بشار بن برد

پدر بشار از تخارستان ( واقع در خراسان بزرگ یا افغانستان امروزی ) بود که به دست عربها به بند کشیده شده و به بصره آورده شده بود. بشار در نزدیکی همین شهر زاده شد. وی نابینا از مادر زاده شد. از کودکی به سرودن شعر به زبان عربی پرداخت و پس از چندی به شعوبیه پیوست. او همچنین، با خاندان برمکیان در پیوند بوده و خالد برمکی را ستوده بود.
کنیه ی بشار ابومُعاذ و لقبش مُرعّث به معنای گوشواره دار بود. او در بصره بزرگ شد و در زمان خلافت منصور دوانیقی به بغداد رفت و پله های پیشرفت را پیمود. وی به فرمان المهدی خلیفه عباسی، به علت هجوی که بشار درباره ی او گفته بود و به گناه زندیقی در برابر دیدگان مردم بصره، وی را آن قدر تازیانه زدند که بر اثر آن شکنجه، جان سپرد. برخی گزارش کرده اند که به فرمان خلیفه، وی را در آب خفه کرده اند.
شعرهای بشار بیشتر در قالب قصیده و غزل و با موضوعیت ستایش ایرانیان و نکوهش تازیان بوده است. دیوان کوچکی از اشعار او برجای مانده و نمونه های شعر شعوبیه او را می توان در کتاب های وفیات الاعیان ابن خلکان و الاغانی ابوالفرج اصفهانی جست.
دربارهٔ برتر دانستن او اایرانیان را و خوار دانستن عرب ها از ابوالفرج اصفهانی آمده است که روزی عربی بشار را گفت که:
ای بشار! تو ما را کوچک می کنی و موالی را با ما می شورانی که ترک ولاء ما گویند و به اصل و نسب ایرانی خود بازگردند، در حالی که تو خود نژادی پاک و اصلی معروف نداری.
بشار از این سخن عرب برآشفته می شود و چنین پاسخ می دهد:
به خدا سوگند، نژاد من از زر ناب پاکتر و بهتر است و اصلم از کردار نیکان و پرهیزگاران پاکیزه تر است. روی زمین سگی نیست که آرزوی پیوستن به نژاد تو را داشته باشد.

همچنین، پاره ای از شعرهای او بر جستار برتری دادن آتش - عنصر مقدس زرتشتیان - بر خاک - عنصر اسطوره ای پدید آمدن آدمیان در نزد مسلمانان - بود. وی همچنین، شیطان را - که از آتش آفریده شده بود - از آدمی - که از خاک آفریده شده بود - برتر می دانست.