بزرگداشت موالید و وفیات

[ویکی فقه] بزرگداشت و یادآوری خاطره انبیاء، اولیاء، شهداء، صدیقین و رهروان راستین جزء مکتب انبیاء است، و از عوامل مهم در تقویت ایمان و تثبیت ارزش های معنوی و بنیادهای اخلاقی است، که در آیات و روایات بر آن تاکید شده است.
از عوامل مهمی که در تقویت ایمان و تثبیت ارزش های معنوی و بنیادهای اخلاقی، نقش بسزایی دارد، یادآوری خاطره انبیاء، اولیاء، شهداء، صدیقین و رهروان راستین مکتب انبیاء است. یادآوری مراتب ایمان و تقوا و جهاد و فداکاری اولیای خدا و این که آنها چگونه با کوشش و تلاش در راه خدا به مقام قرب الهی رسیده اند و از گروه هدایت یافتگان شده اند، انگیزه نیرومندی است که انسان را در جهت اقتدا و الگو گیری از آنها و افتادن در مسیر تکامل یاری می دهد: «اولئک الذین هدی الله فبهداهم اقتده؛ آنها کسانی هستند که خداوند هدایتشان کرده پس به هدایت آنان اقتدا کن.»قرآن کریم در آیات متعددی به پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) خود دستور می دهد که انبیای گذشته و بندگان صالح خدا را همواره به یاد بیاورد تا یادآوری آنها باعث قوت قلب او باشد از جمله: «واذکر عبادنا ابراهیم واسحاق ویعقوب اولی الایدی والابصار؛ و به خاطر بیاور بندگان ما ابراهیم (علیه السّلام) و اسحاق (علیه السّلام) و یعقوب (علیه السّلام) را، صاحبان دستها (ی نیرومند) و چشمها (ی بینا)!»در واقع زنده نگهداشتن یاد انبیا و اولیای الهی احترام به کرامت های انسانی و ارزش های معنوی است و بدین وسیله راه و روش آنها در مبارزه با شرک و ظلم و جهل و دعوت به توحید و عدل و فضایل اخلاقی، احیا می شود؛ زیرا آنها همواره پاسداران این ارزش ها و منادیان حق و حقیقت بودند؛ بنابراین ما باید همیشه به یادآنها باشیم و به خصوص در روزهای معینی که به نحوی مربوط به آنها می شود مانند روز تولد یا وفات آنها، یادشان را گرامی بداریم و با تشکیل مجالس و محافل به ذکر مناقب و اوصاف آنها بپردازیم و با آنها و راهی که دنبال می کردند تجدید پیمان کنیم.
تاریخچه بزرگداشت موالید
با تتبع تاریخی متوجه می شویم که از زمان های دور، مسلمانان جهان، روز ولادت پیامبر گرامی اسلام را در هر سال جشن می گرفتند و خطیبان به ذکر مدایح آن حضرت می پرداختند؛ هرچند مبدا این جشن ها دقیقا روشن نیست ولی صدها سال است که این گونه جشن ها در بلاد اسلامی رواج دارد.احمـد بن محمـد معـروف به قسطلانی (متوفای ۹۲ هـ)، درباره جشن های ایام ولادت پیامبر چنین می گوید: «مسلمـانان، پیوسته در ماه میـلاد پیامبر جشن می گیرند، شب ها به پخش انواع صـدقات می پردازنـد، اظهار شادمانی کرده و نیکی ها را دو چندان می کنند، و به قرائت اشعاری در تهنیت ولادت آن حضـرت می پردازند. برکات آن حضرت در هر سال نمایان می شود. رحمت خدا بر کسانی باد که شب های ماه میلاد او را عید گرفته، و دردی بر دردهای کسی که در قلب او مرض هست، می افزایند.
دیدگاه وهابیان
با وجود آنکه بزرگداشت روز ولادت اولیای الهی در تاریخ اسلام ریشه ای دیرینه داشته و علمای اسلام بر این عمل صحه می گزارند و این مراسم ها را بهانه ای برای اظهار مودت به اولیای الهی می پندارند اما در این بین گروهی به نام وهابیت با این عمل سلف مخالفت کرده و به بهانه های مختلف سعی در سست کردن تعظیم و اظهار محبت مسلمانان به انبیاء و اولیاء، بالاخص پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله وسلّم) نموده اند؛ شیخ عبدالعزیز بن باز می گوید: «جایز نیست برای پیامبر و غیر پیامبر مراسمی برپا شود؛ زیرا این عمل از بدعت های در دین است؛ زیرا پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) و خلفای راشدین و دیگران از صحابه و تابعین، این عمل را انجام نداده اند.» شورای دائمی فتوای وهابیان در فتوایی می گویند: «برگزاری مراسم در سوگ انبیاء و صالحین و زنده کردن یاد آنان در روز تولدشان جایز نیست و نیز برداشتن علم، چراغانی و شمع نصب کردن بر قبورشان و... ؛ زیرا تمام این امور از بدعت هایی است که در دین وارد شده و از موارد شرک است و پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) و انبیاء و صالحین گذشته آن را انجام ندادند....» و در راس آنها ابن تیمیه می گوید: «... نوع دوم از ایام، ایامی است که در آن اتفاقی رخ داده است؛ مانند هجدهم ذیحجه و اینکه برخی آن روز را عید می گیرند که اصل و اساسی ندارد؛ زیرا پیشینیان و نیز اهل بیت (علیهم السلام) و دیگران آن روز را عید نگرفتند تا چه رسد به اینکه در آن روز اعمالی هم انجام شود و اعیاد، شریعتی از شرایع است که واجب است در آن از دستور متابعت کرد، نه آنکه بدعت گذاری کرد... این عمل مانند عمل نصارا است که حوادث حضرت عیسی (علیه السّلام) را عید می گرفتند.»
ادله جواز برپایی بزرگداشت
...