بلاستولاسیون

بلاستولاسیون ( به انگلیسی: Blastulation ) ، مرحله ای از تکوین اولیه رویانی است که منجر به تولید بلاستولا ( به انگلیسی: Blastula ) می گردد. [ ۱] بلاستولا ( از یونانی βλαστός با تلفظ blastos به معنای جوانه زنی ) کره توخالی از سلول ها به نام بلاستومر است که حفره پر از مایع بلاستوسل را دربر می گیرد. [ ۱] [ ۲] تکوین رویانی از بارورسازی سلول تخم توسط اسپرم آغاز شده، سپس سلول تخم به زیگوت تبدیل شده و زیگوت نیز با تسهیم تبدیل به مورولا می گردد. تنها زمانی که تشکیل شده، رویان اولیه تبدیل به بلاستولا می گردد. بلاستولا قبل از گاسترولا که لایه های زایا را تشکیل میدهد، به وجود می آید. [ ۳]
یک ویژگی مشترک بلاستولای مهره داران این است که شامل لایه ای از بلاستومر به نام بلاستودرم است که بلاستوسل را احاطه نموده. [ ۴] [ ۵] در پستانداران، بلاستولا به بلاستوسیست اشاره دارد. بلاستوسیست شامل یک امبریوبلاست ( یا توده سلولی درونی ) است که در نهایت تبدیل به ساختار مشخصی به نام جنین و یک تروفوبلاست می گردد که سیر تکوین خود را برای تبدیل به بافت های خارج - رویانی ادامه می دهد. [ ۳] [ ۶]
طی بلاستولاسیون، فعالیت قابل توجهی در رویان اولیه رخ می دهد تا قطبیت سلولی، تمایز سلولی، تشکیل محور و تنظیم بیان ژن صورت پذیرد. [ ۷] در بسیاری از جانورانی چون دروزوفیلا و زنوپوس، گذار میان بلاستولایی ( MBT ) ، مرحله ای حیاتی در تکوین است که طی آن، mRNA مادری تجزیه شده و کنترل تکوین به رویان سپرده می گردد. [ ۸] بسیاری از برهمکنش های بین بلاستومرها به بیان کادهرین، به خصوص E - کادهرین در پستانداران و EP - کادهرین در دوزیستان وابسته است. [ ۷]
مطالعه ی بلاستولا و تمایز سلولی، پیامدهای زیادی در تحقیقات سلول های بنیادی و فناوری کمک باروری دارد. [ ۶] در زنوپوس ( Xenopus ) ، بلاستومرها به صورت سلول های بنیادی پرتوان رفتار کرده که در چندین مسیر، بسته به نوع پیام رسانی سلولی، به سمت پایین مهاجرت می کنند. [ ۹] با دستکاری پیام های سلولی طی مرحله بلاستولای تکوین، بافت های مختلفی ممکن است شکل بگیرند. این توانایی را می توان در پزشکی ترمیمی، برای درمان بیماری ها و آسیب ها به کار برد. لقاح in vitro شامل کاشت ( لانه گزینی ) یک بلاستولا در رحم مادر است. [ ۱۰] لانه گزینی سلولی بلاستولایی را می توان جهت درمان ناباروری بکار برد.