بقعه شیخ جبرییل کلخوران

بُقعۀ شیخ جبرئیل کَلْخوران (اردبیل)
بُقعه شیخ جبرئیل کَلْخوران
آرامگاه شیخ امین الدین جبرئیل ـ پدر شیخ صفی و جدّ سلاطین صفوی، و بنابر قول رایج در زمان صفویان، از نوادگان امامزاده حمزه، فرزند امام موسی کاظم (ع). تاریخ بنای اولیۀ بقعه مشخص نیست، و آن را از بناهای دورۀ صفوی یا پیش از آن می دانند. براساس منابع موجود، شیخ اَبْدال، متولّی بقعه، در دورۀ شاه عباس اول گنبد آن را کاشی کاری کرده است. کتیبه های بنا نشان می دهد که بنا در نیمۀ اول قرن ۱۲ق مرمت شده است. این بنا در محوطه ای مشجر قرار دارد. گنبدخانه و رواق، از مهم ترین فضاهای آن به شمار می روند؛ ایوان ها، ایوانچه ها، و طاق نماهای گردِ بنا، به محوطۀ بیرون آن رو کرده اند. گنبدخانه، گنبدی دوپوش بر فراز خود دارد. پوش زیرین، تزیینات مقرنس گچی و نقاشی روی گچ داشته، و پوش خارجی از کاشی های فیروزه ای و طلایی پوشیده بوده است. در دورۀ اخیر، گنبد خارجی و تزیینات پوش داخلی گنبد آسیب دیده اند؛ در دهه های گذشته پوش خارجی گنبد به صورت آجری و بی تزیین، و مقرنس زیر گنبد بازسازی شده اند، لیکن بسیاری از نقاشی های این مقرنس ازمیان رفته اند.