[ویکی نور] بصائر ذوی التمیز فی لطائف الکتاب العزیز اثر مجدالدین محمد بن یعقوب فیروزآبادی (متوفی 817ق)، کتابی است که در آن به موضوعات مختلف علوم قرآنی، از جمله وجوه و نظایر پرداخته شده است.
نویسنده این اثر را برای سلطان اسماعیل بن عباس صفوی به زبان عربی در قرن هشتم هجری نوشته است ... تحقیق کتاب توسط محمدعلی النجار به انجام رسیده است.
کتاب با سه مقدمه به قلم مهدی علام، محقق و نویسنده آغاز شده است. محقق در مقدمه به این نکته تذکر می دهد که نویسنده در خطبه کتاب تصریح می کند که مطالب در ضمن یک مقدمه و شصت مقصد تنظیم شده است؛ اما در واقع فقط تا مقصد پنجاه وششم در کتاب درج گردیده و مابقی آن احتمالاً به دلیل نقص استنساخ به دست ما نرسیده است ...
مطالب کتاب، در شش جلد و سی باب تنظیم شده است. باب اول در جلد اول و سایر ابواب در دیگر مجلدات کتاب آمده است. در جلد اول نویسنده به حسب ترتیب سوره ها وارد بحث شده و در هر سوره، نه موضوع را بررسی کرده است: محل نزول، حروف و کلمات، اختلاف قاریان در تعداد آیات، مجموع فواصل، نام یا نام های سوره، مقصود و محتوا، ناسخ و منسوخ، آیات متشابه و فضیلت هر سوره ... پس از آن بحثی اجمالی از تعداد حروف، کلمات و آیات قرآن کریم صورت گرفته است. بخش عمده کتاب نیز که جلد دوم تا ششم از کتاب را فراگرفته به تفسیر مفردات اختصاص دارد که همانند عمل راغب در مفردات به ترتیب حرف اول کلمه تنظیم شده و تا باب بیست ونهم ادامه یافته است. در باب سی ام کتاب نیز به انبیای ذکر شده در قرآن و داستان آنها پرداخته شده است.
در مقدمه محقق، ابتدا زندگی نامه مفصلی از نویسنده، شامل اطلاعات مربوط به ولادت و نشأت علمی، اساتید، سفرهای علمی، جایگاه و منزلت علمی، مذهب فقهی، استقرار و زندگانی در یمن، نحوه وفات و تألیفات و آثار وی ارائه و در ادامه، به شیوه نویسنده، اصول رعایت شده در کتاب و اعمال تحقیقی صورت گرفته در مورد آن، اشاره شده است ...
نویسنده این اثر را برای سلطان اسماعیل بن عباس صفوی به زبان عربی در قرن هشتم هجری نوشته است ... تحقیق کتاب توسط محمدعلی النجار به انجام رسیده است.
کتاب با سه مقدمه به قلم مهدی علام، محقق و نویسنده آغاز شده است. محقق در مقدمه به این نکته تذکر می دهد که نویسنده در خطبه کتاب تصریح می کند که مطالب در ضمن یک مقدمه و شصت مقصد تنظیم شده است؛ اما در واقع فقط تا مقصد پنجاه وششم در کتاب درج گردیده و مابقی آن احتمالاً به دلیل نقص استنساخ به دست ما نرسیده است ...
مطالب کتاب، در شش جلد و سی باب تنظیم شده است. باب اول در جلد اول و سایر ابواب در دیگر مجلدات کتاب آمده است. در جلد اول نویسنده به حسب ترتیب سوره ها وارد بحث شده و در هر سوره، نه موضوع را بررسی کرده است: محل نزول، حروف و کلمات، اختلاف قاریان در تعداد آیات، مجموع فواصل، نام یا نام های سوره، مقصود و محتوا، ناسخ و منسوخ، آیات متشابه و فضیلت هر سوره ... پس از آن بحثی اجمالی از تعداد حروف، کلمات و آیات قرآن کریم صورت گرفته است. بخش عمده کتاب نیز که جلد دوم تا ششم از کتاب را فراگرفته به تفسیر مفردات اختصاص دارد که همانند عمل راغب در مفردات به ترتیب حرف اول کلمه تنظیم شده و تا باب بیست ونهم ادامه یافته است. در باب سی ام کتاب نیز به انبیای ذکر شده در قرآن و داستان آنها پرداخته شده است.
در مقدمه محقق، ابتدا زندگی نامه مفصلی از نویسنده، شامل اطلاعات مربوط به ولادت و نشأت علمی، اساتید، سفرهای علمی، جایگاه و منزلت علمی، مذهب فقهی، استقرار و زندگانی در یمن، نحوه وفات و تألیفات و آثار وی ارائه و در ادامه، به شیوه نویسنده، اصول رعایت شده در کتاب و اعمال تحقیقی صورت گرفته در مورد آن، اشاره شده است ...
wikinoor: بصائر_ذوی_التمییز_فی_لطائف_الکتاب_العزیز