[ویکی الکتاب] ریشه کلمه:
ب (۲۶۴۹ بار)
سخط (۴ بار)
غضب شدید که مقتضی عقوبت است چنانکه راغب گفته. و آن بر وزن فَرَسْ و قُفْل هر دو آمده است و نیز بر وزن فرس مصدر آمده است . اگر از غنیمت به آنهاندهند به شدّت خشمگین شوند. . . اسخط: به غضب آوردن است مثل . در کافی کتاب توحید باب اراده، حدیث 6 از هشام بن حکم روایت کرده که زندیقی از امام صادق علیه السلام پرسید: آیا برای خدا رضا و سخط هست؟ فرمود: آری و لیکن نه مثل مخلوق زیرا که رضا در مخلوق حالتی است به او دست میدهد و او را از حالی به حالی وارد میکند و مخلوق مرکّب و تو خالی است اشیاء را در او مدخلی است ولی اشیاء را در خالق الذات و واحدی المعنی است پس رضای او همان ثواب او و سخط او و عذاب اوست بی آنکه چیزی به وجود او عارض شده و او را تهییج و از حالی به حالی وارد کند که این صفات مخلوق عاجز و محتاج است. عبارت روایت چنین است «قالَ لَهُ: فَلَهذ رِضاً وَ سَخَطٌ فَقالَ اَبُو عَبْدِاللّهِ علیه السلام: نَعَمْ وزلکِنْ لَیْسَ ذلِکَ عَلی ما یُوجَدُ مِنَ الْمَخْلوقینَ وَ ذلِکَ اَنَّ الرِّضا حالٌ تَدْخُلُ عَلَیْهِ فَتَقنْقُلُهُ مِنْ حالٍ الی حالٍ لِاَنَّ الْمَخْلُوقَ اَجْوَفٌ مُعْتَمَلٌ مُرَکَّبٌ، لِلْاَشْیاءِ فیهِ مَدْخَلٌ وَ خالِقُنا لا مَدْخَلَ لِلْاَشْیاءِ فیهِ لِاَنَّهُ واحِدٌ واحِدِیُّ الذّاتِ واحِدیُّ الْمَعْنی، فَرِضاهُ ثَوابُهُ وَ سَخَطُهُ عِقابُهُ مِنْ حالٍ اِلی حالٍ لِاَنَّ ذالِکَ مِنْ صِفَةِ الْمَخْلُوقینَ العاجِزینَ الْمُحْتاجینَ». این حدیث و چند حدیث دیگر را صدوق در کتاب توحید باب 26 نقل کرده و مضمون همه آنها این است که غضب و سخط خداعذاب اوست و رضای خدا همان ثواب خداست و در خدا تغییر حال نیست. نا گفته نماند سخط را صحاح و قاموس و اقرب غضب مطلق گفتهاند ولی راغب در آن شدّت را قید کرده است.
ب (۲۶۴۹ بار)
سخط (۴ بار)
غضب شدید که مقتضی عقوبت است چنانکه راغب گفته. و آن بر وزن فَرَسْ و قُفْل هر دو آمده است و نیز بر وزن فرس مصدر آمده است . اگر از غنیمت به آنهاندهند به شدّت خشمگین شوند. . . اسخط: به غضب آوردن است مثل . در کافی کتاب توحید باب اراده، حدیث 6 از هشام بن حکم روایت کرده که زندیقی از امام صادق علیه السلام پرسید: آیا برای خدا رضا و سخط هست؟ فرمود: آری و لیکن نه مثل مخلوق زیرا که رضا در مخلوق حالتی است به او دست میدهد و او را از حالی به حالی وارد میکند و مخلوق مرکّب و تو خالی است اشیاء را در او مدخلی است ولی اشیاء را در خالق الذات و واحدی المعنی است پس رضای او همان ثواب او و سخط او و عذاب اوست بی آنکه چیزی به وجود او عارض شده و او را تهییج و از حالی به حالی وارد کند که این صفات مخلوق عاجز و محتاج است. عبارت روایت چنین است «قالَ لَهُ: فَلَهذ رِضاً وَ سَخَطٌ فَقالَ اَبُو عَبْدِاللّهِ علیه السلام: نَعَمْ وزلکِنْ لَیْسَ ذلِکَ عَلی ما یُوجَدُ مِنَ الْمَخْلوقینَ وَ ذلِکَ اَنَّ الرِّضا حالٌ تَدْخُلُ عَلَیْهِ فَتَقنْقُلُهُ مِنْ حالٍ الی حالٍ لِاَنَّ الْمَخْلُوقَ اَجْوَفٌ مُعْتَمَلٌ مُرَکَّبٌ، لِلْاَشْیاءِ فیهِ مَدْخَلٌ وَ خالِقُنا لا مَدْخَلَ لِلْاَشْیاءِ فیهِ لِاَنَّهُ واحِدٌ واحِدِیُّ الذّاتِ واحِدیُّ الْمَعْنی، فَرِضاهُ ثَوابُهُ وَ سَخَطُهُ عِقابُهُ مِنْ حالٍ اِلی حالٍ لِاَنَّ ذالِکَ مِنْ صِفَةِ الْمَخْلُوقینَ العاجِزینَ الْمُحْتاجینَ». این حدیث و چند حدیث دیگر را صدوق در کتاب توحید باب 26 نقل کرده و مضمون همه آنها این است که غضب و سخط خداعذاب اوست و رضای خدا همان ثواب خداست و در خدا تغییر حال نیست. نا گفته نماند سخط را صحاح و قاموس و اقرب غضب مطلق گفتهاند ولی راغب در آن شدّت را قید کرده است.
wikialkb: بِسَخَط