برگرفته از یادداشت بسیار شلخته ای در یکی از تارنگاشت ها با ویرایش، پارسی و پاکیزه نویسی درخور از سوی اینجانب.
( بلوک ) واژه ای هندواروپایی است که در زبان سانسکریت به آن फलक ( phalaka ) می گفتند.
هندی ها به آن ( फलक ( phalak می گفتند. ایتالیایی ها به آن folcire و به لاتین نیز
fulciō ( perhaps from variation *bʰelḱ ) و در زبان آلمانی کهن ( proto - germanic ) به آن balko می گفتند
... [مشاهده متن کامل]
منبع:Kroonen, Guus ( 2013 ) Etymological Dictionary of Proto - Germanic
و آلمانی ها امروزه با آنکه block و کارواژه blocken ( بستن ) را بکار می برند ولی بیشتر بجای block از واژه Baustein بهره می برند، هنگامیکه می خواهند بگوید فلان چیز از بلوک های کوچک ساخته شده است. Stein=سنگ، Bau=ساخت/ساختار/ساختمان.
بنابراین واژه ای که به جای بلوک پیشنهاد می شود، سنگسازه ( سنگ سازه ) می باشد.
یا ( پار ( ا ) سازه:پار یا پارا/ساز/ه ) یا بُنسازه.
نمونه:
. Alle Materie ist aus kleinen Bausteinen ( آلمانی )
ترجمه: همه مواد از سنگ سازه های کوچک تشکیل شده اند. ( پارسی )
چارچوب
در زبان بلوچی به معنی مادربزگ هست
بلوک : واژه ی بلوک یک واژه ی ترکی است از مصدر "بؤلْمَک" به معنی تقسیم کردن چیزی را به قسمت های کوچک تقسیم کردن و جدا نمودن . بؤلوک یا به قول فارس ها بلوک به معنی " تقسیم شده ، قطعه شده " یک قسمت از چند قسمت جدا شده " معنی می دهد . این واژه از زبان ترکی به زبان انگلیسی و آلمانی هم وارد شده Block ، ایتالیایی Bloccare ، فرانسوی Bloquer و. . .
... [مشاهده متن کامل]
واژه بلوک یک نوع مصالح ساختمانی هم معنی اش قطعه قطعه می باشد .
بلوک Block ( اصطلاح خیاطی ) : به معنی قالب اولیه الگو.
مشاهده ادامه پیشنهادها (١٠ از ١٦)
