بغدادی اسماعیل پاشا

دانشنامه آزاد فارسی

بَغدادی، اسماعیل پاشا (بغداد ۱۲۵۵ـ استانبول ۱۳۳۹ق)
نظامی، کتاب شناس و زندگی نامه نویس عثمانی. از زندگی او اطلاعات چندانی در دست نیست. در ۱۲۹۲ق به استانبول رفت و در انقلاب ۱۳۲۶ق، که به اعلام مشروطیت انجامید، شرکت داشت. مهم ترین اثرش ایضاح المَکْنون فی الذّیل علی کَشْفُ الظُّنون حاجی خلیفه است که سرآمد ذیل های نُه گانه است که بر این کتاب نوشته شده است. ایضاحُ المَکْنون در ۲ جلد است و از نظر نحوۀ نگارش و تنظیم عیناً شبیه کَشْفُ الظُّنون است. بر اساس عنوان کتاب ها و به صورت الفبایی مرتب شده و علاوه بر اطلاعات کتاب شناختی، خلاصه ای نیز از کتاب در آن آورده شده است. اسماعیل پاشا پاره ای از خطاهای حاجی خلیفه را متذکر شده است. ایضاحُ المَکْنون حاوی اطلاعات کتاب شناختی ۱۵هزار عنوان کتاب است که در تنظیم کَشْفُ الظُّنون از قلم افتاده و یا در خلاصۀ زمانی تألیف دو اثر منتشر شده است. این اثر با تصحیح محمد شرف الدین یالتقایا و رفعت بیلگه کلیسی منتشر شده است (۱۳۱۴ش). اثر دیگر اسماعیل پاشا هدیة العارفین: اسماء المؤلفین و آثار المصنّفین، (در ۲ جلد) حاوی حدود ۹هزار سرگذشت نامه و مشخصات کتاب شناختی ۵۰هزار عنوان کتاب است که بر حسب نام کوچک مؤلفین و به صورت الفبایی مرتب شده است. این کتاب نخستین بار پس از درگذشت مؤلف در استانبول منتشر شد.

پیشنهاد کاربران

بپرس